دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۰۷؛
سید جواد شریف شیخ الاسلام*
تجربه انجمن وطنی سید جمال الدین اسدآبادی، الگویی جامع برای طرح های جهادی مومنانه
طرحی های جهادی مختلفی مانند طرح مواسات در همه جای کشور مطرح شده است.
گروه سیاسی خبرگزاری آنا، بعد از بیانات مقام معظم رهبری پیرامون کمک‌رسانی به فقرا، طرح‌های جهادی مختلفی مانند طرح مواسات در همه جای کشور مطرح شده است. این طرح در هر منطقه مدلی به خود یافته است که برگرفته از تجربه و دانش افراد آنجا بوده است در همین راستا نگاهی به تاریخ انداختیم و مدلی از این طرح را در کارهای سید جمال‌الدین یافته‌ایم؛ مثلاً ایجاد انجمن وطنی مصر که با 40 نفر شکل گرفت.
در کتاب «مناظره دکتر و پیر» نوشته شهید سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد به این جریان اشاره شده است. داستان از آنجا شروع می‌شود که سیدجمال به مصر که مستعمره انگلستان بوده می‌رود بعد تعداد 40 نفر را دور خود جمع کرده و برای آنها سخنرانی می‌کند سخنرانی ایشان به‌گونه‌ای بوده که همه را منقلب می‌کند و تعدادی از آنها از هوش می‌روند در این جلسه قرار می‌شود این 40 نفر 17 کار از اسلام را انجام دهند که عبارتند از :
- هر یک از اعضاء انجمن در هر شبانه‌روز حداقل یک حزب از قرآن مجید را با دقت و تفکر بخواند.
- نمازهای واجب خود را با جماعت بخوانند.
- امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنند.
- مردم غیر مسلمان را دعوت به اسلام نمایند.
- با مبلغین نصاری به بهترین وجه مباحثه نمایند.
- نسبت به فقرا در حدود امکان احسان کنند.
- هر کس انجام هر عمل مشروعی را از آنها خواستار شد انجام دهند و یا اگر آنها خود اطلاع از احتیاج کسی برای انجام عمل پیدا کنند بدون در خواست آن کس اقدام به عمل نمایند.
- صله رحم و سرکشی به خویشاوندان و نزدیکان خود را از یاد نبرند و انجام دهند.
- مریض‌ها را عیادت کنند.
- اگر مسلمانی در بازار و یا مسجد دیده نشده از حال او جویا شوند و علت غیبت او را جستجو نمایند تا اگر غیبت او برای پیشامد بوده در رفع آن مشکل بکوشند.
- کسانی که از مسافرت مشروع برگشتند به زیارت و دیدار آنها بروند.
- حقوق واجبه مالی خود را به مستحقان بپردازند.
- از راهنمایی افراد نا آشنا به قوانین دین و یا شئون سعادت‌بخش دیگر کوتاهی ننمایند.
- صفات رذیله مخصوصاً کبر و خودخواهی و خودپسندی و رهبری‌طلبی را از خود دور نمایند.
- از لغزش‌ها و خطاهای برادران مسلمان خود (تا آنجا که موجب طغیان آنها نمی‌شود) بگذرند.
- با مردم، تند خو و غضبناک نباشند.
- از انجام عمل و گفتن سخنی که نفعی برای آنان و یا دیگر مسلمین مادتا و یا معنا ندارد خودداری کنند.
بخش مالی این جریان از فروش وسایل غیرضروری و کمک‌های مردم تهیه شد. بعد از گذشت یک ماه بیلان کار این‌گونه بود:
- هزار و 500 نفر مریض را عیادت نمودند.
- دو هزار و 700 نفر از مسافران را دیدن کردند.
- 500 نفر از مسلمانان را که از مجامع عمومی غیبت کرده بودند از حال آنها جویا شدند.
- 12 هزار حاجت محتاجین را برآورده کردند.
- 800 نفر معتاد به مشروبات الکلی را توبه دادند.
