شبکه‌های اجتماعی چگونه نگاه ما به اخبار را تغییر می‌دهند؟
ظهور شبکه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، این روز‌ها زندگی بدون «شبکه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و حتی غیرقابل تصور است. ظهور شبکه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است. مهم‌ترین کارکرد شبکه‌های اجتماعی اطلاع رسانی آن هاست که باعث شده دیگر هیچ خبری، هر چند کم اهمیت و مربوط به منطقه‌ای در آن سوی جهان، از چشم مخاطبین عام دور نماند.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
در حالی که گروه‌های دارنده قدرت و رسانه‌های رسمی آنان دیگر نمی‌توانند اخبار وقایع را آن طور که می‌خواهند برای مردم خود شکل داده و تفسیر کنند، تاثیرگذاری بر افکار عمومی و جهت دادن به آن برای این گروه‌ها دشوارتر از قبل شده است.
در گذشته‌ای نه چندان دور، عامه مردم از اتفاقاتی که در شهر‌های مجاور می‌گذشت نیز بی خبر می‌ماندند یا دستکم مطلع شدن از آن چند روز یا چند هفته‌ای طول می‌کشید، اما در عصر رسانه‌های اجتماعی، خبرها تنها دقایقی پس از رخ دادن واقعه اطلاع رسانی شده و از طریق شبکه‌ای بزرگ و پیچیده از زیرساخت‌های ایجاد شده توسط دنیای تکنولوژی به شکلی ویروس وار منتشر می‌شوند، به نحوی که فردی در آن سوی جهان از اتفاقی که دقایق یا حداکثر ساعاتی پیش در این سوی جهان رخ داده مطلع می‌شود.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
در روزگاری که اینترنت به یک ابزار ضروری در زندگی افراد شده و بیش از ۲٫۵ میلیارد نفر دسترسی روزانه به اینترنت دارند؛ بیش از ۶۴ درصد افراد خبرهای روزانه را از طریق فیسبوک، توئیتر، یوتیوب، اسنپ چت، اینستاگرام، و در ایران به طور ویژه، از طریق تلگرام دنبال می‌کنند.
اما شبکه‌های اجتماعی و رژیمی از خبرها و اطلاعات که در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند، جدای از ماهیت ذاتی مفید و موثرشان، برای افراد و به خصوص کشور‌ها مشکل آفرین شده است. شاید هیچ قشری به اندازه سیاستمداران از رسانه‌های اجتماعی ضربه نخورده باشد هر چند از این محل عایدات بسیاری نیز شامل آن‌ها شده که درست روی دیگر همان سکه‌ای است که آن‌ها را به دردسر انداخته است.
بدون شبکه‌های اجتماعی سکه‌ای با دو روی متفاوت برای هر شخصی است، در حالی که می‌تواند بسیار موثر و مفید باشد، همزمان نیز ممکن است تاثیری مخرب و گمراه کننده در بطن خود داشته باشد. نقش رسانه‌های اجتماعی مانند توئیتر، فیسبوک و دیگر رسانه‌های اجتماعی نام آشنا مانند تلگرام آنچنان پررنگ شده که می‌توان گفت در کمتر از یک دهه دستکم در حوزه خبری به سلطه مطلق تلویزیون و رسانه‌های بصری دنیای خبر پایان داده است.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
مطالعات نشان داده که ۵۷ درصد افزایش ترافیک به سمت سایت‌های خبری از مسیر رسانه‌های اجتماعی بوده است.
کمتر کسی را می‌توان یافت که با رسانه‌های اجتماعی آشنا بوده، از کاربران این رسانه‌ها بوده و برای اطلاع از اخبار دنیا در هر حوزه‌ای به سراغ تلویزیون برود. همه اخبار جهان، از سیاست گرفته تا هنر، از شایعه گرفته تا شورش، همه با چند کلیک کامپیوتری یا چند حرکت انگشت روی صفحه تلفن هوشمند در اختیار مخاطب قرار می‌گیرد. در این میان خبرهای دروغ یا همان Fake News به یک معضل بزرگ تبدیل شده است.
