مشکل فعلی زندگی ایرانیان، بی‌سبکی است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، عضو هیات علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در سمینار «فرصت‌ها و تهدید‌ها و آسیب‌های اجتماعی در سبک زندگی ایرانیان با رویکرد نظم و امنیت»، گفت: سبک زندگی در جامعه ما ایران معادل لایف استایل نیست با توجه به جرائم اجتماعی روبه رشد در ایران و همچنین ۱۹۸۰عنوان جرم و ۱۶میلیون گردش پرونده‌های حقوقی و کیفری و خانوادگی در دادگستری‌ها می‌توان، آسیب‌های اجتماعی را که در رفتار جرم‌انگارانه تجلی پیدا کرده به عنوان نقاط ضعف در سبک زندگی ایرانیان دانست.

دکتر غلامحسین بلندیان افزود: سبک زندگی ایرانی از منظر ایجاد نظم یا ایجاد بی‌نظمی یک سبک پارا دوکسیکال است و حرکت آن به سوی نظم‌زایی و نظم‌زدایی بستگی کامل به این نکته دارد که در برآیند تجمیع مولفه‌های سازنده سبک زندگی ایرانی کدام مولفه‌ها از دست بالا‌تر برخوردار هستند.

وی خاطرنشان کرد: برخی از مولفه‌های قوت سبک زندگی در ایران، خانواده محور بودن، ارزش بالا داشتن علم و عالمان، علاقه‌مندی و گرایش درونی به ارزش‌های دینی (فارغ از میزان تقید عملی به آن‌ها)، علاقه‌مندی به پیشرفت و ترقی کشور، یاری رسانی به دیگران، حمایت از افراد ستمدیده و مظلوم است اما مهم‌ترین نقطه قوت جامعه ایرانی بهره‌مندی از اندیشه‌های الهی و معنوی بصورت عام است.

بلندیان گفت: در یک جمع‌بندی می‌توانیم بگوییم سرمایه داری دین فراگیر لایف استایل است. آنچه جامعه ایرانی را از اضمحلال کامل نجات داده است فرهنگ اسلامی - ایرانی حاکم برکشور است.

وی افزود: در بخش تهدیدات و فرصت‌ها، شبکه‌های اجتماعی بویژه اینترنت دارای آثار مثبت و منفی روی سبک زندگی ایرانیان است. فرهنگ و اعتقادات زیر تیغ همین شبکه‌هاست. تغییر الگوی زندگی دینی با استحاله باورهای مردم و ارزش‌های آنان حاصل می‌شود که مهم‌ترین تهدید امروز جامعه است که حاصلش توسعه نا‌هنجاریهای اجتماعی و رخت بربستن نظم و امنیت از جامعه است.

بلندیان ادامه داد: بصورت خلاصه تهدیدات در سبک زندگی ایرانیان با رویکرد نظم و امنیت در چهار دسته فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی قابل تقسیم است. با توجه به نقاط ضعف و قوت وتهدیدات و فرصت‌ها در زندگی ایرانیان و پارادوکسیکال بودن این مولفه‌ها می‌توان گفت مشکل فعلی زندگی ایرانیان بی‌سبکی است. بنابراین معرفی یک سبک زندگی اسلامی همواره از دغدغه‌های مقام معظم رهبری است که بدنبال بازیابی سبک زندگی دینی اسلامی مردم در جامعه هستند. گفتمان ایشان را می‌توان گفتمان اصول گرایی عدالت محور معرفی کرد که بستر اصلی آن هویت اسلامی و انقلابی است. مقام معظم رهبری با استناد به آیات قرآن کریم مفهوم حیات طیبه اسلامی را معادل سبک زندگی اسلامی می‌دانند که یک پاکی و خوبی و نظم و آرامش در آن مستتر است و از هرگونه پلشتی و بی‌نظمی بدور است.

