برنامه‌های آینده شما در حوزه ایجاد رشته‌های جدید و افزایش ظرفیت ؟؟؟ بفرمایید.
- بسم الله الرحمن الرحیم. با تبریک ایام الله دهه فجر و سالروز پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی. درود به روح بلند حضرت امام(ره) بنیان‌گذار جمهوری اسلامی و سلام و درود خدمت مقام معظم رهبری. دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه پزشکی بر محور چند اصل مهم بنیان گذاشته شده که الان با تکیه بر همان اصول می‌توانیم مسیر آینده خود را مشخص کرده و به سمت آن حرکت کنیم.
دانشگاه از منظر مقام معظم رهبری فرهنگ‌ساز و تمدن‌ساز است، بنابراین باید هر حرکتی در حوزه دانشگاه، چه در آموزش، چه در تحقیقات و چه در ارائه خدمات، منجر به فرهنگ‌سازی و ایجاد یک تمدن نوین اسلامی باشد.
از سوی دیگر دانشگاه آزاد اسلامی یک دانشگاه مردمی و اجتماعی است. دانشگاهی که با همت مردم شکل گرفته و با کمک‌های مردمی روی پا ایستاده و فعالیت خودش را انجام می‌دهد و به نظر می‌رسد ما اگر بخواهیم توسعه‌ای انجام دهیم، حتماً باید در جهت توسعه خدمات اجتماعی‌مان باشد. پس حوزه سلامت دانشگاه آزاد اسلامی باید تا جایی که امکان دارد به بدنه اجتماع نزدیک باشد و ارائه خدمات سلامت کند.
و نهایتاً اینکه دانشگاه آزاد، اسلامی است. یعنی باید یک دانشگاه در تراز انقلاب اسلامی باشد و در حوزه‌های تربیتی موفق باشد. شاید یکی از سخت‌ترین حوزه‌های تربیتی، تربیت پزشک و گروه پزشکی باشد. از این منظر که هم باید دانش مناسب داشته باشد، هم باید ایمان و اخلاق مناسب داشته باشد، هم باید مهارت کافی داشته باشد و هم تعهد حرفه‌ای مناسب و قابل ارائه به اجتماع و به این منظر، مسائل تربیتی و آموزشی این دانشگاه به‌شدت پیچیده است.
در همین راستا به نظر می‌رسد که آینده دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران، به سمت راه‌اندازی و فعال‌سازی رشته‌های همگرا، علوم همگرا، علوم بین رشته‌ای و چند رشته‌ای است.
خوشبختانه دانشگاه ما از این امتیاز برخوردار است که علاوه بر رشته‌های پزشکی، دارای رشته‌های غیرپزشکی و مهندسی هم هست و این شرایطی را ایجاد می‌کند که از همکاری و همگرایی این رشته‌های مختلف، رشته‌های جدیدی زاده شده و به کشورمان ارائه شود که سابقه‌ای در جای دیگری ندارد.
هم‌اکنون علاوه بر اینکه ما مقاطع کارشناسی ارشد، دکتری PhD و دکتری تخصصی علوم پزشکی را در رشته‌های مختلفی دنبال می‌کنیم، 35 رشته جدید را در دانشگاه داریم دنبال می‌کنیم، سعی داریم که تمام رشته‌ها اولاً در راستای برنامه راهبردی کشور باشد، یعنی هیچ‌چیزی را خارج از برنامه راهبردی کشور نبینیم. ثانیاً این رشته‌ها منجر به تربیت کسانی شود که بعد از فارغ‌التحصیلی بتوانند شغل بگیرند و در خدمت مردم قرار بگیرند. یعنی آموزش برای آموزش را ملاک عمل قرار ندادیم. آموزش برای کارآفرینی، آموزش برای خدمت، این را إن‌شاءالله دنبال خواهیم کرد.
در حوزه‌های مختلف تخصصی هم، در حوزه‌های تخصصی علوم پزشکی هم بسیار فعالیت کردیم و الحمدلله همکاری خوبی هم وجود دارد و تا سال بعد، رشته‌های جدیدی راه‌اندازی خواهیم کرد.
