بهترین روش آموزش مهارت های زندگی به کودکان و نوجوانان در مدرسه

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا جامعه امروز با جامعه گذشته تفاوت های بسیار زیادی پیدا کرده است و از این رو مهارت هایی که برای زندگی در جامعه کنونی نیاز است، با جوامع صد سال پیش و یا حتی قبل تر از آن، به کلی متفاوت است. خانواده‌ها و مدارس نباید همان مهارت هایی که در زندگی و جوامع سنتی گذشته مورد نیاز بوده را امروزه به کودکان و نوجوانان آموزش دهند. چرا که دیگر کاربردی برای آن ها نخواهد داشت.رشد با رشد روز افزون جامعه و تغییر سبک زندگی، نیاز به همراهی آموزش و مهارت افزایش بسیار زیادی پیدا کرده است. امری که با تکیه بر کتاب و محیط آموزشی دست یافتنی نیست. علی رغم تغییرات فرهنگی بسیار زیادی که به وجود آمده است و تغییر شیوه زندگی، بسیاری از افراد در برابر مشکلات و مسائل مختلف زندگی، توانایی لازم و کافی را برای برخورد با آن و حل این مسائل ندارند و همین امر سبب شده است تا در برابر مسائل و مشکلات روزمره زندگی بسیار آسیب پذیر باشند.  به همین دلیل همه افراد باد مهارت های زندگی را بیاموزند. در این صورت، در برابر استرس ها و موقعیت های متفاوت و مشکلات زندگی، کارکردها و تکنیک هایی را می دانند که به آن ها کمک می کند توانایی مقابله با مشکلات را داشته باشند. متاسفانه در کشور ما این موضوع کنار گذاشته شده است و سنگینی بار آموزشی کتاب های درسی دیگر فرصت  یادگیری مهارت های زندگی و رفتاری مطابق با واقعیت های بیرون از فضای آموزشی را به کودکان نمی دهد. البته نکته مهم تر نحوه بیان مهارت ها و آموزش ها به دانش آموزان است که این مهارت های فراگیر برای آن ها جذاب می کند. بهترین و کاربردی ترین مهارت هایی که امروزه می توانید به کودکان در مدارس آموزش دهید، مهارت های دهگانه توصیه شده توسط سازمان بهداشت جهانی است که جنبه بسیار کاربردی تری برای جوامع امروزی دارد.

آموزش مهارت های زندگی در مدارس به چه صورت انجام می شود؟

یادگیری مهارت های زندگی در مدارس از طریق شرکت در گروه های کوچک یا گروه های دوتایی، طوفان فکری، اجرای نقش، بازی، بحث و صحبت اجرا می شود. آموزش به این صورت است که معلم از کودک می خواهد عقیده، نظر و دانش خود را درباره موقعیت های مختلفی که در زندگی پیش می آید را با استفاده از این مهارت ها در ارتباط بیان کنند. سپس از دانش آموزان می خواهد تا درباره همین موضوع در گروه های کوچک یا دو نفره به طور گسترده و مفصل بحث کنند.

1- مهارت های خودآگاهی

دانش آموزان به وسیله خودآگاهی قادر خواهند بود با بسیاری از ویژگی های خود از جمله خود مادی، خود فعال، خود اجتماعی، ویژگی های مثبت و منفی خود، خواسته ها، نیازها، محدودیت ها، استعدادها، نقاط ضعف و قدرت خود آشنا شوند.

 2- مهارت های همدلی

مهارت همدلی یعنی فرد بتواند عواطف شخص دیگر را درک کرده و نسبت به آن واکنش مثبتی نشان دهد. در این مهارت فرد می آموزد که چگونه احساسات افراد را در شرایط مختلف درک کند، تفاوت های فردی را بپذیرد و همچنین روابط بین فردی خود با افراد مختلف را بهبود دهد. مهارت همدلی کردن در مدارس جهت ارتباط بهتر دانش آموزان با یکدیگر و معلمان اهمیت بسیار زیادی دارد و همه دانش آموزان با یادگیری این مهارت می توانند خودشان را به جای همکلاسی خود گذاشته و شرایط او از جمله اختلالات جسمانی، روانی، ظاهری و رفتاری را بهتر درک کنند. در نتیجه فضای بسیار گرم و صمیمی در کلاس ها بین دانش آموزان به وجود می آید. هدف از این مهارت این است که دانش‌آموزان با همه تفاوت هایی که دارند با یکدیگر ارتباط گرم برقرار کند.

3- مهارت های ارتباط مؤثر

مهارت برقراری ارتباط موثر به معنای ابراز احساسات، نظرهای فردی و نیازها به صورت کلامی و غیرکلامی است. در این مهارت دانش آموزان یاد می گیرند چگونه به صورت صحیح و موثری با همکلاسی ها و معلمان خود ارتباط برقرار کنند. همچنین یاد می گیرند نوع گفتار و یا نوشتاری که به کار می برند از چه الگوی خاصی پیروی کند.

