پایه‌گذار نهضت علمی شیعه توسط امام باقر (ع) انجام شد/ 3 شرط سعادت و کمال انسان در کلام امام باقر (ع)

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا،هفتم ماه ذی‌حجه مصادف است با سالروز شهادت پنجمین اختر تابناک آسمان ولایت و  امامت حضرت امام محمد باقر (ع) است. لقب آن حضرت باقر يا باقرالعلوم است، بدين جهت که دريای دانش را شکافت و اسرار علوم را آشکارا ساخت.

امام باقر (ع) پایه‌گذار نهضت علمی شیعه

حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدباقر علم‌الهدی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا درباره تلاش‌های امام باقر (ع) برای پایه‌گذاری نهضت علمی تشیع گفت: وجود مقدس ائمه اطهار (ع)، همه و همه در راستای سعادتمندی انسان‌ها بر اساس شرایط زمانی و محیطی خودشان بهترین و بیشترین فعالیت را ارائه کردند و مسیر مردم را به سمت سعادتمندی هموار کردند. یکی از این شخصیت‌ها وجود مقدس امام باقر (ع) است. امام باقر (ع) به دلیل شرایط پیرامونی و محیطی و اجتماعی-سیاسی زمان‌شان این فرصت را پیدا کردند تا با بهره‌گیری از خلأ قدرتی که در زمان امام باقر (ع) ایجاد شده بود، کرسی‌های درس خود و معارف دین خدا را برای مردم باز کنند و مردم را در کنار سفره معرفتی اهل بیت (ع) مهمان کنند.

وی با اشاره به ویژگی‌های دوران امام باقر (ع) بیان کرد: در ایام شکست و اضمحلال بنی‌امیه و سر کار آمدن بنی عباس، چون حکام ظلم و تباهی در آن زمان به دنبال استحکام حکومت‌های غاصب خودشان بودند، کمتر فرصت می‌کردند که به رفتارها و عملیات‌های فکری و پرورشی اهل بیت (ع) بپردازند. به همین دلیل امام باقر(ع) به عنوان مؤسس علوم باقری درهای معارف را به روی مردم باز کرد و شاگردانی را به کلاس معرفتی اهل بیت (ع) دعوت کرد.

تلاش حاکمان بنی‌عباس برای جلوگیری از ادامه‌ حرکت‌ علمی و معرفتی اهل بیت

این استاد حوزه افزود: بعد از شهادت امام حسین (ع) که مردم از خواب غفلت بیدار شده بودند و باز شدن ابواب معرفتی که امام سجاد (ع) بر روی مردم تشنه گشوده بود مردم تازه در زمان امام سجاد (ع) شیوه ارتباط‌گیری با خدا، مؤمن و متدین بودن را آموخته بودند و حضور در کنار اهل بیت (ع) را به عنوان بهترین تجربه زندگی خودشان دریافت می‌کردند. امام باقر(ع) در یک چنین شرایطی باب علم و معرفت را بر روی مردم باز کرد و مردم هم که تشنه معارف اهل بیتی بودند به‌راحتی در کلاس‌ها و محفل‌های علمی امام باقر(ع) شرکت کردند و این شرایط وجود داشت تا زمان امام صادق (ع) که به اوج رسید و این موفقیت و موقعیت علوم باقری و علوم صادقی از آن زمان رشد پیدا کرده و به حد کمال رسید.

علم‌الهدی ضمن بیان اینکه بیشترین دستاوردهای فقهی، تفسیری و کلامی ما در زمان امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بوده است، عنوان کرد: در زمان امام موسی بن جعفر (ع) و یا در زمان امام رضا (ع) بنی‌عباس فهمیدند اگر نهضت علمی ایجاد شده توسط اهل بیت ادامه پیدا کند، قطعاً دیگر اینها نمی‌توانند بر گرده مردم سوار شده و ظلم‌ها و جنایات خود را پیش برند و به مطامع دنیوی‌شان برسند. لذا بعد از شهادت امام صادق (ع) دیگر حکام بنی‌عباس اجازه باز کردن این درهای معرفتی را به امام موسی بن جعفر (ع) نداند. حتی در زمان امام رضا (ع)، مأمون برای اینکه امام و حجت خدا را بیشتر تحت نظر داشته باشد، امام را از مدینه به مرو در حقیقت تبعید کرد و با خودش به اجبار برد، برای اینکه بتواند رفتارهای علمی و پرورشی امام و حجت خدا را تحت کنترل خودش قرار دهد.

سه عامل سعادتمندی انسان در کلام امام باقر (ع)

وی در شرح حدیثی از امام باقر(ع) عنوان کرد: امام باقر(ع) در کنار گستردن فقه و تفسیر بیشترین تلاش را داشتند، در همین ایام هم امام از پرورش اخلاقی مردم، آنها را بی‌نصیب نگذاشتند. در یکی از بیاناتی که از امام باقر(ع) به ما رسیده است، حضرت می‌فرمایند: «الْكَمَالُ كُلُّ الْكَمَالِ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ تَقْدِيرُ الْمَعِيشَةِ».

این کارشناس دینی در تشریح حدیث فوق اظهار کرد: حضرت می‌فرمایند؛ همه کمال، رشد و سعادتمندی را در سه امر خلاصه می‌بینم. اولین عامل سعادتمندی انسان‌ها جستجو کردن، پرسشگری و تلاش برای سهم هر چه بیشتر گزاره‌های دین و ارزش‌های دینی است. این اولین معیار سعادتمندی انسان‌هاست که باید بروند با تحقیق دین را دریافت کنند و گزاره‌های دینی را با تحقیق مورد پذیرش قرار دهند و آن وقت انسان بیشترین سهم و حظ را از گزاره‌های دینی می‌برد چون همه گزاره‌های دینی را با جان و دلش قبول کرده است.

علم‌الهدی درباره دومین عامل سعادتمندی انسان‌ها طبق فرموده امام باقر (ع) خاطرنشان کرد: صبوری کردن در سختی‌ها و مشکلات دومین عامل سعادتمندی انسان‌هاست. اینکه انسان در مشکلات و سختی‌ها صبوری کند چون ما می‌بینیم که همواره معضلات وجود دارد، ناشکیبایی‌هاست که انسان‌ها را از وصل به اهداف بلند محروم می‌کند.

این استاد حوزه در پایان ابراز کرد: سومین عامل سعادتمندی هم این است که انسان دقیقاً برنامه‌ریزی برای اقتصاد زندگی‌اش داشته باشد و برای هر امری از امور زندگی که نقش مهمی در زندگی‌اش دارد، برنامه‌ریزی داشته باشد. یعنی برای معیشتش اندازه‌گیری کند و دقیقاً تمام آنچه را که برای زندگی برتر به آن نیاز دارد، مشخص باشد.

انتهای پیام/4028/پ