بحث داغ این روزها بیماری کروناست و با توجه به اینکه سالیان سال بود ما حوزه بیماری‌های واگیردار را نداشتیم و تقریباً رشته‌ها و یا توجه به این رشته‌ها یک مقداری کم شده و یا حتی به دست فراموشی سپرده شده بود؛ در مورد رشته‌هایی که به حوزه بیماری‌های واگیردار کمک خواهد کرد چطور؟ برنامه‌هایی دارید یا نه؟
- توجه به مسئله بهداشت برای پیشگیری از بیماری‌های واگیردار و غیرواگیر، برای هر دوتا مهم است و با وجود اینکه برنامه تحول سلامت در کشور برنامه نسبتاً موفقی بوده در بعضی از حوزه‌ها ولی تمرکزش بر حوزه درمان است و آنجایی که در هر صورت برنامه‌ریزی برای بهداشت شده بود شاید کمتر در اولویت قرار گرفته بود.
الان به نظر می‌رسد که ما باید به سمت این موضوعات حرکت کنیم، یعنی موضوعاتی که به سبک زندگی مردم، پیشگیری از بیماری‌ها، کنترل بیماری‌های عفونی، دانش اپیدمیولوژی و پیشگیری از اپیدمی بیماری‌ها، به اینها بپردازیم. بنابراین نه‌تنها فقط افتتاح رشته‌ها بلکه هدایت خدمات ما باید به این سمت باشد.
به این خاطر است که ما یک برنامه مراقبت 360 درجه‌ای از بیماران را مد نظر قرار داده‌ایم و در وهله اول حداقل باید کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی را زیر این پوشش قرار دهیم که از آموزش بیمار تا تشخیص زودرس، پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری، توانبخشی، همه در آن قرار بگیرد و حتی امکان خدمات در منزل برای‌شان به وجود بیاید، امکان مشاوره‌های آنلاین برای‌شان به وجود بیاید، یک مجموعه خدمات پزشکی 360 درجه‌ای.
برای پشتیبانی چنین خدماتی ما باید رشته‌های مربوطه‌اش را داشته باشیم، خوشبختانه اکثرش را داریم ولی با تمرکز ویژه بر حوزه بهداشت و پیشگیری باید این کار را انجام دهیم. ضمن اینکه نظام موضوعات دانشگاه در حوزه‌های پژوهش، الان بیشتر به سمت کنترل بیماری‌های ناپدید دارد حرکت می‌کند، اعم از بیماری‌هایی که شبیه اپیدمی فعلی است یا چیزهای دیگری.
در طول سالیان گذشته یک مقدار توجه از بیماری‌های واگیر هدایت شد به سمت بیماری‌های متابولیک و مزمن مثل دیابت و فشار خون و بیماری‌های قلبی اما مسئله بیماری‌های نوپدید که اکثرشان هم بیماری‌های مشترک بین انسان و دام هستند مسئله‌ای است که ما توجه خیلی خوبی به آن کرده‌ایم. بسیاری از دانشجویان تحصیلات تکمیلی ما روی این موضوعات، پایان‌نامه‌های خیلی خوبی دارند و متون آموزشی ما تا 20 درصد که می‌توانیم متن آموزشی را، کالیکولوم آموزشی را تغییر دهیم الان به سمت تغییر در جهت کنترل بیماری‌های نوپدید شکل گرفته است.
این رشته بسیار حاشیه‌ساز طب سنتی چطور؟ دانشگاه آزاد برنامه‌ای برای این رشته و اینکه واقعاً این علم به درستی در جامعه هم فراگیر شود و هم اینکه حداقل دانشجویان علم‌اش را به دست بیاورند و خیلی گرایش هم به این رشته هست، دانشگاه آزاد برنامه‌ای برای این ندارد؟
- خود رشته طب سنتی هیچ حاشیه‌ای ندارد. یک رشته مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت بهداشت و از آن طرف، حوزه‌های شورای گسترش است و متخصصان و پزشکان هم داخلش درس می‌خوانند. یعنی کسی که پزشک شده، متخصص طب سنتی می‌شود و می‌تواند در جهت سلامت مردم از ظرفیت آن حوزه هم استفاده کند.
