دانش‌آموزان استثنایی از تحصیل جا ماندند!/ آموزش‌وپرورش: شاید اول زمستان!
با وجود شکل‌گیری نسبی آموزش در فضای مجازی و فراهم شدن تقریبی زیرساخت‌های لازم و نیز فرهنگ‌سازی برای استفاده از این فضاها توسط دانش آموزان اما آموزش و پرورش هنوز هم برای آموزش مجازی دانش آموزان استثنایی و بخصوص دانش آموزان نابینا قدم خاصی که مشکلات این دسته از دانش آموزان را حل نماید برنداشته است.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، بنا بر آمار رسمی اعلام شده تعداد دانش‌آموزان استثنائی در کشور ۱۵۲ هزار دانش‌آموز است که بنا بر گفته رئیس سازمان استثنایی کشور در بین آن‌ها، هشت هزار و ۳۷۳ دانش‌آموز نابینا و کم‌بینا در ۱۰۷ رشته مشغول تحصیل هستند. ضمن آنکه هزار و ۲۰۰ معلم، کار آموزش دانش‌آموزان با آسیب بینایی را بر عهده دارند. دانش‌آموزانی که ۸۰ هزار نفر از آن‌ها در مدارس خاص درس می‌خوانند و حدود ۷۲ هزار نفر باقی‌مانده در مدارس تلفیقی؛ اما با این وجود کرونا در بین ۱۵ میلیون دانش‌آموز شاید بیشترین طیف دانش‌آموزانی که در این دوره برای آموزش سختی و حتی شاید آسیب‌دیده باشند، همین قشر دانش‌آموزان استثنایی و بخصوص نابینایان هستند. چرا که بنا بر اعتراف خود مسئولان آموزش‌وپرورش در سیستم آموزشی این دسته از دانش‌آموزان پیش‌بینی خاصی صورت نگرفته است!
این داستان زمانی وجهه عینی‌تری پیدا می‌کند که پای درد دل این دانش‌آموزان ، والدین آن‌ها و حتی معلمینی که به آن‌ها درس می‌دهند بنشینید. رضا دانش‌آموز مقطع متوسطه یکی از مدارس تلفیقی تهران است که به قول خودش پدرش درآمده تا بتواند در این چند ماه به بقیه بچه‌ها و درسی که معلم‌ها می‌داده‌اند برسد. وی که یکی از دانش‌آموزان کم‌بینای تهرانی است در این مورد گفت: از آنجایی که ما نمی‌توانیم تخته‌سیاه و نوشته‌های معلم را ببینیم، صدا و نوشته‌های بریل و توصیف‌هایی که وی برایمان تشریح می‌کند واقعاً حیاتی است. اما گویا این قابلیت‌ها اساساً در سیستم دیده نشده است. مثلاً ما نمی‌توانیم تشخیص دهیم معلم چه چیزی روی تخته‌سیاه می‌نویسد.
مادر یکی دیگر از دانش‌آموزان دبستانی نابینا نیز در همین زمینه گفت: واقعاً در این چند ماه برای اینکه فرزندمان از تحصیل عقب نماند سختی زیادی کشیده‌ایم. از سیستم آموزشی که اصلاً کاری برای بچه ما برنمی‌آید، حتی معلم‌های بچه‌های ما نیز درست نمی‌دانند چه باید بکنند! ضمن اینکه بچه نابینای من واقعاً خسته شده از این‌همه زحمت برای درس خواندن؛ یعنی دیگر حال و حوصله درس خواندن را ندارد و از آن فراری شده است!
وی افزود: برای همین بار اصلی اینکه دروس را به بچه‌هایمان یاد بدهیم بر عهده خود ماست. اما ما که معلم نیستیم. آن‌ها معلم بچه‌های استثنایی...! برای همین باید انرژی زیادی صرف کنیم تا بچه‌هایمان عقب نمانند.