برخلاف تلویزیون و رسانه‌های رسمی خبری، دولت‌ها هیچ کنترل خاصی بر روی محتوای خبری رسانه‌های اجتماعی ندارند و تنها حربه آن‌ها در مورد این بمب ساعتی سانسور است و سانسور. به همین دلیل به محض وقوع شورشی در هر گوشه‌ای از جهان، دولت‌ها اولین و موثرترین اقدام پیشگیرانه خود را در قالب قطع اینترنت و رسانه‌های اجتماعی و یا دستکم محدود کردن آن‌ها می‌بینند، همان اتفاقی که در چند ماه اخیر در هنگ کنگ و در چند روز اخیر در ناآرامی‌های عراق شاهد آن هستیم.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
با سازماندهی اعتراضات مردمی از طریق شبکه‌های اجتماعی، دولت‌ها اولین و موثرترین اقدام پیشگیرانه خود را در قالب قطع اینترنت و رسانه‌های اجتماعی و یا دستکم محدود کردن آن‌ها می‌بینند.
اما دنیای رسانه‌های اجتماعی آنچنان گسترده است که به یک اختاپوس هزار دست و پا (نه صرفاً در معنای منفی آن) می‌ماند که امکان در بند کشیدن کامل آن وجود ندارد. در دنیای رسانه‌های اجتماعی، دیگر آن روز‌ها گذشت که برای اطلاع از آخرین اخبار جهان منتظر اخبار صبحگاهی (یا اخبار شبانگاهی و ۲۰:۳۰ در ایران) یا خواندن مجلات سرگرمی و فرهنگی می‌ماندیم. فاصله تازه‌ترین اخبار جهان با ما تنها یک ضربه روی اپلیکیشن (ها)ی است که روی تلفن همراه یا سیستم کامپیوتری مان نصب کرده ایم.
در روزگاری که اینترنت به یک ابزار ضروری در زندگی افراد شده و بیش از ۲٫۵ میلیارد نفر دسترسی روزانه به اینترنت دارند؛ بیش از ۶۴ درصد افراد خبرهای روزانه را از طریق فیسبوک، توئیتر، یوتیوب، اسنپ چت، اینستاگرام، و در ایران به طور ویژه، از طریق تلگرام دنبال می‌کنند و دیگر کمتر کسی به سراغ رسانه‌های سنتی مانند تلویزیون، روزنامه، مجله و دیگر رسانه‌های مشابه می‌رود.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
بدون شبکه‌های اجتماعی سکه‌ای با دو روی متفاوت برای هر شخصی است، در حالی که می‌تواند بسیار موثر و مفید باشد، همزمان نیز ممکن است تاثیری مخرب و گمراه کننده در بطن خود داشته باشد.
در تحقیقاتی که اخیراً صورت گرفته، دستکم ۵۰ درصد از کاربران اینترنتی مورد مطالعه قرار گرفته اعلام کرده اند که آخرین خبرهای روز را قبل از شنیدن از رسانه‌های خبری سنتی مانند تلویزیون، از طریق رسانه‌های اجتماعی دریافت کرده اند. بسیاری از این افراد خبرهای جدید را از طریق فید‌های اکانت‌های خود در رسانه‌های اجتماعی دریافت کرده و بعد از آن برای اطلاع بیشتر از ماجرا به سرغ سایت‌های خبری رفته اند. مطالعات نشان داده که ۵۷ درصد افزایش ترافیک به سمت سایت‌های خبری از مسیر رسانه‌های اجتماعی بوده است.
