همه‌چیز درباره رشته‌گرایش‌های مدیریت/ گسترده‌ترین حوزه اشتغال مربوط به کدام رشته‌ است؟

گروه استان‌های خبرگزاری آنا - حسین غمخوار سرایدشتی؛ مدیریت از دیرباز در فعالیت‌های انسان وجود داشته است، البته نه به اندازه و اهمیتی که اکنون وجود دارد. انسان برای انجام هر فعالیتی باید از عوامل زیادی بهره ببرد؛ اما این عوامل به خودی خود موجب نیل به هدف نمی‌شود؛ چراکه این عوامل باید با یکدیگر هماهنگ باشند و یک مجموعه یکپارچه را تشکیل دهند تا بتوانند به هدف خود برسند. این هماهنگی نیز به خودی خود به دست نمی‌آید و اینجاست که به اهمیت مدیریت پی می‌بریم.

لذت‌بخش‌ترین تجربه‌ای که انسان در زندگی دارد، رسیدن به هدف در کوتاه‌ترین و مناسب‌ترین زمان ممکن است و این امر جز با بهره‌جویی از مدیریت ممکن نیست.

هیچ مجموعه‌ای نمی‌تواند بدون رهبری و مدیریت به هدف خود دست یابد و اگر دست یابد به‌طور اتفاقی بوده و قابل تکرار نیست، در نتیجه هر سازمان و گروهی به مدیریت و رهبری آن هم مدیریتی کارآمد احتیاج دارد.

مدیریت علمی است که پس از انقلاب صنعتی به‌عنوان علمی مجزا به‌وجود آمد. امروزه مدیریت علمی شده و مدیریت علمی باید بر پایه دیگر علوم و به‌ویژه علم مدیریت باشد.

بدون شک مدیریت برای پیشرفت و حل مشکلات سازمان‌ها و جوامع امری ضروری است و هر واحد کوچک یا بزرگی نیازمند یک مدیر تواناست. مدیریت بنیاد تمام موفقیت‌های بشر بوده که هدف اصلی آن ارتقای بهره‌وری و کارایی سازمان است و هر جامعه‌ای برای برطرف‌کردن مشکلات خود، قبل از هر چیز باید به مسئله آموزش صحیح مدیریت نگاه عمیقی داشته باشد.

اکنون علم مدیریت توسعه چشمگیری پیدا کرده و در بیشتر کشورها برای پیشرفت کسب‌وکار و کنترل مجموعه، پیوسته به‌دنبال بهره‌گیری از مدیران توانا و باانگیزه هستند. کلمه مدیریت را به خاطر برخی دلایل نمی‌توان به‌ آسانی تشریح کرد. یکی از دلایل آن را که می‌توان نام برد، وسعت دامنه مدیریت و ماهیت پویای آن است. برخی مدیریت را هنر و برخی نیز آن را علم می‌دانند و برخی دیگر ترکیبی از این دو؛ اما آنچه که بسیار مهم است، نقش و جایگاه مدیریت در جامعه‌ امروز است.

حسین جنتی‌فر مدیرگروه دروس مدیریت مقاطع تحصیلی کارشناسی تا دکتری تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، رتبه نخست دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، رتبه ممتاز کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی و فارغ‌التحصیل دکتری تخصصی از دانشگاه تهران در گفتگو با آنا، جزئیات ادامه تحصیل در رشته‌های مدیریت با گرایش‌های متعدد از مقطع کارشناسی تا دکتری را تشریح کرد و با متقاضیان ادامه تحصیل در این واحد دانشگاهی سخن گفت. متن کامل این گفتگو را در زیر بخوانید.

آنا: آقای دکتر! آیا ورود به عرصه رشته‌های مرتبط با مدیریت در گرایش‌های متعدد استعداد خاصی می‌خواهد؟

جنتی‌فر: دانشجویان رشته مدیریت باید خلاق و قدرت تصمیم‌گیری خوبی داشته باشند. توان رهبری، اعتمادبه‌نفس، روابط اجتماعی عالی، قدرت تجزیه‌ و تحلیل و فن بیان قوی از توانایی‌های مورد نیاز برای دانشجوی رشته مدیریت و تمام گرایش‌هاست.

کسی که تحصیل خود را در رشته مدیریت به‌ پایان رسانده، نباید انتظار داشته باشد که از همان ابتدا به‌عنوان مدیر در یک شرکت یا کارخانه استخدام شود؛ زیرا فرد قسمتی از مطالب و محتوای کلاس‌های مدیریت را باید از محیط جامعه و مجموعه‌ها به‌صورت تجربی کسب کند. به همین دلیل فردی که در این رشته فارغ‌التحصیل شده، ابتدای کار باید در دسته‌های پایین‌تر به‌عنوان کارشناس مشغول به‌کار شود و پس ‌از آن با سعی و تلاش در کار خود پیشرفت کند.

