بررسی راه‌های تشخیص و درمان آمبولی ریه
آمبولی ریوی می‌تواند به یک مشکل تهدید کننده زندگی تبدیل شود.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، آمبولی ریه در حقیقت زمانی رخ می‌دهد که لخته خونی در یکی از سیاهرگ‌های عمقی اندام تحتانی یا لگن شکل گفته باشد، اما چطور می‌توانیم تشخیص دهیم که چنین اتفاقی رخ داده است؟
خبرگزاری آنا در ادامه به بررسی این موضوع می‌پردازد.
آمبولی ریه چیست؟
آمبولی ریه (Pulmonary embolism) به وجود لخته خون یا گاهی چربی در یکی از سرخرگ‌های ریوی و یا بافت شش‌ها اطلاق می‌شود که این لخته خون نخست در یکی از سیاهرگ‌های عمقی اندام تحتانی یا لگن شکل می‌گیرد.
آمبولی چربی بیشتر از ناحیه یک شکستگی استخوانی پایه‌ریزی می‌شود. لخته خون یا آمبولی چربی از راه جریان خون و با گذشتن از قلب به یکی از سرخرگ‌های خونرسان بافت شُش راه یافته و در آنجا مستقر شده و این پدیده سبب بسته شدن سرخرگ شده و بنابراین توانایی تنفسی کاهش می‌یابد و گاهی بافت ریه از میان می‌رود.
- بیشتر بخوانید:
- بی‌تحرکی خطر ابتلا به «آمبولی ریه» را در پی دارد
- چه وقت قلب انسان بزرگ می‌شود؟
- طولانی نشستن پای تلویزیون می‌تواند باعث مرگ شود
- آمبولی ریه موجب نارسایی قلب می‌شود
- بی‌توجهی به درمان واریس خطر آمبولی ریه را به همراه دارد
باید بدانید؛ آمبولی ریه در همه سن‌ها می‌شود رخ دهد، اما این موضوع در بزرگسالان رایج‌تر است.
چگونه آمبولی ریوی تشخیص داده می‌شود؟
همیشه نیاز به داشتن سطح بالایی از سوء ظن است که که آمبولی ریوی ممکن است علت درد قفسه سینه یا تنگی نفس باشد.
اگر فردی سابقه درد قفسه سینه همراه با عوامل خطر ابتلا به ترومبوز ورید عمقی دارد و یا سرفه و خلط خونی ممکن است به آمبولی ریوی مبتلا باشد.
معاینه فیزیکی در ابتدا بر روی قلب و ریه‌ها تمرکز خواهد کرد درد قفسه سینه و تنگی نفس نیز ممکن است شکایاتی از تظاهر حمله قلبی، پنومونی، پنوموتوراکس و یا یک آنوریسم آئورت باشد.
در آمبولی ریوی، معاینه قفسه سینه اغلب طبیعی است، ولی اگر برخی از علائم التهاب در سطح ریه (پرده جنب) باشد مالش، ممکن است شنیده می‌شود التهاب پرده جنب ممکن است سبب اصطکاک شود که می‌تواند با گوشی طبی شنیده می‌شود و در معاینه فیزیکی ممکن است به دنبال نشانه‌هایی از DVT مانند (گرمی، قرمزی، حساسیت به لمس و تورم) در اندام باشیم.
تست‌های عمومی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- CBC (شمارش کامل خون)
- الکترولیت ها
- BUN (نیتروژن اوره خون)
- آزمایش کراتینین خون (برای ارزیابی عملکرد کلیه)
- اشعه X قفسه سینه
- نوار (EKG یا ECG)
اشعه X قفسه سینه اغلب در آمبولی ریه نرمال است EKG ممکن است معمولا طبیعی باشد، ولی ممکن است یک ضربان قلب سریع، تاکی کاردی سینوسی (ضربان قلب > ۱۰۰ ضربه در دقیقه) را نشان دهد، در صورتی که انسداد قابل توجهی در یک شریان ریوی باشد مانند یک سد عمل می‌کند و برای سمت راست قلب هل دادن خون برای گذشتن از مانع لخته سخت‌تر می‌شود و EKG می‌تواند فشار قلب راست نشان دهد.
