کارگرانی که چک ضمانتشان به اجرا گذاشته شده است چه کاری انجام دهند؟/ تبعات حقوقی و کیفری ضمانت حسن انجام کار

به گزارش خبرنگار حوزه حقوقی و قضائی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، قوانین مربوط به  کار، کارگر و کارفرما و رابطه بین آن‌ها در قانون کار جمهوری اسلامی ایران آمده است اما گاهی مواردی بروز می‌کند که در آن کارفرما و کارگر اقدامی خارج از چارچوب این قانون انجام می‌دهند و یک نمونه از این اقدامات اخذ چک یا سفته ضمانت حسن انجام کار از طرف کارفرما و از کارگر است.

این اقدام تبعات حقوقی دارد که می‌تواند بر رابطه کارگر و کارفرما اثر گذاشته و برای آن‌ها تبعات کیفری و حقوقی ایجاد کند.

وضعیت‌های مختلف حقوقی که با اخذ ضمانت حسن انجام کار ایجاد می‌شود

بنیامین شکوه فر در گفتگو با خبرنگار حوزه حقوقی و قضائی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، در خصوص دریافت چک از کارگران هنگام عقد قرارداد با عنوان ضمانت حسن انجام کار گفت:برای این کار منع قانونی وجود ندارد بااین‌حال کارفرما تنها درصورتی‌که کارگر  تخلف از انجام وظایف قانونی و قراردادی انجام داده باشد می‌تواند در مورد دریافت خسارت مربوطه اقدام قضایی نماید.

وی افزود: دریافت ضمانت حسن انجام کار با ذکر بندی در قرارداد مبنی بر مسئولیت کارگر تا سقف مبلغی مشخص در صورت عدم انجام تعهدات نیز مانع قانونی ندارد بااین‌وجود درج چنین شرطی و یا اخذ چک و سفته بابت ضمانت می‌بایست همراه با اثبات عدم انجام تعهد یا ایجاد خسارت از جانب کارگر توسط کارفرما باشد و به‌عبارت‌دیگر اقدام در خصوص مبلغ چک یا سفته با طرح دعوای کارگر مبنی بر آن‌که چک بابت حسن انجام کار بوده است، ممکن است منجر به پیامدهای کیفری و حقوقی برای کارفرما شود.

این مدرس دانشگاه در خصوص نظر دیگری که در این موضوع وجود دارد و از منظر قانون کار به آن پرداخته می‌شود توضیح داد: قانون کار قانونی حمایتی از کارگر است و مواردی که حقوق کارگر توسط کارفرما مخدوش می‌گردد قانون از کارگر حمایت می‌کند.

وی افزود: یکی از مواردی که حقوق کارگر مورد خدشه واقع می‌شود اخذ ضمانت(چک یا سفته) از کارگر هست که اغلب کارفرمایان اگر چکی هم بگیرند سعی می‌کنند در قرارداد قید نشود بنابراین اخذ چک یا سفته از کارگر را می‌توان غیرقانونی دانست.

شکوه فر یادآور شد: قطعاً می‌شود قرارداد را به‌گونه‌ای تنظیم کرد که کارگر ضامن اعمال خود باشد با این توضیح که طبق اصول کلی حقوقی راجع به مسئولیت مدنی و قواعد فقهی راجع به ضمان،شروطی را قید کرد که در صورت ورود خسارت از ناحیه فعل، مثل موضوع افشای اسرار کارفرما و...، کارگر مسئولیت پرداخت خسارت را داشته باشد .

وی البته تأکید کرد: به‌طورکلی طبق قانون کارگر در صورتی اقداماتش مستوجب جبران خسارت است که از قِبَل اقداماتش خسارتی به کارفرما برساند در غیر این صورت نمی‌توان شرط فعلی را در قرارداد کار آورد که ضمانت اجرای آنچه در صورت ورود خسارت و چه در صورت عدم ورود خسارت کارگر ملزم به پرداخت مبلغی بشود.

این عضو هیئت‌علمی دانشگاه در پاسخ به این سؤال که آیا این نوع دریافت ضمانت می‌تواند ازنظر حقوقی مانعی برای شکایت کارگر از کارفرما در موارد حقوقی مربوط به قرارداد کار شود ادامه داد: این نوع ضمانت مانع قانونی به وجود نمی‌آورد اما دقیقاً اهرم فشاری است از سوی کارفرما که با تهدید به اجرا گذاشتن ضمانت مانع مراجعه کارگر به اداره کار جهت مطالبه حقوقش گردد و دقیقاً یکی از موارد و دلایلی که ضمانت چک و سفته باعث خدشه بر حقوق قانونی کارگر می‌شود همین موضوع است.

وی با اشاره به یک مثال گفت: سابقاً موکلی داشتم که در این خصوص پرونده‌ای داشتند که در آن مرجع حقوقی با اثبات این موضوع که چک موضوع دعوی بابت ضمانت حسن انجام تعهدات کارگر صادر شده است حکم به بی حقی دارنده یعنی کارفرما داده بودند و جهت صدور چک را نامشروع دانسته بودند

شکوه فر افزود: راهکاری که در چنین مواردی کارگر می‌تواند از آن استفاده کند در دو صورت مطرح می‌شود این است که قبل از اقدام احتمالی کارفرما روی چک‌ها،کارگر با ارسال اظهارنامه رسمی پیش‌دستی کند و از کارفرما بخواهد که نسبت به استرداد چک‌هایی که به‌طور نامشروع و غیرقانونی صادر شده است اقدام نماید و بعدازآن در صورت عدم استرداد دادخواست استرداد چک را بدهد.

وی تأکید کرد: در صورت اقدام کارفرما بر روی چک‌ها کارگر باید اثبات بکند چک‌ها بابت ضمانت قرارداد کار بوده است که این موضوع اگر در قرارداد ذکر شده باشد راه‌حل ساده است  و اگر ذکر نشده باشد با شاهد یا دلایل دیگر  باید اثبات بکند و می‌تواند نهایتاً با تقدیم دادخواست تقابل استرداد لاشه چک مربوطه را از کارفرما درخواست کند.

به نظر می‌رسد بهترین اقدام آن است که نه کارفرما از کارگر مطالبه تعهد یا ضمانتی خارج از قانون کار نماید و نه کارگر بدون رعایت شروط و شرایط قانونی و بدون داشتن آگاهی لازم نسبت به تعهدات قانونی مربوطه نسبت به ارائه تعهدات خارج از قانون کار مثل چک یا سفته و ... اقدام نماید و استفاده از ظرفیت‌های قانونی موجود در قواعد حقوقی و خود قانون کار بهره‌مند شوند.

انتهای پیام/4145