بررسی جنبه‌های تعطیلی دوهفته‌ای پایتخت/ ضرر تعطیلی بیشتر است یا تداوم کرونا؟

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، ركوردشكنی‌های پیاپی آمارهای كرونا،‌ مرگ و میر روزانه بیماران به اندازه سقوط حداقل دو هواپیمای مسافربری و جهش چند هزار نفری تعداد مبتلایان كه ما را در غرب آسیا و میان كشورهای همسایه بی‌رقیب كرده است،‌ آن هم فقط در عرض یك هفته تا ده روز اخیر، بالاخره كار خودش را كرد و زهرش را ریخت. از سه روز دیگر، از روز چهارشنبه، چهاردهم آبان علاوه بر 43 شهری كه از هفته قبل تعطیلی گسترده مشاغل را تجربه كردند، 46 شهر جدید نیز این تعطیلی‌های گسترده را از سر خواهند گذراند تا شاید با خانه‌نشین شدن اجباری مردم در این 89 كانون بحرانی،‌ تب كرونا فروكش كند و آمارها از تب و تاب بیفتد. در این بین بحث تعطیلی دوهفته‌ای تهران نیز مطرح است.

برخی كارشناسان نسبت به طغیان كرونا و عواقب تعطیل نشدن تهران هشدار می‌دهند، برخی نیز از عواقب اقتصادی ناشی از این تعطیلی‌ها حرف می‌زنند،‌ در واقع دو روی یك سكه كه سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری را سخت می‌كند،‌ چرا كه اگر اقتصاد ضعیف و آسیب‌پذیر كشورمان هرچند به صورت موقت تعطیل شود، پیامدهایی دارد كه از آزاد گذاشتن كرونا نیز به دست می‌آید؛‌ خسارت ناشی از این حجم از هزینه‌های بهداشتی و درمانی و البته مرگ‌های پی‌در‌پی كه نمی‌دانیم با چه شیوه‌ای باید محاسبه شود.

خواب پاییزه برای 89 شهر

9 ماه است داریم با كرونا می‌جنگیم، 9 ماه است كه شعار شكست كرونا را سر داده‌ایم و نه ماه است كرونا بی‌اعتنا به ادعاها و رویاهای ما مشغول شكست دادن ماست. ما 9 ماه نمی‌خواستیم دست‌مان را به نشانه تسلیم بالا ببریم، 9 ماه مقاومت كردیم، 9 ماه انكار كردیم، 9ماه به خودمان دلداری دادیم و تصمیمات كوچك و محدودیت‌های ناچیز اعمال كردیم كه نتیجه‌اش شد وضعیت امروز،‌ امروز كه زیر بار همه هزینه‌های مادی و معنوی كرونا كمری خم داریم، بدون این‌كه بیماری خم به ابرو آورده باشد، دست آخر هم مسیری كه باید از ابتدا می‌رفتیم، تازه داریم شروع می‌كنیم.

تعطیلی مشاغل گروه 2، 3 و 4 كه تقریبا تعطیلی همه مشاغل را شامل می‌شود، برای 89 شهر كشور از صبح چهارشنبه این هفته آغاز می‌شود و تا جمعه هفته بعد كه روز 23 آبان است، ادامه می‌یابد. به این ترتیب عمده مشاغل كشور در این 89 شهر به خوابی ده روزه می‌رود تا بلكه این خواب كوتاه پاییزه به مهار بیماری منجر شود.

این خواب اما بی‌ضرر نیست؛ كسب و كارها می‌خوابد، آدم‌ها بیكار می‌شوند، تولید تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد و سیستم عرضه و تقاضا به هم می‌ریزد و درمجموع اقتصاد خرد و كلان دچار آسیب می‌شود، ‌عمده فشار هم بر مردم عادی و قشر آسیب‌پذیر جامعه وارد می‌آید. این همان خسارت‌هایی است كه كرونا نیز اگر باشد و مهار نشود به زندگی ما وارد می‌كند؛‌ كرونا افراد را بیمار و زمینگیر می‌كند، شغل‌شان را از دست‌شان بیرون می‌آورد، هزینه‌های درمانی را به آنها تحمیل می‌كند و در بعد كلان‌تر، سیستم بهداشت و درمان كشور را از نفس می‌اندازد.