آنژیوگرام ریوی
در گذشته، استاندارد طلایی برای تشخیص آمبولی ریوی آنژیوگرام ریوی بود که در آن یک کاتتر معمولا از ورید پا به داخل شریان ریوی وارد شده ماده رنگی تزریق شده و یک لخته و یا لخته شدن را می‌توان در مطالعات تصویربرداری تشخیص داد و این یک آزمون تهاجمی است و به ندرت انجام می‌شود.
خوشبختانه راه‌های کمتر تهاجمی برای تشخیص وجود دارد و این تصمیم بستگی به بیمار و وضعیت فردی دارد.
آزمایش خون D دایمر
اگر سوء ظن ارائه دهنده مراقبت‌های پزشکی برای آمبولی ریه کم است یک آزمایش خون D دایمر می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
آزمایش خون D دایمر یکی از محصولات تجزیه لخته خون را اندازه گیری می‌کند اگر این تست نرمال باشد پس احتمال آمبولی ریه بسیار کم است متاسفانه، این آزمون مخصوص لخته شدن خون در ریه نیست این می‌تواند به دلایل مختلف از جمله بارداری، آسیب، جراحی اخیر یا عفونت مثبت باشد اگر خطر بالقوه برای یک لخته خون بالا باشد D دایمر کمک کننده نیست.
CT اسکن
در صورتی که سوء ظن بیشتر باشد، توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن با آنژیوگرافی از قفسه سینه می‌تواند انجام شود کنتراست در وریدی در بازو تزریق می‌شود که در CT گرفته شده سرخرگ ریوی را می‌توان مشاهده کرد برخی از محدودیت‌ها برای این آزمون وجود دارد به خصوص اگر آمبولی ریه شامل سرخرگ‌های کوچک‌تر در ریه باشد مشکلات با این حال مشابه با آنژیوگرافی ریوی مهاجم‌تر دیده می‌شود.
اسکن تهویه و خونرسانی
اسکن تهویه و خونرسانی (اسکن VQ) استفاده از مواد شیمیایی برای شناسایی هوای استنشاقی وارد ریه‌ها و تطبیق آن با جریان خون در شریان‌ها است که اگر عدم تطابق رخ دهد به این معنی است که ورود هوا به بافت ریه خوب است، اما بدون جریان خون، ممکن است نشان دهنده آمبولی ریوی باشد. این آزمون توسط یک رادیولوژیست انجام می‌شود.
سونوگرافی داپلر وریدی
سونوگرافی از پاها، همچنین به عنوان مطالعات داپلر وریدی شناخته شده است، ممکن است مورد استفاده برای لخته شدن خون در پاها از یک بیمار مشکوک به آمبولی ریوی انجام شود اگر ترومبوز ورید عمقی وجود دارد می‌توان نتیجه گرفت که درد قفسه سینه و تنگی نفس ممکن است ناشی از آمبولی ریه باشد درمان ترومبوز ورید عمقی و آمبولی ریوی است به طور کلی یکسان است.
اکوکاردیوگرافی EKG
اکوکاردیوگرافی و سونوگرافی قلب می‌تواند مفید باشد، زیرا نشان می‌دهد که فشار در سمت راست قلب وجود دارد.
مشکلات و عوارض آمبولی ریه
آمبولی ریوی می‌تواند به مشکل تهدید کننده زندگی تبدیل شود. حدود یک سوم از افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و درمان نشده آمبولی ریوی جان سالم به در می‌برند با این حال، وقتی مشکل تشخیص داده شده و درمان شود، این میزان به طور چشمگیری افت می‌کند.