علاوه بر این معلمین هم دل خوشی از ابزارهای موجود شان برای تدریس به این بچه‌ها که اتفاقا نیازمند توجهی به مراتب بیشتر از بچه‌های معمولی هستند ندارند. بنا بر گفته یک معلم که سالهاست به تدریس برای کودکان و نوجوانان استثنایی نابینا مشغول است؛ نابینایان توان ارتباطی خوبی با تجهیزات نوین ارتباطی اعم از گوشی های هوشمند و کامپیوتر دارند اما سیستم در نظر گرفته شده برای دانش‌آموزان نابینا فاقد یک سری قابلیت‌های مورد نیاز برای آموزش نابینایان است.
وی می گوید: با توجه به توان مهارتی که نابینایان با وسایل ارتباطی جدید دارند و با به کارگیری استانداردهایی در طراحی برنامه های آموزش مجازی می توان امکان استفاده نابینایان از این ابزارها برای یادگیری دروس آن‌ها را نیز فراهم کرد.
بهروز افروز معلم روشندلی که چندی قبل سخنانش در مورد سیستم زیرساخت و نرم افزاری و انتقاد به آن با انعکاس فراوانی مواجه شد نیز در گفتگو با خبرنگار موج، با تاکید بر ناکارآمدی شبکه آموزشی در نظر گرفته شده برای نابینایان گفت: واقعیت این است که دانش‌آموزان نابینا، آموزش از راه دور با تلگرام و واتس‌آپ پیگیری می‌کنند، چون آموزش‌وپرورش امکانات لازم برای نابینایان ارائه نداده است!
وی که خودش مدتهاست مدرس کلاس های درس نابینایان است افزود: خوشبختانه دانش‌آموزان نابینا به خوبی با رایانه و تلفن همراه و کار کردن با آن‌ها آشنا هستند و با توسل به همین موضوع از نرم افزارهای مختلفی برای یادگیری دروس و برگزاری کلاس ها استفاده می کنند؛ اما مشکل از جایی شروع می شود که وزارت آموزش‌وپرورش اصرار دارد تا کلاس ها و آموزش از طریق بسترهای ارتباطی خودش برگزار شود!
افروز با تاکید برا اینکه وزارت آموزش‌وپرورش بر روی سیاست‌های خاص خودش تاکید دارد اما نسبت به سیاست‌های خودش برای دانش‌آموزان نابینا مسئولیتی را احساس نکرده و نمی‌کند گفت مثلاً وقتیکه اپلیکیشن باز می‌شود نمی تواند چیزی را برای ما بخواند در صورتی که می توان به راحتی این قابلیت را به نرم افزار اضافه کرد؛ این شدنی بود.
وی با انتقاد از دیدگاه مسئولان برای تصحیح بسترهای حال حاضر گفت: مسئولین محترم! تصور می‌کنند که اگر قرار باشد برای نابینایان کاری کنند باید حتما بودجه های آنچنانی داشته باشند در حالیکه اصلاً اینگونه نیست بلکه اگر تنها استانداردهای کدنویسی را در برنامه‌هایشان رعایت کنند خود به خود همه چیز درست می‌شود.
افروز با ذکر اینکه تلاش می‌کنیم تا مشکل تدریس و آموزش‌ها را خودمان با استفاده از نرم افزار هایی مانند واتس‌آپ و تلگرام یا تیم‌تاک به نوعی حل کنیم گفت: مشکل بعدی این است که اینترنت اهدایی آقای وزیر فقط به معلم‌ها تعلق گرفت و به دانش‌آموزان داده نشده است که همین باعث شده تا بسیاری از دانش‌آموزان کم بضاعت از این بابت نیز در مضیقه باشند.