پس چه كشور به خاطر كرونا تعطیل شود و چه تعطیلی در كار نباشد ولی كرونا برای تاخت و تاز آزاد باشد، بازی‌ای باخت- باخت شكل می‌گیرد. با این فرق كه اگر تعطیلی‌ها به صورت مقطعی اعمال شود، مدتی كوتاه اما به صورت فشرده و حجیم خسارت می‌بینیم. ولی اگر كرونا مهار نشود هر ساعت و هر روز زیان می‌بینیم كه می‌شود باختی فرسایشی و مزمن.

ستاد ملی مقابله با كرونای كشورمان بعد از 9 ماه مقاومت خوشبختانه گزینه تعطیلی و اعمال محدودیت را انتخاب كرده است كه البته شیوه قطره‌چكانی آن جای بحث دارد. ولی به هرحال محدود كردن مشاغل در 89 شهر كه این بار 25 مركز استان را نیز شامل می‌شود، شاید فرجی برای مهار كرونا باشد.

كدام شهرها محدود می‌شوند؟

از روز دوشنبه پنجم آبان 43 شهرستان با وضعیت قرمز كرونایی تعطیلی مشاغل را تجربه كردند كه این تعطیلی همچنان ادامه دارد. از روز چهارشنبه یعنی سه روز دیگر 46 شهر جدید به شهرهای قبلی افزوده می‌شوند و یك بسته 89 تایی از شهرستان‌ها، تعطیلی كسب و كارها را شاهد خواهند بود. این شهرها در نقاط مختلف كشور پراكنده و از این قرارند: اهر، بناب، شبستر، میانه، اشنویه، بوكان، تكاب، خوی، سلماس، نقده، كاشان، شهرضا، مباركه، مشكین‌شهر، نظرآباد، بیرجند، طبس، قائنات، تربت حیدریه، سبزوار، نیشابور، كاشمر، گناباد، اسفراین، دامغان، گرمسار، ممسنی، سقز، سنندج، كامیاران، مریوان، زرند، شهربابك، جوانرود، سرپل ذهاب، كنگاور، دلفان، رامسر، خمین، اسدآباد، كبودرآهنگ، بافق و میبد.

نكته قابل توجه این‌كه در استان تهران كه پیش از این فقط مشاغل پرخطر شهرهای دماوند و ورامین تعطیل بودند، چتر این تعطیلی گسترده شده و مشاغل خطرساز شهر تهران را نیز شامل خواهد شد. به دلیل شباهت الگوی شیوه بیماری میان تهران و استان البرز، در روزهای آینده كرج، مركز این استان نیز تعطیلی كسب و كارها را تجربه خواهد كرد.

كدام مشاغل تعطیل می‌شوند؟

مشاغل گروه 2، 3 و 4 فهرستی بلندبالا از مشاغل‌اند كه تقریبا همه كسب و كارها را شامل می‌شوند. براساس این لیست، از روز چهارشنبه این هفته تا روز جمعه هفته آینده، پاساژها، مراكز خرید، مراكز ورزشی، استخرها، زیارتگاه‌ها، مساجد، قنادی‌ها، آبمیوه و بستنی‌فروشی‌ها، اغذیه‌فروشی‌ها، رستوران‌ها، آرایشگاه‌های زنانه و مردانه، مغازه‌های فروش فرش و موكت، اسباب‌بازی‌فروشی‌ها، فروش لوازم خانگی، خدمات چاپ، تزئینات داخلی ساختمان، كادویی‌فروشی،‌ فروش انواع پوشاك، پارچه‌فروشی، مشاوران املاك،‌ لوازم‌التحریر،‌ كیف و كفش، ‌دانشگاه‌ها، مدارس،‌ مهدهای كودك، سینماها، تئاترها، موزه‌ها، تالارهای پذیرایی، كافه‌ها، قهوه‌خانه‌ها، چایخانه‌ها، باغ‌وحش‌ها و شهربازی‌ها تعطیل خواهند بود. اینها علاوه‌بر تعطیلی همه مراسم اجتماعی و فرهنگی و مذهبی و همایش‌هاست كه باید تعطیل باشند.