4- مهارت های روابط بین فردی

دانش آموزان باید بتوانند با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و این روابط را حفظ کنند. اهمیت آموزش این مهارت ها بسیار زیاد است. چرا که اگر دانش آموز نتواند سطح روابط بین فردی خود را گسترش دهد به فردی افسرده و منزوی در اجتما تبدیل خواهد شد.

5- مهارت های تصمیم گیری

یکی از مهم ترین مهارت های زندگی، مهارت تصمیم گیری است. چرا که نوع تصمیماتی که افراد در شرایط مختلف می گیرند، تاثیر بسیار زیادی در زندگی آن ها می گذارد. از این رو آشنایی دانش آموزان با انواع تصمیم گیری و تاثیرات مثبت و منفی آن اهمیت بسیار زیادی دارد. در این مهارت دانش آموزان با انواع روش های تصمیم گیری از جمله تصمیم گیری احساسی، اضطراری، اجتنابی، واکنشی، مطیعانه، منطقی و غیره آشنا می شوند و یاد می گیرند در مواجهه با تصمیمات مختلف چه اقداماتی را انجام دهند. البته در این مهارت بیشتر بر تصمیم گیری منطقی تاکید می‌شود.

6- مهارت های حل مسأله

منظور از این مهارت این است که فرد بتوانند تعریف دقیقی از مشکلی که با آن رو به رو هستند، داشته باشند. اگر فرد بتواند مشکل خود را شناسایی و راه حل های موجود را بررسی کند، می تواند راه حل مناسب را برگزیده و فرایند حل مسئله را ارزیابی کند. در نتیجه دغدغه و اضطراب کاهش پیدا می‌کند. دانش آموزان در هر مقطع سنی با مشکلات مختلفی در مدرسه و خارج از آن مواجهند. اما توانایی حل این مشکلات را ندارند اما اگر این مهارت را بیاموزند و بدون هیچ مشکلی موانع سر راه خود را برطرف می کنند.

7- مهارت های تفکر خلاق

در این مهارت افراد یاد می گیرند شیوه معمول تفکر خود را تغییر داده، به روش متفاوتی بیندیشند، از تجربه های متعارف خویش فراتر رفته و راه‌حل‌هایی را خلق ‌کنند که ویژه خودشان است. در مدرسه ای که تفکر خلاقانه نادیده گرفته شود، دانش‌آموزان به هیچ عنوان رشد و توسعه پیدا نخواهند داشت.

8- مهارت های تفکر انتقادی

منظور از این مهارت تفکر صحیح برای ارزیابی مسائل است. به عبارت دیگر تفکری که با استدلال، مسئولیت، مهارت و هدف همراه است را تفکر انتقادی می‌نامند. اگر دانش آموزان این مهارت را یاد بگیرند، می توانند به جای خنثی بودن در کلاس، سوالات مناسب بپرسند و حضور پررنگ تری داشته باشند.

9- مهارت های مقابله با هیجان

 این مهارت به معنی شناخت هیجان ها و تاثیر آنها بر رفتار و همچنین یاد گرفتن نحوه اداره هیجان های شدید و مشکل‌آفرین مانند خشم است. خشم یکی از حالت های عاطفی و هیجانی اصلی انسان است. خشم و پرخاشگری دانش آموزان از بزرگ‌ترین معضلاتی است که در مدارس اتفاق می‌افتد. دانش آموزانی که خشمگین هستند، روابط پرتنشی با دیگران دارند و از درک و فهم دیگر هم کلاسی های خود ناتوانند. همچنین توانایی برقراری همدلی را ندارند. این دانش آموزان همیشه در معرض آسیب های اجتماعی و روانی قرار دارند. در نتیجه عامل تهدیدی برای صدمه زدن به دیگر دانش آموزان به شمار می روند.

10- مهارت های مقابله با استرس

آموزش مهارت مقابله با استرس یکی از مهم ترین مهارتهای زندگی است که باید در مدارس آموزش داده شود. در این مهارت افراد یاد می گیرند چگونه با فشارها و تنش های ناشی از زندگی روزمره و همچنین سایر استرس ها کنار بیایند. مخصوصا اینکه دانش آموزان در طول دوران تحصیلی با فشارهای زیادی از جمله ترس از معلم، اضطراب امتحان، تحقیر توسط همکلاسی ها و ... مواجه هستند. بنابراین وجود این آموزش در مدارس ضرورت بسیار زیادی دارد تا دانش آموزان بتوانند عوامل استرس زا را در مدرسه پیش بینی، شناسایی و پیشگیری کنند. همچنین دانش آموزان یاد می‌گیرند از طریق ایمان به خدا، افکار مثبت، اعتماد به نفس و مشورت با دیگران استرس شان را کاهش دهند. اگر سطح استرس در میان دانش‌آموزان کاهش پیدا کند، شاهد افزایش بسیار چشمگیر نشاط در بین دانش‌آموزان خواهید بود که به روابط مثبت و سازنده بین دانش‌آموزان کمک می‌کند و مهم تراز آن، از فرار و ترک تحصیل دانش‌آموزان جلوگیری می کند.

انتهای پیام/4127/