- هزار و300 نفر از مسلمانانی که نماز نمی‌گزاردند را وادار به خواندن نماز نمودند.
- 400 نفر از زنان بدکاره و منحرفرا وادار به توبه نمودند.
- 80 نفر از مستخدمان ادارات انگلیسی را وادار به استعفا از خدمت به دولت حیله‌گر نمودند.
- 500 نفر از رجال و ثروتمندان مصر را واداشتند تا از خریدن اشیاء لوکس و تجملات زندگی که از ممالک بیگانه و مخصوصاً انگلیستان وارد می‌شود، خودداری کنند.
- به 75 نفر ورشکسته سرمایه دادند.
- 206 نفر از فقرای حقیقی را برای مدت یکسال مایحتاج آنها را تأمین کردند.
- 35 نصرانی و 15 یهودی و 70 بت‌پرست را مسلمان نمودند.
- 44 مجلس بحث با مبلغین نصرانی که تحت حمایت دولت انگلیس در مصر مشغول فعالیت بودند برقرار نمودند و 120 اشکال و ایراد که از دادن جواب آن عاجز شدند را به آنها وارد نمودند.
همه این موارد تنها در یک ماه انجام شده است که متأسفانه در تاریخ از آن یاد نشده و جوانان و مؤمنان ما از این جریان که تنها با انجام 17 کار از اسلام هست بی‌اطلاع هستند.
این یک طرف جریان بود که خود افراد حزب وطنی گفتند اگر این جریان را بخواهیم از زبان مسئولان انگلیسی مستقر در مصر بشنویم بسیار جالب‌تر است که ارجاع می‌دهم به کتاب «مناظره دکتر و پیر» صفحه 325 تا 328 که مطالعه کنید، اما برای تکمیل بحث تنها بخشی از یک گزارش که «لرد کرومر» مستشار مالی انگلیس می‌آورد را در این متن می‌آوریم که طی نامه‌ای به زمام‌داران وقت انگلستان می‌نویسد ((بدین وسیله به زمام‌داران انگلستان اعلام خطر می‌کنم که اگر یکسال دیگر انجمن وطنی تحت رهبری سیدجمال‌الدین اسدآبادی ادامه پیدا کند نه‌تنها در سیاست و تجارت دولت انگلیس در آسیا و آفریقا یکسره نابود خواهد شد، بلکه ترس آن است که نفوذ کشورهای اروپایی یک‌باره در سراسر جهان به خطر افتد.))
حال باید فکر کنیم بررسی کنیم که تنها 17 کار از اسلام با هزینه شخصی و بدون کمک‌های دولتی در مدت کوتاه در نظامی که دولتش استعمارگر و مخالف بوده است چگونه 40 نفر توانستند با انجام دستورات ساده اسلام این‌گونه لرزه بر اندام نظام سلطه بی‌‌اندازند و آنها را طوری بترسانند که بیم از بین رفتن تمام توان و دارای خود را داشته باشند و ترس برچیدن شدن تمام مستعمره‌ها نه‌تنها در مصر، بلکه در جهان داشته باشند این است توان اسلام اگر اهل تفکر باشیم.
نکته دیگر که در این 17 کار مشخص است بیشتر کارها از جنس نگاه به خود و رفتار صحیح و تغییر در سبک زندگی است که متأسفانه در مدل‌های جهادی نگاه به فقرا و نیاز آنها ما را غافل از تربیت خود می‌کنند و شیطان فرصت پیدا کرده و کارهای کوچک ما را برای ما زینت می‌دهد به شکلی که ما فراموش می‌کنیم ما به این کمک‌کردن‌ها بیشتر نیاز داریم تا نیازمندان چرا خدا از حال بندگان خود غافل نیست و ما تنها واسطه‌ایم. این دست‌های ماست که برای آخرت خالی است و این جریان توفیق است برای اصلاح خود، اما همه را نادیده می‌گیریم و تنها به‌دنبال کمک کردن هستیم.
*پژوهشگر دانشگاه
انتهای پیام/4082/
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۰۶؛