خسارت تعطیلی‌ها چقدر است؟

برای تعطیل نشدن مشاغل در کشور به‌ویژه برای دایرماندن کسب و کارها در تهران که قلب تپنده اقتصاد ایران است، خیلی‌ها ماه‌ها تلاش کردند. حتی بعد از شیوع گسترده کرونا از ماه خرداد و تیر به این طرف که افرادی همچون رئیس شورای شهرتهران مدام از تعطیلی دوهفته‌ای پایتخت حرف می‌زدند و بر آن اصرار می‌کردند، گروه مخالف به ضررهای اقتصادی ناشی از این تعطیلی اشاره می‌کردند و آن را به صلاح نمی‌دانستند. موافقان تعطیلی شهرها از جمله تهران در واقع ضررهای مادی و معنوی ناشی از کرونا را می‌دیدند و معتقد بودند هرچه این بیماری بیشتر کش بیاید، ضررهای آن نیز بیشتر می‌شود.‌ مخالفان اما ضربه سنگین و ناگهانی ناشی از تعطیلی‌ها بر پیکره اقتصاد را مد نظر داشتند و می‌کوشیدند تا واپسین لحظات جلوی پایین آمدن کرکره کسب و کارها را بگیرند.

حالا اما کرونا ما را به جایی رسانده که حتی مخالفان تعطیلی‌ها نیز کوتاه آمده‌اند و ستاد ملی مقابله با کرونا نیز به خواست موافقان گردن نهاده‌است. تعطیلی مشاغل اما بی‌شک ضربه سنگینی به اقتصاد کشور خواهدزد، مخصوصا این که این بار مراکز استان‌ها و از جمله تهران نیز مشمول تعطیلی کسب و کارها شده‌اند. در این اوضاع سوال اصلی این است که آیا ضرر و زیان مادی این تعطیلی‌ها بیشتر است یا خسارت به حال خود گذاشتن کرونا؟ دیروز حمیدرضا حاجی بابایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و همکار او در خانه ملت، مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی به ما گفتند که هیچ عدد و رقم دقیقی درباره خسارت یک روز تعطیل شدن مشاغل در دست نیست و رسیدن به این عدد نیازمند انجام برآوردهای علمی است که تاکنون انجام نشده‌است.

اما میثم موسایی، عضو هیات علمی دانشکده برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی دانشگاه تهران عددهایی تقریبی را کنار هم چید و در اختیار ما گذاشت که چیزی نبود به‌جز عددهایی بزرگ و هنگفت که به خاطر یک روز تعطیلی به کشور تحمیل می‌شود.  این استاد دانشگاه مبنای محاسبه‌اش را تولید ناخالص‌ملی ایران قرارداد که به گفته او 400 میلیارد دلار است. البته صندوق بین‌المللی پول عدد دقیق تولید ناخالص ملی ما در سال 2019 را 484میلیارد دلار اعلام کرده‌است.  موسایی که مبنای محاسبه‌اش درآمد 400 میلیارد دلاری ایران در سال بود و آن را تقسیم بر 365 روز می‌کرد، حساب و کتاب کرد که اگر کشوربه کل دو هفته تعطیل شود حداکثر 20 میلیارد و حداقل 15 میلیارد دلاربه اقتصاد کشور لطمه وارد می‌شود؛ یعنی به گفته او چیزی حدود 4 تا 5 درصد تولید ناخالص ملی که اگر ضرب در قیمت دلار(حدود 25 هزار تومان شود) به عدد کلان 25 هزار میلیارد تومان برای یک روز می‌رسد.  البته اگر تولید خالص‌داخلی کشورمان را که به یک روایت حدود 500 میلیارد تومان است مبنای محاسبه قرار دهیم به عددهای درشت‌تری می‌رسیم مثل این که تولید ناخالص روزانه کشورمان 1/3 میلیارد دلار است و 15 روز تعطیلی کشور موجب وارد آمدن حدود 20 میلیارد دلار خسارت به اقتصاد می‌شود که سهم تهران از این ضرر و زیان حدود هشت‌میلیارد دلار خواهدبود.