بنابراین رشته طب سنتی اساساً حاشیه‌ای ندارد. آن چیزی که حاشیه دارد، چیزی است که در جامعه تحت عنوان طب سنتی شناخته می‌شود و ما به عنوان یک دانشگاه لازم است تمام سعی و همت خودمان را به کار ببریم تا سوءتفاهماتی که در مورد کاربرد این موضوع در حوزه‌های غیرتخصصی وجود دارد جبران کنیم و آن را بیاوریم در شاخه‌های پزشکی قرار دهیم.
بنا نیست کسی که از خدمات طب سنتی می‌خواهد برای درمان بیماران استفاده کند، کسی خارج از جامعه پزشکی باشد. این را همه باید بپذیرند. بنابراین دانشگاه آزاد اسلامی هم در راستای نهادینه‌سازی علمی طب سنتی چه در حوزه آموزش، چه در حوزه پژوهش دارد فعالیت می‌کند.
ما در شورای عالی انقلاب فرهنگی و در فرهنگستان علوم پزشکی هم در حوزه‌های مرتبط با طب سنتی فعال هستیم، به این سبب که طب سنتی را با نگاه دانشگاهی و طب همگرا پیش ببریم. یعنی طب سنتی ابزاری است در دست یک پزشک متخصص در کنار سایر ابزار، برای به کار بستن در جهت سلامت بیمار و البته یک بخش مهمی از طب سنتی، حفظ‌الصّحه و پیشگیری از بیماری‌هاست که اتفاقاً کمتر به آن توجه می‌شود. چرا که آنجا برای کسانی که می‌خواهند طب سنتی را بهانه موضوعات دیگری قرار داده و از آن پول دربیاورند، شاید مورد توجه نباشد.
طب سنتی را باید در همه حوزه‌ها نگاه کرد، از ظرفیت‌اش در پیشگیری، در بهداشت، در وضعیت سلامت معنوی بیماران باید مورد توجه قرار داد.
شاید یکی از کاستی‌های مهم طب مدرن، عدم توجه یا کم‌توجهی به سلامت معنوی است که در طب سنتی به خوبی دیده شده. بنابراین با این نگاه، با یک نگاه عالمانه و آکادمیک، ما در جهت نهادینه‌سازی طب سنتی هستیم. إن‌شاءالله در سال‌های آینده شاهد رشد عالمانه و صحیح این دانش باشیم.
الان رشته طب سنتی هم دارید؟
- خیر. ما رشته طب سنتی نداریم ولی گروه طب سنتی داریم که پنج عضو هیئت علمی داریم و با سایر دانشگاه‌ها هم در ارتباط هستیم. عن‌قریب در مجموعه‌های درمانی‌مان هم از ظرفیت این متخصصان استفاده خواهیم کرد.
در مورد همکاری‌های بین‌المللی دانشگاهی هم بفرمایید. اگر مقصدهای خاصی را مشخص کرده‌اید و یا همکاری‌های جدیدی که آغاز کرده‌اید و اگر برنامه‌ای برای همکاری‌های جدید دارید، بفرمایید.
- دانشگاه آزاد اسلامی به عنوان بزرگ‌ترین دانشگاه جهان اسلام باید نقش بین‌المللی خودش را تثبیت کند و در حوزه علوم پزشکی با توجه به سرآمدی کشور جمهوری اسلامی ایران در حوزه‌های مختلفی از علوم پزشکی چه در منطقه و چه در دنیا، این باید ارتباطات بین‌المللی ما را در همین حوزه‌ها گسترش بدهد.
ما با صدای بلندی می‌توانیم سرآمدی خودمان را در بسیاری از حوزه‌های پزشکی در کشورهای دیگر فریاد بزنیم و مطرح کنیم. طبیعتاً‌اولویت اول با کشورهای اسلامی است، کشورهای دوست و همسایه و البته درِ مجموعه‌های بین‌المللی ما به همه اقوام و ملل باز است.