با این وجود افراد وقت کمی برای خواندن یک مقاله یا یک ویدیو خبری صرف می‌کنند، به طوری که تحقیقات نشان می‌دهد زمان متوسط اختصاص یافته توسط کاربران برای یک مقاله خبری تنها ۱۵ ثانیه و برای یک ویدیو تنها ۱۰ ثانیه است و افراد سعی می‌کنند به صورت گزینشی به سراغ موضوعات و خبر‌هایی بروند که برایشان مهم است.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
دستکم ۵۰ درصد از کاربران اینترنتی مورد مطالعه قرار گرفته اعلام کرده اند که آخرین خبرهای روز را قبل از شنیدن از رسانه‌های خبری سنتی مانند تلویزیون، از طریق رسانه‌های اجتماعی دریافت کرده اند.
با این وجود پلتفرم‌های اجتماعی نیز به یک ابزار کنترلی نامتعارف مجهز هستند. در درجه اول صاحبان این پلتفرم‌ها بر روی اخبار و اطلاعاتی که ما دریافت می‌کنیم کنترل دارند. بعد از آن نوبت به صاحبان کانال‌های خبری (به ویژه در تلگرام) و سپس دوستان ما در رسانه‌های اجتماعی می‌رسد که به «سردبیران»ی تبدیل شده اند که رژیم خبری مصرفی ما را تعیین می‌کنند. اکثر مخاطبان عام نشسته و منتظر یک وعده غذایی از نوع خبری هستند که در اختیار آن‌ها گذاشته می‌شود تا آن را مصرف و سپس بر اساس آن واکنش نشان دهند.
در این فضای شلوغ، واقعیت خبر کمترین اهمیت را دارد، زیرا هر کسی با هر پیشینه، هدف و ایدئولوژی می‌تواند رژیم خبری مصرفی ما را دستکاری کند؛ از نوع خبر انتخابی گرفته تا پردازش و تشریح و در نهایت نتیجه گیری از آن. بدین ترتیب یک واقعه واحد می‌تواند به خبرها و تفاسیر متفاوتی در رسانه‌های اجتماعی گروه‌های رقیب و مخالف منتهی شود که هر یک برای مخاطب خاص خود پردازش شده اند.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
در این فضای شلوغ، واقعیت خبر کمترین اهمیت را دارد، زیرا هر کسی با هر پیشینه، هدف و ایدئولوژی می‌تواند رژیم خبری مصرفی ما را دستکاری کند.
در روزگاری که رسانه‌های موسوم به fake news از کنترل خارج شده اند، پیدا کردن اخبار واقعی و غیرمغرضانه، دستکاری نشده و به عبارت دیگر مهندسی نشده کاری بسیار دشوار است. در این فضا، امکان انتشار ویروس گونه خبرهای دروغ بسیار بیشتر از واقعیت است که این موضوع نیز مانند یک شمشیر دو لبه عمل می‌کند.
در حالی که گروه‌های دارنده قدرت و رسانه‌های رسمی آنان دیگر نمی‌توانند اخبار وقایع را آن طور که می‌خواهند برای مردم خود شکل داده و تفسیر کنند، تاثیرگذاری بر افکار عمومی و جهت دادن به آن برای این گروه‌ها دشوارتر از قبل شده است. از طرف دیگر بسیاری از خبر‌هایی که در رسانه‌های اجتماعی انعکاس می‌یابد نیز یا واقعیت نداشته یا دستکم با حذف و اضافاتی از واقعیت ماجرا بیان شده اند که این موضوع می‌تواند باز افکار عمومی را در جهتی منفی سوق دهد.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
دروغ بودن خبرها در شبکه‌های اجتماعی بسیار عمیق تر، سریع‌تر و وسیع‌تر از واقعیت ماجرا‌ها یا اطلاعات واقعی منتشر می‌شوند و تاثیر این خبرهای دروغ در زمینه سیاسی بسیار بیشتر از خبرهای دروغ حوزه توریسم، فجایع طبیعی، علم و اقتصاد است. به عبارت دیگر رخداد‌های سیاسی و اطلاعات مربوط به اشخاص برجسته دنیای سیاست (چه در مقیاس ملی و چه جهانی) بیش از دیگر حوزه‌ها در معرض دروغ پراکنی و مهندسی قرار دارند. خبرهای این عصر بسیار سریع رخ می‌دهند و داستان امروز دیگر فردا در یاد کسی نخواهد بود.