کرونا چقدر برایمان خرج دارد؟

مغز شنونده و خواننده از رقم مربوط به زیان‌های اقتصادی ناشی از تعطیل شدن مملکت سوت می‌کشد و حتما خواننده این سطور ترجیح می‌دهد امورات کشور دایر باشد به جای این که همه چیز تعطیل شود. اما دایر بودن کسب و کارها و تداوم روال عادی زندگی نیز کم برای کشور زیان ندارد.

عدد اول متعلق به ابوالفضل آفریده، مدیرکل درمان مستقیم سازمان تامین اجتماعی است که گفته است هزینه معالجه و درمان بیماران مبتلا به کرونا با توجه به حالشان از ۵۰هزار تومان تا ۱۰۰میلیون تومان متغیر است.  او می‌گوید یک بیمار مبتلا به کرونا در صورت بستری در بخش‌های آی‌سی‌یو و مراقبت‌های ویژه با هزینه‌کرد چهار تا پنج‌میلیون تومان بهبود می‌یابد؛ اما برای بهبودیافتن بیماری که در وضعیت شدید کرونا قرار دارد و  باید داروهای گران قیمت مصرف کند تا صدمیلیون تومان هزینه می‌شود.

عدد دوم هم متعلق است به حسین کرمان‌پور، رئیس اورژانس بیمارستان‌سینا که هزینه حضور هر بیمار در این بیمارستان را چیزی حدود ۴۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان برآورد کرده که به گفته او این ارقام جزو هزینه‌های سربار بیمارستان محسوب می‌شود.  اما عددسوم که متعلق است به محمدمهدی ناصحی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت درشت تر است و طبق گفته او برای هر بیمار کرونایی در بیمارستان دولتی پنج میلیون و ۴۰۰هزار تومان هزینه می‌شود.  رقم درشت‌تر را اما باید از زبان سعید نمکی وزیر بهداشت شنید. او گفته است هرتست کرونا حدود 250 هزار تومان برای سیستم درمانی کشور هزینه دارد و هر 25 هزار تستی که روزانه در کشور انجام می‌شود شش میلیارد تومان خرج برمی‌دارد.

این را اضافه کنید به گفته‌های ایرج حریرچی معاون‌کل وزارت‌بهداشت که گفته است برای هر بیمار کووید ـ19 با متوسط 2/5 روز بستری در بیمارستان‌ها فقط حدود 500هزارتومان برای وسایل محافظتی او هزینه می‌شود.  اگر بخواهیم این اعداد را به تومان تبدیل کنیم، مخارجی که تا به حال برای درمان کرونا و مراقبت از بیماران صرف شده سر به فلک می‌کشد. تا امروز بیش از 612هزارمبتلا به کرونا درکشورمان شناسایی شده اند یعنی همه‌شان تست تشخیصی داده اند که اگر رقم 250هزار تومانی را که برای دولت تمام می‌شود مبنا قرار دهیم به این معنی است که تا امروز فقط برای تست کرونا 153میلیارد تومان هزینه شده‌است.
طبق آمارهای رسمی وزارت بهداشت تا امروز حدود 35 هزار نفر از هموطنان مان نیز قربانی کرونا شده اند که همه آنها در برهه‌ای جزو بیماران بدحال بوده‌اند یعنی کسانی که برای آنها تا صدمیلیون تومان هزینه شده است.

با ضرب کردن این دو عدد در هم به رقم 3500میلیارد تومان می‌رسیم که خرج مراقبت و درمان این بیماران شده ولی جواب نداده و این عزیزان راهی دیار باقی شده‌اند.  به این رقم‌های تلخ بیفزایید هزینه تجهیزات بیمارستانی که نمی‌دانیم تا امروز چقدر بوده‌است و البته هزینه غیرقابل محاسبه فقدان عضوی از یک خانواده که با هیچ واحد پولی قابل محاسبه نیست ولی مثل صحنه‌های ترسناک یک فیلم در ژانر وحشت از جلوی چشم‌هایمان عبور می‌کند.