امید داریم روزی را شاهد باشیم که جاذبه و سرآمدی حوزه‌های دانشی ما آن‌قدر زیاد باشد که از کشورهای مطرح دنیا در حوزه‌های علم و فناوری، متقاضی تحصیل داشته باشیم. در این راستا چه در جهت جذب دانشجو در رشته‌های موجود خودمان، چه در دوره‌های کوتاه‌مدت، مدرسه تابستانی، مدرسه زمستانی، دوره‌های تکمیلی علوم پزشکی برای کسانی که می‌خواهند مهارت‌های جدیدی را در حوزه‌های تخصصی خودشان پیدا کنند، آبزرورشیپ، فلوشیپ و چیزهایی شبیه این، دوره‌های تکمیلی رشته‌های پایه پزشکی برای کسانی که می‌خواهند مهارت‌های آزمایشگاهی بیشتری پیدا کنند، همه اینها در برنامه کار وجود دارد.
خوشبختانه با همتیه که در سازمان مرکزی و در استان انجام شده، ارتباطات و مرودات خوبی با کشور جمهوری اسلامی افغانستان، کشور عراق، کشورهایی نظیر آذربایجان و تاجیکستان، کشورهای حاشیه خلیج فارس وجود دارد. همکاری‌هایی با سوریه دارد شکل می‌گیرد. در منطقه آسیای شرقی همکاری‌هایی با مالزی و اندونزی دارد شکل می‌گیرد. دامنه این همکاری‌ها وسیع است و إن‌شاءالله قدم به قدم آنها را جلو خواهیم برد.
در حوزه مجموعه بیمارستان‌های دانشگاه آزاد در استان تهران، تقریباً چند بخش کرونایی داریم و چه کادر درمانی از آنها درگیر این کار هستند؟
- ما الان سه بیمارستان فعال داریم. یک بیمارستان هم در دست بازسازی است، بیمارستان 1524. بیمارستان‌های فعال ما بیمارستان بوعلی، بیمارستان فرهیختگان و بیمارستان امیرالمؤمنین علی(ع) است که هر سه بیمارستان خدمات کرونا ارائه می‌کنند.
با ترتیبات و تنظیماتی که انجام شده، بخش ارائه خدمات کرونا از سایر بخش‌های بیمارستان تفکیک شده و احتمال آلوده شدن یا احتمال سرایت بیماری به خاطر این جداسازی، بسیار بسیار کاهش پیدا کرده.
بنابراین ما چه بیماران عادی و چه بیماران کرونایی را در بخش‌های مخصوص خودشان آمادگی پذیرش داریم. خوشحالم به اطلاع شما برسانم بخش زیادی از خدماتی که به بیماران کرونایی در تهران در طول یک سال گذشته انجام شده، توسط بیمارستان‌های دانشگاه بوده.
ده‌ها هزار نفر مورد ویزیت قرار گرفته و هزاران نفر بستری شده و درمان گرفتند و بخش‌های ICU ما در هر سه بیمارستان، از بهترین بخش‌های تهران بوده و پرسنل پرستاری و کادر پزشکی ما شبانه‌روز در این بخش‌ها آمادگی داشتند و همچنان آمادگی دارند که تا پایان این مشکل با مردم همراهی کنند و در کنار مردم باشند.
شهید مدافع سلامت هم داشتیم؟
- در مجموعه دانشگاه آزاد علوم پزشکی تهران دو شهید مدافع سلامت داشتیم و البته ما توجه به اینکه از جاهای مختلفی همکاران پاره‌وقت داریم، تعدادی هم از آنها بودند. به نظرم می‌رسد همه شهدای مدافع سلامت، شهدای جامعه پزشکی هستند و ما به عنوان جامعه پزشکی هم به وجودشان افتخار می‌کنیم و هم آنها را از آنِ افتخارات مجموعه خودمان هم می‌دانیم.