این معلم باسابقه دانش‌آموزان استثنایی اما گلایه ها و انتقادهای بسیاری از سیستم آموزش برای این طیف از دانش‌آموزان دارد. وی در تشریح دلایلش برای این انتقادها گفت: ساده بگویم، در حال حاضر تمام فعالیت‌هایی که در کشور در حوزه نابینایان و معلولین رخ داده از هیچ استانداری استفاده برخوردار نیست. مثلاً خطوط زردی در خیابان ها برای راهنمایی و تردد نابینایان کشیده شده اما اصلاً قابل لمس با کفش نیست. تازه به فرض هم که نو باشد و بتوان آن را لمس کرد. آنوقت باز هم مشخص نیست که این رنگ های زرد رنگ شما را به کجا می برد. مثلاً علامت تقاطع که پولکی می‌شود را ندارد یا قطع شدن‌های بی‌دلیل دارد. در مورد سیستم آموزشی نابینایان هم وضعیت به همین منوال است.
این مشکل البته حالا به قدری حاد شده که پای تعدادی از انجمن های معلولین را نیز به ماجرا باز کرده است. علی همت محمود نژاد ، مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران نیز چندی قبل در گفت و گو با رسانه ها گفته بود: نابینایان برای آموزش مشکلاتی دارند. در سیستم آموزشی نابینایان، معلمان علاوه بر آموزش بیانی، فعالیتهای صامتی نیز دارند. مثلاً ممکن است بخواهند از توصیف نوشتاری هنگام تدریس استفاده کنند و یا مثلاً هنگام آموزش یک مسئله یا فرمول، از "نوشتن" استفاده کنند. این در حالی است که سیستم آموزشی موجود نمی تواند برای دانش‌آموزان نابینا و ناشنوا سیستم کاملی باشد و تمام نیازهای این دانش‌آموزان را برطرف کند.
همین انتقادها در نهایت باعث شد تا وزیر آموزش‌وپرورش چندی قبل دستور اصلاح برنامه آموزشی برای دانش‌آموزان استثنایی را صادر کند. ضمن آنکه رئیس سازمان بهزیستی کشور نیز چند روز قبل بر پیگیری جدی آموزش‌وپرورش و کارشناسان این سازمان برای اصلاح سیستم آموزشی خبر داد تا بدین طریق مجموعه نرم‌افزاری و آموزش‌های مجازی در اپلیکیشن آموزشی برای بهره‌مندی دانش‌آموزان نابینا و ناشنوا به طور کامل مناسب سازی شوند.
وحید قبادی دانا با اشاره به چهاردهمین جلسه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور درباره دیگر مصوبات این جلسه بیان کرد: همچنین تاکید شد تا مجموعه آموزش‌های مجازی در اپلیکیشن آموزشی برای بهره‌مندی دانش‌آموزان نابینا و ناشنوا به طور کامل مناسب سازی شوند و نیز با همکاری سازمان صدا و سیما برای بهره مندی این داشن آموزان از برنامه‌های آموزشی مدرسه تلویزیون، شبکه آموزش با زیرنویسی مطالب و استمرار رابط ناشنوایان برای بهره مندی آن‌ها در شرایط کرونایی شرایط بهتری ایجاد شود.
وی اظهار کرد: در مجموع وزیر آموزش‌وپرورش ضمن همراهی و همگامی با مصوبات قبلی، رییس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی را به نمایندگی از خود برای پیگیری و اجرای مصوبات تعیین کرد تا شرایط بهتری برای دانش‌آموزان در آموزش‌وپرورش و در مدارس ایجاد شود و در جهت مناسب سازی و دسترس پذیری این عزیزان مصوبات اجرایی و عملیاتی شود.
وعده مسئولان آموزش‌وپرورش؛ اصلاح نرم‌افزار آموزشی از اول زمستان
مجید هداوند معاون آموزشی، برنامه‌ریزی و توانبخشی سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی در گفتگو با خبرنگار موج در مورد اینکه طی ۸-۹ ماه کرونایی گذشته، دانش‌آموزان استثنایی چگونه تحصیل می کردند؟ گفت: همانطور که می دانید از آنجایی که بستر لازم برای نصب نرم افزارهای لازم برای تدریس به نابینایان و سایر گروه‌های دانش‌آموزان استثنایی وجود نداشت، طبیعتا معلمین و دانش‌آموزان از طرق مختلف تلاش کردند تا کلاس های درس این عزیزان تعطیل نشود.
