شکایت از نفس اماره و شیطان در «مناجات الشاکین»/ مرا جز جودت در معرض چیزی قرار نده

به گزارش خبرنگار حوزه معارف اسلامی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، امسال در حالی وارد ماه مبارک رمضان شدیم که به دلیل جلوگیری از شیوع ویروس کرونا برگزاری مراسم‌ها و تجمعات در مساجد، هیئت‌ها و اماکن مذهبی ممنوع بود. این ممنوعیت توفیق عبادت‌ها و اعمال جمعی را از مردم سلب کرده است. در این شرایط بسیاری از مراسم‌ها و برنامه‌های مذهبی برای جامعه دیندار ایران اسلامی به‌صورت مجازی اجرا و پیگیری می‌شود. گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا بنا دارد در پرونده «مناجات نامه» به بررسی ادعیه و مناجات ویژه ماه پرفضیلت رمضان بپردازد.

مناجات «خَمْسَ عَشَر»، مجموعه دعاهای پانزده‌گانه‌ای که از امام سجاد(ع) نقل شده است. این دعاها، در کتاب‌های «الصحیفة الثانیة السجادیة»؛ شیخ حرّ عاملی، «بحارالانوار»؛ علامه مجلسی و «مفاتیح الجنان» شیخ عباس عباس قمی نقل شده است. محور این مناجات‌ها مباحث اخلاقی و عرفانی است.

«مُناجاتُ الشّاکّین» یا شکایت‌کنندگان، دومین مناجات از مناجات‌های پانزده‌گانه است که موضوع آن شکایت از نفس و شیطان است. این مناجات درباره ویژگی‌های نفس اماره و دشمنی‌های شیطان سخن گفته شده است.

عمده مضامین و پیام‌های ذکر شده در مناجات الشاکین به شرح زیر است:

شکایت از نفس، شیطان و قلب سخت و سیاه.

بیان ویژگی‌های نفس اماره: امر کردن به بدی، سبقت گرفتن به سوی گناه، آزمند بر نافرمانی و عصیان خداوند، در معرض خشم خداوند، کشاندن انسان به سمت هلاکت، توجیه‌گر در اطاعت نکردن از خداوند، بی‌تاب در برابر شر و بدی، خودخواه در احسان به دیگران، پیوسته متمایل به لهو و لعب، غرق در غفلت و فراموشی، سرعت در کشاندن انسان به گناه و به تاخیر انداختن انسان از توبه.

بیان دشمنی‎های شیطان با انسان: گمراه ساختن انسان، ایجاد وسوسه و خطورات قلبی در دل انسان، استفاده از هوای نفس، آراستن دوستی دنیا در نظر انسان، جدایی انداختن بین انسان و طاعت و تقرب خداوند.

شکایت از چند چیز: قلب معیوبی که از هدایت فطری تهی گشته و دچار قساوت شده است، چشمی که از خوف خدا گریان نمی‌گردد.

درخواست‎‌هایی از خداوند: ما را جز در معرض جود و احسانت درنیاوری، آماج فتنه‌ها نگردانی، بر دشمنان پیروز بگردان، بر عیب‌ها و رسوایی‌هایم پرده بپوشان، مرا از بلا نگه دار و مرا از گناهان حفظ کن.

در ادامه صوت مناجات الشاکین با صدای مرحوم عباس صالحی می‌آید که می‌توانید دانلود کنید.

متن کامل و ترجمه مناجات الشاکین با ترجمه حجت‌الاسلام والمسلمین حسین انصاریان در ادامه می‌آید:

المناجات الثانية: مناجاة الشاكين
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

به نام خدا که رحمتش بسیار و مهربانی‌اش همیشگی است؛

إِلٰهِى إِلَيْكَ أَشْكُو نَفْساً بِالسُّوءِ أَمَّارَةً، وَ إِلَى الْخَطِيئَةِ مُبادِرَةً، وَبِمَعاصِيكَ مُولَعَةً، وَ لِسَخَطِكَ مُتَعَرِّضَةً، تَسْلُكُ بِى مَسالِكَ الْمَهَالِكِ، وَتَجْعَلُنِى عِنْدَكَ أَهْوَنَ هَالِكٍ، كَثِيرَةَ الْعِلَلِ، طَوِيلَةَ الْأَمَلِ، إِنْ مَسَّهَا الشَّرُّ تَجْزَعُ، وَ إِنْ مَسَّهَا الْخَيْرُ تَمْنَعُ، مَيَّالَةً إِلَى اللَّعِْبِ وَاللَّهْوِ، مَمْلُوَّةً بِالْغَفْلَةِ وَالسَّهْوِ، تُسْرِعُ بِى إِلى الْحَوْبَةِ، وَتُسَوِّفُنِى بِالتَّوْبَةِ.