از کادر درمان چقدر مبتلا به بیماری کرونا شدند؟
- برآورد دقیقی نسبت به این موضوع در هیچ‌جای دنیا وجود ندارد اما برآوردهای نسبی که مجموعه‌های علمی و دانشی ما انجام دادند، به نظر می‌رسد که بیش از 70 درصد از کارکنان کادر درمان ما در سیر این یک سال ارائه خدمات مبتلا به بیماری شده‌اند و خوشبختانه با ایزولاسیونی که به‌موقع انجام شد، در هر صورت این افراد دوره بیماری خودشان را طی کردند. موارد شدید بیماری بسیار معدود بوده ولی خوشبختانه مواردی که منجر به حالت‌های بسیار شدید یا وخیم بیماری باشد زیاد نبوده.
موضوع پلاسمادرمان یدر بیمارستان‌ها چقدر جدی دنبال می‌شود؟
- به دنبال یکی از مُدالیته‌های درمان مورد استفاده بوده و در مواردی که لازم بوده، تیم‌های درمانی مربوطه‌اش از جاهای دیگر آورده و استفاده شده است. ولی موضوع پلاسمادرمانی یا درمان‌های شبیه این، حسبِ بیماری تعیین می‌شود، حسبِ وضعیت بیمار مشخص می‌شود. پروتکل‌های بسیار پیچیده‌ای دارد. در مواردی که شرایط بیماران ما انطباق لازم با آن اندیکاسیون‌ها یا موارد استفاده از آن روش‌های درمانی بشود، تا به حال به وجود نیامده که ما نیاز به درمان داشته باشیم اما درمان تأمین نشود. بلافاصله با همکاری سایر مراکز درمانی که ارتباطات خیلی خوبی داریم، هم تیم‌های تخصصی و فوق تخصصی و هم تجهیزات وجود داشته، بعضی‌هایش را هم از جاهای دیگر فراهم کرده و خدمات انجام شد.
بنابراینه می‌توانم بگویم تمام خدماتی که در طول این یک سال مورد نیاز بیماران بوده به کار گرفته شده است.
برای همکاری با بقیه بیمارستان‌ها برای حضور دانشجویان پزشکی دانشگاه آزاد قراردادهای جدیدی امضا نشده یا برنامه‌هایی در این زمینه دارید؟
- ما در مورد قراردادهایمان، طیف وسیعی از قرارداد در دانشگاه آزاد اسلامی داریم. بیش از 300 تا 400 قرارداد آموزشی با بیمارستان‌ها و مراکز دیگر داریم که به عنوان فیلد از آنها استفاده می‌کنیم.
دوتا حرکت را در این راستا انجام دادیم؛ یکی اینکه یک‌سری مشکلاتی در قراردادهای گذشته وجود داشت از جمله مسئله پرداخت و بدهی‌ها، به لطف خدا و با کمک مجموعه‌های بالادستی خودمان موفق شدیم به لحاظ مالی با همه این مراکز تسویه‌حساب کنیم و جلساتی را با آنها برای برنامه‌های آینده‌مان گذاشتیم، اعتمادشان را جلب کردیم. الان شرایط پذیرش دانشجویان ما بسیار بهتر از گذشته است.
نکته دوم، یک استراتژی بسیار مهم است و آن استراتژی این است که ما ظرفیت تخت‌های فعال خودمان را هر روز بالاتر ببریم. یعنی با داشتن چهار بیمارستان و یک مجموعه‌ای از خدمات درمانی که إن‌شاءالله دارد توسعه پیدا می‌کند، ما باید آن‌قدر تخت‌های فعال خودمان را زیاد کنیم که برای آموزش‌های خارج دانشگاهی خودمان، موارد قراردادهایمان را به حداقل برسانیم.
پس تصمیم گرفتیم به جای اینکه قراردادهای خودمان را زیاد کنیم، همت کنیم و تخت‌های فعال خودمان را زیاد کنیم. ما می‌توانیم تخت‌های فعال خودمان را تا بیش از 700 تخت فعال اضافه کنیم و در یک چنین شرایطی با یک برنامه‌ریزی خوب تقریباً می‌توانیم پوشش مناسب بدهیم.