آنا:گرایش‌های رشته مدیریت در مقاطع متعدد تحصیلی کدامند؟

جنتی‌فر: در مقطع کارشناسی رشته‌های مدیریت بازرگانی، مدیریت صنعتی، مدیریت مالی، مدیریت دولتی، مدیریت کسب و کار، مدیریت بیمه، مدیریت امور گمرکی و مدیریت جهانگردی وجود دارد.

در مقاطع تحصیلات تکمیلی نیز رشته‌های مدیریت بازرگانی با گرایش‌های بازاریابی، بازرگانی بین‌المللی، تجارت الکترونیکی، مدیریت استراتژیک، بازرگانی داخلی، کارآفرینی، مدیریت صنعتی با گرایش‌های تحقیق در عملیات، تولید و عملیات، مالی، مدیریت عملکرد، مدیریت زنجیره تأمین، مدیریت کیفیت و بهره‌وری، مدیریت پروژه، مدیریت مالی، مدیریت دولتی با گرایش‌های توسعه منابع انسانی، بودجه و مالی عمومی، طراحی سازمان‌های دولتی، خط‌مشی‌گذاری عمومی، مدیریت تطبیقی و توسعه، مدیریت تحول، مدیریت رفتار سازمانی، مدیریت فناوری اطلاعات با گرایش‌های کسب و کار الکترونیک و مدیریت منابع اطلاعاتی فعال هستند.

سیستم‌های اطلاعاتی پیشرفته، مدیریت دانش، هوشمندی کسب و کار، مدیریت پروژه‌های فناوری اطلاعات، مدیریت تکنولوژی با گرایش‌های نوآوری تکنولوژی، انتقال تکنولوژی، استراتژی‌های توسعه صنعتی، سیاست‌های تحقیق و توسعه، مدیریت کارآفرینی با گرایش‌های کسب و کار جدید، گردشگری، فناوری، سازمانی، بین‌الملل، توسعه، کسب و کار الکترونیکی، مدیریت منابع انسانی با گرایش‌های مدیریت منابع انسانی اسلامی، مدیریت منابع انسانی بین‌الملل، مدیریت عملکرد و بهره‌وری منابع انسانی، مدیریت استراتژیک منابع انسانی، مدیریت مالی با گرایش‌های مهندسی مالی و مدیریت ریسک، بانکداری، بیمه، مستغلات، حقوق مالی، تأمین مالی و سرمایه‌گذاری در نفت و گاز  هم از دیگر رشته‌ها در مقطع تکمیلی وجود دارد.

آنا: فرصت‌های شغلی رشته‌های مرتبط با مدیریت اعم از بازرگانی و صنعتی چیست؟

جنتی‌فر: یک دانشجوی مدیریت بازرگانی به‌عنوان یک مدیر تجاری تحصیل‌کرده، می‌تواند امور تجاری را تفکیک کرده و اداره کند و به یاری قدرت خلاق خویش در ایجاد بازار جدید، ارائه خدمات متنوع و تازه، ابداع روش‌های جدید در عرضه و توزیع، کارآفرین باشد. یک فارغ‌التحصیل مدیریت بازرگانی باید بتواند برای کالاهای موجود، بازار جدیدی پیدا کرده یا روش‌های مطلوب توزیع را در سیستم دولتی طراحی کند؛ چراکه امروز یکی از بزرگ‌ترین مشکلات کشور ما رساندن محصولات به دست مصرف‌کننده است.

کسانی که در رشته مدیریت با گرایش صنعتی تحصیل کرده‌اند، می‌توانند پس از پایان تحصیل خود در واحدهای صنعتی یا تولیدی به فعالیت مشغول شوند و در بحث‌هایی مانند کنترل کیفیت و مدیریت تولید صاحب‌نظر باشند.

در واقع گرایش مدیریت صنعتی به آموزش نیروی انسانی متخصص برای کار در کارخانه‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی و خصوصی می‌پردازد. به این ترتیب دانشجویان این رشته می‌توانند با تئوری‌های نوین مدیریت صنعتی آشنا شوند و پس از تحصیل در این رشته در بخش‌های مختلفی مانند مدیریت تولید، اداره‌ حفاظت فنی و قسمت کنترل کیفیت کالا مشغول به کار شوند. علاوه‌بر آن یافتن توانایی لازم در اموری که به مدیریت و کنترل پروژه مربوط می‌شود نیز از دیگر توانایی‌هایی است که دانشجویان این رشته قادر به کسب آن خواهند بود. به این ترتیب آنان می‌توانند در هر واحد صنعتی‌ با استفاده‌ از دانش‌ و مهارتی که آموخته‌اند، میزان مشارکت‌، مهارت‌ و انگیزه‌ نیروهای‌ انسانی فعال در آن‌ را افزایش‌ دهند.

