خانه در ایران بر پایه انسانی ساخته می‌شد/ باید با ارائه الگوهای جدید معماری ذائقه مردم را رشد دهیم

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، هجدهمین قسمت از برنامه «شب معماری» چهارشنبه 6 آذر ماه با موضوع «احیای خانه ایرانی» و حضور جاسم غضبانپور، عکاس و هومن بالازاده، معمار روی آنتن شبکه چهارم سیما رفت.

باید ذائقه مردم را تغییر دهیم

هومن بالازاده اهمیت خانه گفت: خانه به عنوان اولین تجربه انسان از جهان هستی تلقی شده که انسان از این نقطه شروع به ارتباط گیری با جهان و عالم مادی می‌کند و این باعث می‌شود تا ما خانه را به عنوان مکانی امن نگاه کرده و به آن پناه می‌بریم و تلاش می‌کنیم تا آن را از دنیای بیرون خانه جدا کنیم.

او ادامه داد: البته باید به این مسئله توجه شود که خانه از سرپناه جدا است، چرا که سرپناه درباره نیازهای اولیه انسان صحبت می‌کند اما خانه کیفیت‌های والاتری را به انسان ارائه می‌دهد و دقیقاً به خاطر همین است معماری به میان می‌آید و درباره این کیفیت‌ها فضاسازی می‌کند.

این معمار تصریح کرد: وقتی از خانه ایرانی صحبت می‌کنیم باید ببینیم که کدام دوره زمانی مدنظرمان است. در حقیقت ما در هر زمان و مکان با مشخصه‌های خاص به آن دوران روبه رو هستیم و خانه از جغرافیایش جدا نیست، چرا که خانه بنا شده در گیلان با آنچه در منطقه کویری بوده کاملا متفاوت است و علاوه بر آن گذشت زمان باعث تغییر ساختارها در خانه‌ها شده است.

بالازاده گفت: فرق خانه‌های سنتی ایران در این است که توانسته‌اند نوع تغییر جغرافیا و فرهنگ را با خواست‌های انسانی یکسان کنند و این دانش به جایی رسیده که حتی توانستیم آن را به خارج از مرزهای ایران نیز توسعه داده و در اصل صاحب سبک شده‌ایم.

این معمار بیان کرد: اگر بخواهیم تقسیم بندی از جنس تغییر خانه انجام دهیم و اشتراکات خانه ایرانی را بازخوانی کنیم می‌توانیم به وجود حیاط، ارتباط خانه با نور و گردش هوا، ارتباطش با انسان به عنوان مصرف کننده و ... اشاره کنیم. البته نمی توان فراموش کرد که هر چه به دورانی نزدیک تر می‌شویم که انسان به مقوله تراکم جمعیت می‌رسد، شاهد از دست رفتن کیفیت در خانه‌ها هستیم و باید به تبعات این مسئله توجه شود؛ چرا که فاصله گرفتن از طبیعت، نبود نور کافی ، استفاده از مصالح اشتباه و ... بر سلامت انسان اثرگذار است.

او گفت: اگر به دوره معاصر نگاه کنیم برگردان ارتباط خانه‌ها با طبیعت و مشخصه‌هایی که از آن اسم بردیم، بسیار اهمیت دارد و باید بگوییم که ما دستاوردهای ارزشمندی را طی دهه‌ها و صدهای گذشته زندگی در ایران کسب کردیم تا جایی که به تعادل بین اقلیم، فرهنگ و انسان رسیدیم و طبیعتاً زمانی که این تعادل را برهم بزنیم کل ساختار از بین خواهد رفت.

بالازاده گفت: هر چه معماران بتوانند الگوهای جدیدی را ارائه دهند، ذائقه مردم نیز رشد خواهد کرد و موضوع مهم این است که بتوانیم ذائقه شناسی کنیم، درست است که شاید دیگر فضاهای گذشته در خانه در زمان امروز کارآیی نداشته باشند، اما باید نیاز انسان امروزی در حوزه سکونت بررسی شود.

این معمار خاطر نشان کرد: درست است که سفارش دهنده ساخت بنایی، یک نفر است اما ما باید به الگویی متناسب با نیاز امروز برسیم، موضوعی که در گذشته نیز وجود داشته هر چند که سلایق انسان‌ها با یکدیگر متفاوت است، اما بایستی در کلیت ساخت خانه به یک الگوی واحد برسیم و هدف اصلی معماری نیز این است که چطور در محدودیت‌ها به ایجاد راهکار برسیم

عناصر نقش زیادی در خانه ایرانی داشته‌اند

غضبانپور در این برنامه با اشاره به اهمیت خانه گفت: یکی از نکاتی که باید درباره خانه‌های قدیمی بگویم اینکه وقتی قرار است از یک بنای قدیمی عکاسی کنیم به حدی زمان کم است که نمی توان تجهیزات عکاسی را به صورت کامل نصب کرد و به همین دلیل تلاش‌مان این است که به شیوه ژورنالیستی اما با نگاه معمارانه به بنا نگاه کنیم که ماحصل آن را نیز در مجموعه‌های عکاسی می‌بینیم.

او درباره خانه ایرانی ادامه داد: زمانی که از کوچه و پس کوچه‌های کاشان و ... عبور می‌کنیم به بنایی می‌رسیم که تنها یک دیوار و در بلند دارد اما زمانی که این در باز می‌شود گویی وارد یک بهشت می‌شویم و با عناصر مختلف روبه رو هستیم، همین عناصر اهمیت خانه ایرانی را نشان می‌دهد، در مجموعه عکس‌هایم نیز تلاش کردم تا اهمیت و چرایی وجود این عناصر را نشان دهم.

این عکاس تصریح کرد: در کشورمان خانه‌ها بر پایه انسانی تعریف شده و این مقوله را در معماری کویری که عناصر مختلفی از حوض گرفته تا ایینه کاری و ... دارند به شدت می‌بینیم.

غضبانپور گفت: هر دوره تاریخی بار فرهنگی و معنای خاص به خودش را دارد و قطعا معماری زمان قاجار با دوره پهلوی و زندیه متفاوت از یکدیگر و دارای تعاریف خاص به خودشان هستند. همچنین فرهنگ هر دوره باعث تغییر المان‌های درون خانه‌ها شده است.

این عکاس درباره مجموعه عکس «زندگی جدید- کالبد قدیم: و رضایت انسان امروز از تجربه خانه‌های امروزی گفت: یکی از اتفاقات خوبی که بعد از انتشار این مجموعه افتاد این بود که بسیاری از بناهای قدیمی را با تغییر کاربری به خانه‌های بوم گردی، هتل، رستوران و .... تبدیل کردند و نباید این را فراموش کرد که معماری سنتی مشکلاتی دارد که یکی از آنها این است که بر اساس نیازهای امروز ساخته نشده‌اند. در حقیقت در این مجموعه دیدیم که می‌توان معماری امروز مدرن را با معماری سنتی ترکیب از بنای جدید استفاده کرد.

او با تأکید بر اینکه باید فرهنگ سفارش دهنده خانه‌ها را بالا ببریم، اظهار کرد: این کار باید تا جایی ادامه پیدا کنند که جامعه به این درک برسد نمی خواهد دیگر در قوطی کبریت‌های امروزی زندگی کند و متأسفانه اکثر خانه‌های ما نقش قوطی کبریت را دارند و اگر بتوانیم این فرهنگ را تغییر دهیم اتفاقات زیبایی رخ خواهد داد.

انتهای پیام/4028/