خدایا از نفسی که فراوان به بدی فرمان می‌دهد به تو شکایت می‌کنم، همان نفسی که شتابنده به‌سوی خطا و آزمند به انجام گناهان و در معرض خشم توست، نفسی که مرا به راه هلاکت می‌کشاند و هستی‌ام را نزد تو از پست‌ترین تباه‌شدگان قرار می‌دهد، بیماری‌هایش بسیار، آرزویش دراز است، اگر گزندی به او در رسد بی‌تابی می‌کند و اگر خیری به او رسد از انفاقش دریغ می‌ورزد، به بازی و هوسرانی میل بسیار دارد، از غفلت و اشتباه آکنده است، مرا به‌تندی به‌جانب گناه می‌راند و با من در توبه و ندامت امروز و فردا می‌کند،

الِٰهِى أَشْكُو إِلَيْكَ عَدُوّاً يُضِلُّنِى، وَشَيْطاناً يُغْوِينِى، قَدْ مَلَأَ بِالْوَسْواسِ صَدْرِى، وَأَحاطَتْ هَواجِسُه بِقَلْبِى، يُعاضِدُ لِىَ الْهَوىٰ، وَيُزَيِّنُ لِى حُبَّ الدُّنْيا، وَيَحُولُ بَيْنِى وَبَيْنَ الطَّاعَةِ وَالزُّلْفىٰ؛

خدایا از دشمنی که گمراهم می‌کند و از شیطانی که به بی‌راهه‌ام می‌برد به تو شکایت می‌کنم، شیطانی که سینه‌ام را از وسوسه انباشته و زمزمه‌های خطرناکش قلبم را فرا گرفته است، شیطانی که با هوا و هوس برایم کمک می‌کند و عشق به دنیا را در دیدگانم زیور می‌بخشد و بین من و بندگی و مقام قرب پرده می‌افکند؛

إِلٰهِى إِلَيْكَ أَشْكُو قَلْباً قاسِياً مَعَ الْوَسْواسِ مُتَقَلِّباً، وَبِالرَّيْنِ وَالطَّبْعِ مُتَلَبِّساً، وَعَيْناً عَنِ الْبُكاءِ مِنْ خَوْفِكَ جامِدَةً، وَ إِلىٰ ما تَسُرُّها طامِحَةً.

خدایا از دل همچون سنگی که با وسوسه زیرورو می‌شود و به آلودگی گناه و سیاهی نافرمانی آلوده شده به تو شکایت می‌کنم، خدایا از چشمی که از گریه ناشی از هراس تو خشک شده و در عوض به مناظری که خوش‌آیند آن است خیره گشته به تو گلایه می‌کنم،

إِلٰهِى لَاحَوْلَ لِى وَلَا قُوَّةَ إِلّا بِقُدْرَتِكَ، وَلَا نَجاةَ لِى مِنْ مَكارِهِ الدُّنْيا إِلّا بِعِصْمَتِكَ، فَأَسْأَلُكَ بِبَلاغَةِ حِكْمَتِكَ، وَنَفاذِ مَشِيئَتِكَ، أَنْ لَاتَجْعَلَنِى لِغَيْرِ جُودِكَ مُتَعَرِّضاً، وَلَا تُصَيِّرَنِى لِلْفِتَنِ غَرَضاً، وَكُنْ لِى عَلَى الْأَعْداءِ ناصِراً، وَعَلَى الْمَخازِى وَالْعُيُوبِ ساتِراً، وَمِنَ الْبَلاءِ واقِياً، وَعَنِ الْمَعاصِى عاصِماً، بِرَأْفَتِكَ وَرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ.

خدایا توان و نیرویی برای من جز به قدرت تو نیست، راه نجاتی از گرفتاری‌های دنیا جز نگهداری تو برایم نمی‌باشد، از تو خواستارم به رسایی حکمتت و نفوذ اراده‌ات که مرا جز جودت در معرض چیزی قرار ندهی و هدف فتنه‌ها نگردانی و علیه دشمنانم یاور باشی و پرده‌پوش رسوایی‌ها و عیوبم گردی و از بلا نگهدار و از گناهان بازدارنده‌ام باشی، به مهر و رحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان.

انتهای پیام/4028/