کسانی که تحصیلات خود را در گرایش مدیریت مالی به پایان برسانند، از این امکان برخوردار خواهند بود تا در حوزه‌هایی مانند مدیریت، معاونت امور مالی و حسابرسی شرکت‌های دولتی یا خصوصی به فعالیت بپردازند. به این معنی که در زمینه‌ فرصت‌های شغلی این گرایش می‌توان حوزه‌هایی مانند معاونت مالی، معاونت سرمایه‌گذاری و تأمین مالی اعتبارات مالی در بانک‌ها، ارزیابی اقتصادی پروژه‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری و بورس اوراق بهادار را برشمرد.

پس از تحصیل در گرایش مدیریت دولتی دانشجویان این رشته توانایی اداره‌کردن مؤسسات دولتی و خصوصی را خواهند داشت. به این ترتیب قادر به فعالیت در حوزه‌هایی مانند معاونت منابع انسانی و کارگزینی و اصلاح ساختار سازمانی خواهند بود. به‌دلیل وجود زیرشاخه‌های فراوان در این گرایش مدیریتی تعداد مشاغلی که فارغ‌التحصیلان مدیریت دولتی قادر به تصاحب آن خواهند بود، قابل توجه بوده و از تنوع مناسبی برخوردار است.

در واقع فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در حوزه‌های مختلفی مانند تشکیلات سازمانی، منابع انسانی، سیستم‌های اطلاعاتی و دیگر شاخه‌های مدیریتی در بخش خصوصی و دولتی به‌عنوان مشاور یا مجری طرح مشغول به کار شوند. در مجموع پس از پایان تحصیل در رشته مدیریت دولتی می‌توان وظایفی مانند کارشناس اداری، امور کارکنان، تشکیلات و روش‌ها، طبقه‌بندی مشاغل، حقوق و دستمزد و برنامه‌ریزی پرسنلی را برعهده گرفت. به این ترتیب فارغ‌التحصیلان این گرایش خاص از مدیریت قادر خواهند بود نقش مدیران سطوح میانی، سرپرستی واحدهای اداری و خدماتی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی یا شهرداری‌ها را برعهده بگیرند.

آن دسته از دانشجویان رشته‌ مدیریت که گرایش فناوری اطلاعات را به‌عنوان گرایش اصلی خود برگزیده‌اند از این امکان برخوردار خواهند بود تا در زمینه‌ فناوری اطلاعات و کاربرد آن در امور مربوط به مدیریت اطلاعات آموزش ببینند. از وجود افرادی که در این رشته تحصیل کرده‌اند، می‌توان برای ایجاد پایگاه اطلاعات در سازمان‌های مختلف به‌منظور بهبود تصمیم‌گیری‌های مدیران ارشد بهره گرفت. همچنین کسانی که این گرایش جدید از مدیریت را آموخته‌اند، می‌توانند با توجه به توان خود با واحدهای نرم‌افزاری سازمان‌های بزرگ همکاری کنند یا به خدمت گروه‌های عملیاتی مختلف در شرکت‌های تولیدکننده و توسعه‌دهنده‌ نرم‌افزار دربیایند. البته با توجه به نوپابودن این گرایش، هنوز نیاز به زمان بیشتری است تا فرصت‌های شغلی بهتری برای دانش‌آموختگان آن فراهم شود.

آنا: جذابیت‌های رشته مدیریت را تشریح کنید.

جنتی‌فر: مدیریت یکی از پرطرفدارترین رشته‌ها در کنکور است، جذابیت‌های این رشته و گرایش‌های متنوع آن توجه بسیاری از فارغ‌التحصیلان رشته‌های دیگر را نیز به خود جلب کرده و سبب ایجاد رقابت شدید بین داوطلبان شده است. مدیریت مجموعه‌ای از علوم مختلف مانند اقتصاد، جامعه‌شناسی، روانشناسی، ریاضیات، آمار و … است و هدف آن افزایش بهره‌وری، کارایی و اثربخشی سازمانی است.

آنا: ابزارهای انگیزشی رشته مدیریت که متقاضیان ادامه تحصیل در دانشگاه را به سمتی سوق دهد که این رشته را برای دانشگاه انتخاب کنند، چیست؟

جنتی‌فر: بهترین جوابی که به این پرسش می‌توان داد، این است که رشته مدیریت، رشته مطالعه سازمان است. سازمان بخش مهم و انکارناپذیر زندگی امروز ماست و جامعه برای به‌کارگیری، استفاده و مطالعه این بخش بسیار مهم و غیرقابل منفک از زندگی اجتماعی، احتیاج به افرادی دارد که بتوانند تمام ابعاد این پدیده را مطالعه و درباره نحوه تعامل با آن اظهار نظر کنند.