همچنین می‌تواند منجر به فشار خون ریوی شود، شرایطی که در آن فشار خون در ریه‌ها و در سمت راست قلب بیش از حد بالا است. زمانی که در شریان‌ها در داخل ریه‌ها موانعی دارید، قلب شما باید سخت‌تر تلاش کند تا خون را از طریق آن رگ‌ها وارد کند.
این باعث افزایش فشار خون درون این رگ‌ها و سمت راست قلب می‌شود، که می‌تواند قلب شما را تضعیف کند.
در موارد نادر، آمبولی کوچکی اغلب در طول زمان رخ می‌دهند و در طول زمان رشد می‌یابد و منجر به فشار خون مزمن ریوی می‌شوند که به فشار خون ریوی مزمن نیز مشهور هستند.
درمان آمبولی ریه
هدف درمان، جلوگیری از بزرگ‌تر شدن لخته‌ی خون و پیشگیری از تشکیل لخته‌های خون جدید است و برای جلوگیری از عوارض جدی یا مرگ لازم است درمان به‌سرعت آغاز شود.
- ۱. رقیق‌کننده‌های خون (دارو‌های ضدانعقاد)
این دارو‌ها از تشکیل لخته‌های جدید جلوگیری می‌کنند و به بدن کمک می‌کنند لخته‌های فعلی را تجزیه کند. هپارین یک داروی ضدانعقاد پرکاربرد است که می‌تواند از طریق ورید یا در زیر پوست تزریق شود. این دارو به‌سرعت اثر می‌کند و اغلب به‌مدت چند روز با یک داروی ضدانعقاد خوراکی مانند وارفارین تجویز می‌شود تا زمانی که تأثیرش آغاز شود، که ممکن است چند روز طول بکشد.
یک نوع جدیدتر از ضدانعقاد‌ها که به ضدانعقاد‌های خوراکی جدید (NOACs) معروف‌اند، برای درمان ترومبوآمبولی وریدی ازجمله آمبولی ریه، آزمایش و تأیید شده‌اند. این دارو‌ها به‌سرعت اثر می‌کنند و تداخل کمتری با سایر دارو‌ها دارند. برخی از (NOACs) می‌توانند بدون همراهی هپارین تجویز شوند. با این‌حال تمام دارو‌های ضدانعقادی دارای عوارض جانبی هستند که متداول‌ترین آن‌ها خونریزی است.
- ۲. دارو‌های حل‌کننده‌ی لخته (ترومبولیتیک‌ها)
با وجود اینکه لخته‌های خون معمولا خودشان حل می‌شوند، اما برخی از دارو‌های وریدی می‌توانند به حل‌شدن سریع‌تر آن‌ها کمک کنند. ازآنجاکه این دارو‌های حل‌کننده‌ی لخته ممکن است باعث خونریزی شدید و ناگهانی شوند، معمولا فقط در شرایط بسیار جدی و وخیم به‌کار می‌روند.
- ۳. برداشتن لخته
اگر شما یک لخته‌ی بسیار بزرگ و خطرناک در ریه‌تان داشته باشید، پزشک ممکن است برداشتن آن را توصیه کند. این کار از طریق یک لوله‌ی نازک و منعطف (کاتتر) که از میان رگ‌های خونی شما هدایت می‌شود، صورت می‌گیرد.
- ۴. فیلتر رگ
یک کاتتر می‌تواند برای قراردادن فیلتر در ورید اصلی قلب به‌نام بزرگ سیاهرگ پایینی،که از پا‌های شما به سمت راست قلب‌تان می‌رود، به‌کار رود. این فیلتر‌ها می‌توانند جلوی حرکت لخته‌ها به سمت ریه‌ها را بگیرند. این روش معمولا در شرایطی به‌کار می‌رود که فرد نمی‌تواند دارو‌های ضدانعقاد مصرف کند یا داروی ضدانعقاد به‌خوبی یا به‌سرعت اثر نمی‌کند. هنگامی که دیگر به برخی از فیلتر‌ها نیاز نباشد، می‌توانند بیرون آورده شوند.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