همه چیز زود عیان شده و زود فراموش می‌شود. به دلیل ازدیاد خبر‌هایی که در هر دقیقه در شبکه‌های اجتماعی بازتاب داده می‌شود، از دست دادن برخی از این خبرها و داستان‌ها به امری عادی تبدیل شده است. شبکه‌های اجتماعی به دربانی تبدیل شده اند که مسیر خبرها، تفسیر آن‌ها و تاثیر آن‌ها بر افکار عمومی را تعیین و کنترل می‌کنند. بدین ترتیب رسانه‌های اجتماعی تاثیر و کنترلی بی سابقه بر خبر‌هایی که ما در طول روز مصرف می‌کنیم دارند.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
تحقیقات نشان می‌دهد زمان متوسط اختصاص یافته توسط کاربران برای یک مقاله خبری تنها ۱۵ ثانیه و برای یک ویدیو تنها ۱۰ ثانیه است.
در گذشته برای اطلاع از خبرهای جدید، حداکثر چند بار در روز به سراغ خبرهای تلویزیونی، روزنامه یا هر وسیله خبری سنتی دیگر می‌رفتیم، اما امروزه سیکل خبری ۲۴ ساعته شده و اکثر افراد هر ساعت دستکم یکبار به پلتفرم‌های خبری اجتماعی برای اطلاع از آخرین اخبار مراجعه می‌کنند. مهم‌ترین مشکل در این عرصه این است که خبرهای شبکه‌های اجتماعی بسیار بیشتر از ظرفیت مصرف ماست و از آن مهم‌تر اینکه درصد واقعیت و صحت این خبرها به شدت پایین آمده است. افراد دیگر نمی‌دانند به اخبار کدام رسانه یا کانال خبری می‌توان اطمینان کرد و در این میان تنها بر اساس تجربیات قبلی شان از یک رسانه متکی هستند.
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
امروزه سیکل خبری ۲۴ ساعته شده و اکثر افراد هر ساعت دستکم یکبار به پلتفرم‌های خبری اجتماعی برای اطلاع از آخرین اخبار مراجعه می‌کنند.
بدون شک هیچ شبکه اجتماعی به طور کامل در انتشار اخبار صداقت و صحت ندارد، اما برخی از آن‌ها ممکن است نسبت به دیگران قابل اعتمادتر باشند. ضرورت بروز بودن در انتشار اخبار باعث شده که دقت و صحت آن‌ها ملاک اصلی نبوده و قربانی جذب مخاطب بیشتر شود، زیرا خبری که الان مهم یا ترند است می‌تواند چند ساعت و یا حتی چند دقیقه دیگر خبری سوخته و از اهمیت افتاده باشد. شیوه مصرف اخبار در عامه مردم نیز تغییر کرده است. در گذشته، در دنیای اخبار سوال اصلی این بود: گزارش دهنده این خبر کیست؟ اما سوال امروز دنیای شبکه‌های اجتماعی در حوزه خبری این است: «نشر دهنده کیست؟».
این روز‌ها زندگی بدون «رسانه‌های اجتماعی» (Social Media) تقریباً غیرممکن و غیرقابل تصور است. ظهور رسانه‌های اجتماعی در یک دهه اخیر باعث تغییرات بی سابقه‌ای در سبک زندگی، اقتصاد، روابط اجتماعی، سیاست و به طور کلی تمام چیزهایی که با زندگی بشری ارتباط دارد شده است.
در چنین فضای پرتنش و پر از دروغی، تنها راه دور ماندن حداقلی از اخبار دروغ این است که یک خبر را از چندین رسانه بررسی کرده و تیتر اخبار که بیش از هر چیز دیگری ما را به خود جلب می‌کنند، واقعی در نظر نگیریم.
منبع: روزیاتو
انتهای پیام/4112/
انتهای پیام/