آنجاهایی که کم داریم، به‌خصوص در حیطه‌های تخصصی و فوق تخصصی که در هر بیمارستانی ممکن است موجود نباشد، قراردادهای راهبردی خوبی داریم، فرض کنید برای مراکز سوختگی، مراکز پیوند و از این قبیل که بتوانیم خدمت بگیریم.
با این‌حال همان‌طور که عرض کردم، هدف اصلی تقویت درون دانشگاه است تا اینکه ارتباطات بیرونی، هر دو مورد را سعی می‌کنیم استفاده کنیم.
برای دانشجویان علوم پزشکی برنامه‌های خاصی در خصوص بیماری کرونا که مثلاً کمک‌هایی کرده باشند و ... در این مدت نداشته‌اید؟
- بسیج دانشجویان ما بسیار در این حوزه فعال هستند. از همان ابتدای مسئله، یکی از ارکان اصلی مجموعه 4030 که ارائه خدمات به مردم می‌کردند، دانشجویان دانشگاه ما بودند و خوشبختانه هنوز هم فعال هستند.
در برنامه طرح شهید سلیمانی، بچه‌ها همکاری بسیار خوبی داشتند. اردوهای جهادی مختلفی که دارند برگزار می‌کنند، برنامه بیماریابی که به عنوان همکار وزارت بهداشت شرکت می‌کنند بسیار فعال است.
اساتید ما هم همین‌طور. بسیج اساتید ما در برنامه‌های جهادی به‌شدت فعال هستند. به نظرم می‌رسد که شاید پرتعدادترین مراجعات آزمایشات غربالگری کرونا و اینها هم در مناطقی که ما مستقر هستیم به مجموعه‌های ما هدایت می‌شود و خوشبختانه از همان روزهای اول ما امکان انجام تست و اینها را داشته‌ایم. فکر می‌کنم نقش اجتماعی خودمان را داریم خوب انجام می‌دهیم.
ولی به نظر می‌رسد در طول سال‌های آتی، یکی از اهداف مهم ما توسعه درمانگاه‌های شهری‌مان است. ما الان یک درمانگاه شهری داریم و از سال‌های گذشته داشتیم به خت بزرگوارانی که قبل از من تشریف داشتند.
با هماهنگی که با ریاست محترم استان و معاونت علوم پزشکی سازمان انجام شده، می‌خواهیم تعداد درمانگاه‌های شهری‌مان را به هشت درمانگاه گسترش دهیم و ظرفیت درمانگاه‌های خودمان را در خدمت مردم بیشتر کنیم و فکر می‌کنیم این موضوع برای آن برنامه مراقبت 360 درجه سلامت بسیار لازم است و تصمیم گرفته‌ایم تا روزی که همه کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی حداقل در استان تهران را نتوانسته‌ایم پوشش دهیم، به این توسعه ادامه دهیم و إن‌شاءالله خدمات را کامل کنیم.
به عنوان متخصص، واکسن کرونای روسی را چطور ارزیابی می‌کنید؟ توضیح در مورد واکسن ایرانی؟
- من به عنوان یک اپیدمیولوژیست اطمینان لازم را به مردم می‌دهم که واکسن‌هایی که از طرف وزارت بهداشت ما مورد تأیید و تصویب قرار می‌گیرد، با سختگیری بسیار جدی مورد تأیید قرار می‌گیرد. ملاحظه فرمودید که مسئولان بهداشت و درمان کشور ما حتی قبل از آنکه سازمان بهداشت جهانی یا مجلات بین‌المللی بخواهند اظهارنظر کنند با اطمینان در این مورد صحبت کردند به خاطر اینکه شواهد علمی لازم را مطالعه کرده بودند اما مسئولیت انتشار شواهد علمی بر عهده دارندگان شواهد علمی است، کسانی که صاحب آن شواهد هستند و آنها صلاح دانستند در یک موعد خاصی این را منتشر کنند، با این‌حال مسئولان ما از آن شواهد مطلع بودند.
بنابراین اگر گهگاه این انتقال اطلاعات ممکن است به بدنه جامعه با تأخیر انجام می‌شود، به این خاطر است که ما صاحب همه اطلاعات نیستیم ولی اطلاعات را داریم.