حمایت از قشر ضعیف، كم‌هزینه‌تر از درمان

حسین راغفر، اقتصاددان: محدودیت‌هایی كه امروز در حال انجام است، باید از روز اول اتفاق می‌افتاد، محدودیت‌هایی كه در دنیا هم اعمال می‌شود و هدفش علاوه‌بر كنترل بیماری،‌ حمایت از اقتصاد و زندگی مردم است. در واقع وقتی گسترش این ویروس را كنترل می‌كنید، یعنی تضمین می‌كنید كه كشور و جامعه، قابل مبادله، معامله و تجارت است.

البته به نظر می‌رسد تعطیل كردن به تنهایی كفایت نمی‌كند و لازم است دولت در پی این تعطیلی‌ها از برخی گروه‌ها حمایت كند. در بسیاری از كشورها همزمان با قرنطینه، حداقل‌های زندگی مثل تغذیه برای شهروندان فراهم شده است، اما متاسفانه چنین تدبیری در مدیریت این بحران در كشور ما اندیشیده نشده است.

آیا به این فكر می‌كنیم كه وقتی برخی از اصناف را تعطیل می‌كنیم، امكانات بقا را برای افراد در نظر گرفته‌ایم یا خیر؟ آیا به این فكر می‌كنیم كه حالا كارگران روزمزد كه درآمدی ندارند، باید چطور زندگی كنند؟

هیچ عقل سلیمی قبول نمی‌كند كه دولتی، تصمیم به تعطیلی مشاغل بگیرد، اما هیچ مسؤولیتی در قبال معیشت مردم جامعه نداشته باشد. بدون شك، هزینه‌ای كه می‌تواند به مردم بابت در خانه ماندن، قرنطینه بودن و جبران درآمد از دست رفته‌شان پرداخت شود، به‌مراتب بسیار پایین‌تر از هزینه‌‌های بسیار بالای درمان و تهیه داروهای گران‌قیمت بیماران مبتلا به كرونا است.

ارتباطات بین‌المللی لطمه نمی‌خورد

مهدی خانعلی‌زاده، كارشناس روابط بین‌الملل: برخی مواقع این تفكر به وجود می‌آید كه آیا با تعطیلی كلانشهری مانند تهران، اختلالی در روابط بین‌الملل كشور پیش‌نمی‌آید؟ باید بگویم خیر، این اتفاق نمی‌افتد. بررسی‌ها نشان می‌دهد كه چنین اتفاقی در بسیاری از شهرهای بزرگ و پایتخت كشورهای دیگر هم رخ داده است. موضوع مهم این است كه واژه تعطیلی در شرایط امروز به معنای بسته شدن و تعطیلی كامل نیست. این روزها مدارس تعطیل هستند اما آیا این به معنی متوقف شدن آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان است؟ مسلما خیر. پس وقتی حرف از تعطیلی مشاغل نیز به میان می‌آید به معنای بسته شدن مراكز مهم شهر نیست بلكه به معنی محول كردن فعالیت‌ها به بخش‌های مجازی است. این روزها می‌بینیم كه برخی از جشنواره‌های هرساله در شانگهای چین یا پاریس و ... هیچ‌كدام تعطیل نشده‌اند و همگی به‌صورت مجازی برگزار می‌شوند. درواقع با وقوع تعطیلی موقت شهر، اقدامات مراكز مهم و اساسی متوقف نمی‌شود و فقط وارد عرصه جدیدی از فعالیت‌های ارتباطی می‌شود و كارها به‌صورت مجازی پیش می‌رود.

چنین رویكردی به این دلیل اتخاذ می‌شود كه هم به حفظ سلامت و جان شهروندان توجه شود و هم ارتباطات بین‌المللی كماكان به قوت خود باقی بماند.

منبع: روزنامه جام جم

انتهای پیام/