در واقع همانگونه که روانشناس برای مطالعه و بررسی انسان و اقتصاددان برای مطالعه و بررسی اوضاع اقتصادی به‌کار گرفته می‌شوند، یک مدیر هم برای مطالعه و اظهارنظر در مورد وضعیت پدیده‌ای با عنوان سازمان مورد نیاز است. در حقیقت تمام عناوینی ذکر شد، با آن چیزی که از آن استنباط می‌شود، مرتبط است به جز واژه مدیر. اینجا هیچ واژه مناسبی برای توصیف و اطلاق به فردی که به مطالعه سازمان و تمام امور مربوط به آن می‌پردازد، وجود ندارد.

به‌عبارت بهتر باید گفت تمام کسانی که تمام گرایش‌های مدیریت را می‌خوانند، در واقع خود را برای مطالعه، بررسی و کار در یک سازمان اعم از دولتی، خصوصی، عمومی یا غیرانتفاعی آماده می‌کنند تا تمام امور مربوط به سازمان اعم از منابع انسانی، سیستم‌ها و روش‌ها، مالی و ... را رتق و فتق کنند.

به‌نظرم رشته مدیریت یکی از بهترین رشته‌های دانشگاهی است که دامنه کاری و مطالعاتی بسیار وسیع و نیز گسترده‌ترین حوزه اشتغال را دارد که به قول معروف به افرادی که مانند شما این رشته را خوانده‌اند، از سازمان انرژی اتمی گرفته تا سازمان تبلیغات اسلامی نیاز است. امیدوارم افرادی که این رشته را خوانده‌اند هیچگاه پشیمان نشوند و از انتخاب خود راضی باشند.

آنا: اگر شما اکنون جزء متقاضیان ادامه تحصیل در دانشگاه بودید آیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم و رشته‌های مدیریتی اعم از مدیریت مالی، بازرگانی و صنعتی این واحد دانشگاهی را برای ادامه تحصیل انتخاب می‌کردید؟ معیارهای انتخاب شما چیست و شما کدام پارامترهای واحد قم را بررسی می‌کردید؟

جنتی‌فر: در گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، استادان در رشته‌های مالی و بازرگانی و سایر گرایش‌ها با ارتباطاتی که با بازارهای مالی و صادراتی و صنعتی برقرار کرده‌اند، می‌توانند این منبع عظیم و سرشار از تجربیات ارزشمند را در اختیار دانشجویان بگذارند تا آنان بتوانند با بهره‌گیری از تجربیات این استادان، عهده‌دار فرصت‌های شغلی بسیار مهم در آینده شغلی‌شان شوند. معیارهای این جانب امکانات دانشگاه و تجربیات استادان است که در واحد قم هم از نظر تأمین منابع و هم از نظر وجود استادان توانمند، شرایط بسیار خوبی برای رشد و پیشرفت وجود دارد.

آنا: اگر بخواهید در مورد کیفیت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم سخن بگویید، چه مطالبی را بیان می‌کنید؟ آیا کیفیت آموزشی این دانشگاه در حدی است که یک دانش‌آموخته مجرب را وارد عرصه بازار کسب و کار کند؟

جنتی‌فر: گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی استان قم نیز در این راستا با بهره‌گیری از استادان هیئت علمی مجرب و فارغ‌التحصیل از دانشگاه‌های معتبر و توانمند در حوزه‌های بازرگانی، صنعت، کسب و کار و مالی و ارتباط با صنایع استان به‌منظور شناسایی و کشف فرصت‌های شغلی، سعی بر تربیت نیروی انسانی موفق و کارآزموده به‌منظور عهده‌گیری پست‌های مدیریتی در سازمان‌های دولتی و مراکز بخش خصوصی را دارد.

به جرئت می‌توان گفت که یک فارغ‌التحصیل رشته مدیریت در دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم اگر در طول تحصیل به‌خوبی مطالعه و تحقیق کرده و فرد کارآمدی باشد، هیچ‌وقت بیکار نخواهد ماند؛ چراکه امروزه شرکت‌ها برای اینکه بتوانند در مقایسه با رقیبان، کالا یا خدمات را در زمانی کمتر، با هزینه پایین‌تر و کیفیت بالاتر به مشتریان تحویل دهند، به مدیرانی متبحر نیاز دارند.

آنا: و سخن آخر...

جنتی‌فر: دانشگاه آزاد اسلامی استان واحد قم در مقطع کارشناسی در رشته‌های مدیریت بازرگانی، مدیریت صنعتی، مدیریت مالی، مدیریت کسب و کار، مدیریت دولتی و در مقطع ارشد در رشته‌های مدریت بازرگانی، مدیریت کسب و کار، مدیریت مالی و در مقطع دکتری تخصصی در رشته‌های مدیریت بازرگانی، مدیریت صنعتی-مالی و مدیریت مالی دانشجو می‌پذیرد.

انتهای پیام/4103/4062/