همه واکسن‌هایی که در دنیا دارد روی آنها کار می‌شود که بیش از 100 واکسن در کشورهای مختلف دنیا دارد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، بعضی‌هایش در مراحل آزمایشگاهی و بعضی‌هایش در مراحل آزمایش انسانی هستند، همه‌شان ارزشمند هستند مادامی که به مرحله پایانی تحقیق برسند و کاربرد آنها مورد تأیید قرار بگیرد. در دنیا تعداد واکسن‌هایی که به مرحله آخر رسیده‌اند زیاد نیست. چه واکسن روسی، چه واکسن‌هایی که از کشورهای اروپایی یا جاهای دیگر منشأ گرفته، چه آنهایی که در آسیا دارد با کمک مجموعه‌های دیگری ساخته می‌شود، همه اینها واکسن‌هایی هستند که با تکنولوژی‌های مختلف، با هدف کنترل بیماری کرونا، یک مجوز اضطراری مصرف گرفته‌اند و کشور ما به عنوان کشوری که مجاز است بررسی‌های لازم را انجام دهد و مجوز صادر کند، از طرف سازمان بهداشت جهانی در واقع مجاز به این کار هست، همه واکسن‌ها را دارد مورد تحلیل و ارزیابی قرار می‌دهد.
به لطف خدا با سابقه چند دهه تولید واکسن در کشور ما، در انستیتو پاستور، مؤسسه رازی و مؤسسات دانش‌بنیانی که الان به‌شدت در کشور ما فعال هستند، در کشور ما هم چند واکسن دارد مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
پنج گروه الان هم‌زمان دارند مطالعات انسانی کار را انجام می‌دهند، واکسن‌هایی که از مرحله آزمایشگاهی و مرحله حیوانی عبور کرده‌اند و الان وارد فاز انسانی شده‌اند، هر کدام در درجاتی دارند کارهایشان را انجام می‌دهند. تنوع این واکسن‌هایی که در ایران دارد ساخته می‌شود خوشبختانه یک تنوع کاملی است، از همه تکنولوژی‌های روز دنیا دارد استفاده می‌شود و امیدوارم با طی این مراحل، در بهار سال آینده ما سبد کاملی از انواع واکسن‌هایی که به درد مردم می‌خورد و مؤثر است، در کشور ما استفاده کنند.
واکسن فعلی هم که مورد تأیید وزارت بهداشت قرار گرفته، واکسن مؤثری است. بر اساس مطالعاتی که در مجلات روز و قابل اعتماد دنیا منتشر شده، بیش از 92 درصد تأثیر دارد و عوارض بسیار بسیار محدودی داشته و تکنولوژی‌اش هم یک تکنولوژی خاص است که اتفاقاً اروپایی‌ها هم تصمیم گرفته‌اند که یک مقدار روش‌های خودشان را با این روشی که واکسن روسی انجام شده، تغییراتی دهند. حتی صحبت شده که شاید دوز دوم واکسن اروپایی‌ها از همین واکسن روسی باشد.
در هر صورت اینها مسائلی است که در طول زمان جایگاه خودش را باز می‌کند. در عین حال همه می‌دانیم که طول مدت مطالعات واکسن در دنیا، همین 10، 12 ماه اخیر است. بنابراین نمی‌شود قضاوت کرد در مورد اینکه در دراز مدت ممکن است چه اتفاقاتی بیفتد. مهم این است که الان خطر کرونا از مضار احتمالی واکسن کرونا بسیار بسیار جدی‌تر است.
در پایان عرایض‌ام خواهش می‌کنم مردم این خطر را بسیار جدی بگیرند. بسیار به آن توجه کنند. مراقبت و جدیت در بهداشت را رها نکنند. موج‌های بیماری دقیقاً به دنبال بی‌توجهی ما آغاز می‌شود و امیدوارم با تشدید این توجهات، مردم بتوانند سال نو را با روزهای سلامتی آغاز کنند.
انتهای پیام/