معاون دانشکده علوم سیاسی واحد تهران مرکزی نیز در این سمینار گفت: آثاری که سبک‌های زندگی برنظم و امنیت جامعه به جا می‌گذراند موضوع مطالعه بسیاری از دانشمندان علوم اجتماعی بوده است. در این نوشته تاکید بر آثاری است که سبک‌های زندگی، بویژه سبک‌های ناشی از گسترش ار تباطات نوین در فضای سایبر، بر خانواده و مناسبات خانوادگی به جا می‌نهند. هدف اصلی این است که نشان دهیم سبک‌های زندگی جدید، خانواده در مقام اساسی‌ترین نهاد حیات اجتماعی را دستخوش چالش‌ها و آسیب‌های جدی کرده است. شناخت دقیق و علمی این چالشها و آسیب‌ها زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که آثار نا‌مطلوب آن‌ها را بر نظم و امنیت جامعه مورد توجه قرار دهیم.

دکتر سید علی مرتضویان افزود: شکل گیری و گسترش شهرهای بزرگ، بویژه کلان شهر‌ها، در قرن گذشته زندگی اجتماعی را به شدت دگرگون ساخته و سبک‌های زندگی نوینی را درپی آورده است. نا‌دیده بگیریم، آثار منفی و آسیب‌زای آنها بر نهاد‌های گوناگون، به ویژه بر نهاد خانواده، بسیار شدید و تهدیدآمیز بوده و بسیاری از جوامع، بویژه جوامع به اصطلاح جهان سوم، را به مرز فرو ریختن نظم و امنیت در ابعاد گوناگون آن سوق داده است.

وی در ادامه گفت: تحولات علمی و صنعتی در سده‌های اخیر پیوسته دگرگونی‌هایی را در نهادهای گوناگون و به تبع آن در شیوه‌های زندگی به بار آورده است. این دگرگونی‌ها بسیار متنوع‌اند طوری که حتی اشاره به عنوان آنها صفحات متعددی را به خود اختصاص می‌دهد. اما تا آنجا که به بحث ما مربوط می‌شود، دگرگونی‌های ناشی از تحولات علمی، فنی و صنعتی را نمی‌توان به یکی دو مقاله فروکاست و همه مسائل مرتبط با نظم و امنیت اجتماعی را در پرتو آن مطالعه کرد. از این گذشته همه دگرگونی‌ها لزوماً آسیب زا نیستند. با اتخاذ سیاست‌های مناسب می‌توان جنبه‌های آسیب‌زای بسیاری از دگرگونی‌های اجتماعی را مهار کرد. البته، توفیق در این کار مستلزم اطلاعات دقیق از شدت، عمق و ابعاد دگر گونی‌ها از یک سو و شیوه‌های تاثیر گذاری بر سامان اجتماعی و نظم وامنیت عمومی است.

مرتضویان افزود: مهم‌ترین عاملی که به عنوان متغیر مستقل در دگرگونی‌های اجتماعی چند دهه اخیر در سراسر جهان ظاهر شده، تحولات مرتبط با نظام‌های جدید ارتباطی و اطلاع‌رسانی است که با اندکی تسامح می‌توان آن را در «فضای سایبر» خلاصه کرد. این فضای نسبتاً نو پدید همه عرصه‌های زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار داده و موجب سبک‌های زندگی نوینی شده است که آثار آن برنظم و امنیت باید به طور جدی مطالعه شود.

وی گفت: فضای نو پدید سایبر، نهاد خانواده را که در چند دهه گذشته با انواع چالش‌های اقتصادی و فرهنگی رو به رو کرده بود، با فشار‌ها و تهدید‌های تازه‌ای رو به رو کرده است. انواع شبکه‌های مجازی که به گونه‌ای روز افزون در جهت‌دهی به ارزش‌ها، هنجار‌ها، گرایش‌های فکری و عقیدتی، گرایش‌های حسی و عاطفی و ذوق و پسند نقش‌آفرینی می‌کنند می‌توانند با ترویج سبک‌های زندگی نا‌سالم و زیانبار سامان اجتماعی را بیش ازپیش دستخوش اختلال کنند.