هماهنگی دستگاه‌ها در فضای مجازی با تدوین سند نظام جامع تنظیم مقررات فضای مجازی

گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، مریم حضرتی؛ دنیای ارتباطات و فضای مجازی دنیایی است که بشر در حدود 50 سال از آن استفاده کرده و پیامدهای خوب و بد را با هم داشته است.

نظارت بر فضای مجازی به عنوان فضایی که بسیار گسترده بود و هر نوع آزادی و اظهار بیانی در آن وجود دارد به یکی از دغدغه‌های دولت‌ها تبدیل شده و ایران هم از این قاعده مستثنی نیست.

در ایران برای کنترل و رصد فضای مجازی چندین دستگاه مانند صدا و سیما، مجلس شورای اسلامی، وزارت ارتباطات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و قوه قضائیه اعمال نظر دارند که البته اصلی‌ترین و قدرتمندترین این نهادها، شورای عالی فضای مجازی متشکل از تمام دستگاه‌های فعال در این حوزه است. البته تمام دستگاه‌های دولتی در این خصوص وظایفی دارند که به عنوان مثال، وزارت بهداشت موظف به کنترل محتوای حوزه بهداشت و درمان در فضای مجازی است. وزارت صنعت، معدن و تجارت یا بانک مرکزی هم در حوزه ارز دیجیتالی برای کنترل آن در فضای مجازی ورود پیدا می‌کنند.

برای هماهنگی و مدیریت بین بخشی، شورای عالی فضای مجازی سند نظام جامع تنظیم مقررات در حوزه فضای مجازی را تدوین کرد تا این عرصه را از این آشفتگی برهاند.

در همین زمینه عباس آسوشه، معاون مرکز ملی فضای مجازی با اشاره به تدوین این سند و ارائه آن به شورای عالی فضای مجازی با هدف تعیین تکلیف مقررات‌گذاری دستگاه‌های اجرایی در حوزه فضای مجازی می‌گوید که طبق این سند، شورای عالی فضای مجازی می تواند به وزارت بهداشت بگوید که وظیفه تنظیم مقررات و قانونگذاری در حوزه فضای مجازی را دارد و چگونه و با چه ساختاری باید این کار را انجام دهد. در همین حال باید به وزارت کشاورزی، وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش این مسائل را دیکته و تعیین تکلیف کرد.

کنترل بسیاری از امور ارزی و مالی، فعالیت‌های رسانه‌ای، اقتصادی و تبلیغات در فضای مجازی توسط سند نظام جامع تنظیم مقررات در حوزه فضای مجازی از دیگر مواردی است که در این سند پیش‌بینی شده است و با این سند می‌تواند موضوع ویژه‌ای را در فضای مجازی به دستگاه‌ها و نهاده‌ها تبیین کند.

اسناد نباید در پشت درهای بسته شکل بگیرد

حمید ضیائی‌پرور در گفتگو با خبرنگار حوزه فضای مجازی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا درباره تدوین سند نظام جامع تنظیم مقررات فضای مجازی اظهار کرد: برای تدوین این سند بهتر بود که براساس نظرخواهی افکار عمومی و ذینفعان فضای مجازی صورت بگیرد و همینطور این سند بر روی سایت فضای مجازی قرار می‌گرفت.

وی افزود: معمولا اسناد نباید در پشت درب‌های بسته باشد و شکل بگیرد بلکه باید با استفاده از افراد حرفه ای این کار و همینطور افکار عمومی تدوین شود ضمن اینکه هنوز این سند در سایت مرکز ملی فضای مجازی قرار نگرفته است.

مدرس حوزه ارتباطات و روزنامه‌نگاری عنوان کرد: سند نظام جامع تنظیم مقررات فضای مجازی قصد دارد تا از این درهم‌ریختگی در فضای مجازی جلوگیری کرده و کسانی که در این مسیر فعالیت می‌کنند را با یکدیگر هم راستا کند.

ضیائی‌پرور با بیان اینکه 5 دستگاه و نهاد در کشور مشغول تنظیم مقررات فضای مجازی هستند، ادامه داد: نهادهای مختلفی از جمله مجلس شورای اسلامی مشغول تنظیم مقررات و ضوابط فضای مجازی هستند؛ کمیسیون‌های زیرمجموعه مجلس ضعیف‌ترین قانون‌ها را در این خصوص وضع کرده بودند که ساماندهی پیام‌رسان‌ها، تنظیم گیم‌نت‌ها و یا مرزبانی دیجیتالی از جمله طرح‌های عجیبی بود که انجام نشد. یعنی اولین نهادی که در این خصوص وظیفه دارد مجلس است که باید قوانین مربوط به اینترنت و بستر فضای مجازی را وضع کند.

وی اظهار کرد: دومین دستگاه در حوزه رسیدگی به وضعیت فضای مجازی سازمان تنظیم مقررات ارتباطات رادیویی است که در زمینه توزیع اینترنت فعالیت می‌کند.

ضیائی پرور سومین نهاد در حوزه رسیدگی به فعالیت فضای مجازی را وزارت فرهنگ و ارشاد دانست و گفت: این نهاد بر اساس محتوا و تبلیغات، فضای مجازی را رصد می‌کند.

وی گفت: وظیفه صدا و سیما به عنوان نهاد چهارم در حوزه تنظیم مقررات در فضای مجازی است زیرا در چند سال اخیر صوت و تصویر هم وارد عرصه فضای مجازی شد.

ضیائی پرور ادامه داد: قوه قضاییه هم پنجمین سازمانی است که در همه امور از جمله فیلتر کردن تا مبحث ارز مجازی نظارت دارد و قوی‌ترین دستگاه این بخش محسوب می‌شود.

مدرس حوزه ارتباطات و روزنامه‌نگاری با بیان اینکه این پنج دستگاه در فضای مجازی دخالت و حضور دارند، گفت:  شورای عالی فضای مجازی به عنوان بالاترین نهاد حاکمیتی در حوزه فضای مجازی از سال 90 تشکیل شد و قرار است این دستگاه‌ها را با هم هماهنگ کند.

وی افزود: تنها انتقادی که در تصمیم‌گیری برای این سند می‌توان اشاره کرد این است که  نمی‌تواند پنهانی باشد و باید بر اساس شفافیت در سایت مرکز ملی فضای مجازی و رسانه‌ها منتشر شود تا همه در تصمیم‌گیری و برنامه‌های آن اعمال نظر کنند.

سند نظام جامع تنظیم مقررات فضای مجازی فعلا در مرحله پیش‌نویس است و هنوز مورد تصویب شورای عالی فضای مجازی قرار نگرفته است؛ در صورتی که این سند به بهترین شکل ممکن تأیید و تصویب شود شاید گام مهمی برای کنترل فضای مجازی از این بلبشو و غبارآلودگی برداشته شود.

انتهای پیام/4046/