وی در مورد این روش ها گفت: مثلاً دانش‌آموزان و معلمین فیلم ها و فایل های صوتی درسی آماده می کردند و سپس از طریق نرم افزارهایی مانند تیک تایک و سروش و تلگرام و... آن‌ها را با هم به اشتراک می گذاشتند. والدین هم البته در این بین نقشی اساسی داشتند. اما انکار نمی کنم که به خاطر اینکه در نرم افزار آموزشی آموزش‌وپرورش این قابلیت‌ها فراهم نبود، دانش‌آموزان و کادر آموزشی دانش‌آموزان استثنایی به راحتی نمی توانستند کلاس های درس خودشان را برگزار کنند.
هداوند در مورد برخی از اقداماتی که در طول این مدت برای کودکان استثنایی که به هر دلیلی امکان استفاده از اینترنت را نداشته اند گفت: همانطور که می دانید ما در بخش آموزش استثنایی با ۷ گروه از طیف های مختلف سروکار داریم. در طول این مدت برای حل مشکل تمامی گروه‌ها اطلس یادگیری تهیه شد که شیوه های آموزش به هر گروه مشخص شده بود. مثلاً در مورد دانش‌آموزان کم توان ذهنی که چه از لحاظ استفاده از گوشی و تبلت مشکل دارند و یا ممکن است اصلاً گوشی نداشته باشند، تلاش شد تا با کمک گرفتن از پتانسیل وجود اولیاء آن‌ها به عنوان همیار معلم و آموزش این عزیزان، آموزش این دانش‌آموزان متوقف نشود.
وی ادامه داد: یا مثلاً در بخش هایی از کشور که ممکن است اینترنت نداشته باشند یا به هر دلیلی نتوانند از آموزش مجازی برای برگزاری کلاس ها استفاده کنند، همکاران ما پکیچ های آموزشی خاصی که متناسب با گروه های ۷ گانه هستند تهیه کرده اند که به درب منازل آن‌ها مراجعه کرده و این بسته ها را دراختیارشان قرار می‌دهند. یعنی می‌خواهم بگویم تمام تلاش‌مان را به کار گرفتیم تا هیچ دانش‌آموز استثنایی از چرخه آموزش جا نماند.
معاون آموزشی، برنامه‌ریزی و توانبخشی سازمان آموزش‌وپرورش با تایید این نکته که اگر نرم افزار گویا ساز یا نرم افزار مشابهی زودتر به اضافه می شد، مسلما وضعیت برگزاری کلاس های درس مسلما بسیار بهتر و آسان تر بود گفت: به هر حال باید قبول کنیم که هر پروژه و طرحی که تازه کارش را شروع می کنند ممکن است مشکلات و نواقصی داشته باشد. سیستم آموزشی مورد استفاده هم از این قاعده مستثنی نبوده و نیست. اما به جرات می توان گفت که مشکلاتی که داشته از ۱۰-۱۲ موردی که داشته امروز به ۱-۲ مورد رسیده است.
وی اظهار امیدواری کرد که طبق قولی که مسئولان مربوطه داده‌اند تا قبل از آغاز زمستان؛ نرم افزار گویا ساز به شبکه آموزشی حال حاضر اضافه شود تا از این پس دانش‌آموزان استثنایی در جای جای کشورمان با مشکلاتی کمتر و البته با شیوه ایی آسان تر بتوانند سال تحصیلی‌شان را ادامه دهند.
حالا باید منتظر ماند و دید که آیا اینبار وعده مسئولان آموزش‌وپرورش برای حل مشکل دانش‌آموزان استثنایی محقق خواهد شد یا امسال هم این دانش‌آموزان که مسلما نیازمند توجهی به مراتب بیشتر از دانش‌آموزان عادی دارند، مجبورند باز هم سال تحصیلی را با همان روش های سخت و دشوار و تلاش چند برابری معلمین و والدین آن‌ها به پایان برسانند؟
منبع: موج
انتهای پیام/4129/
انتهای پیام/
