قطع روابط بن‌زاید و بن‌سلمان/ امارات در سودای همکاری با ایران و تبدیل شدن به محور کشورهای عربی

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا-مجتبی اسماعیلی: محمد بن‌زاید آل نهیان روز گذشته در بحبوحه تنش در روابط میان امارات و عربستان وارد جده شد. این سفر در حالی انجام شد که حدود سه هفته‌ای از قطع روابط میان محمد بن‌زاید و محمد بن‌سلمان می‌گذشت؛ این را البته منابع آگاه اماراتی خبر داده‌اند و گفته‌اند که بخشی از «تیم بی» محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان این روزها از هم پاشیده است. این همان آرزویی بود که رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان مطرح کرده و گفته بود امیدوار است بخشی از «تیم بی» به آغوش منطقه بازگردد.

اماراتی‌ها گفته‌اند از سه هفته پیش که نشانه‌های چرخش امارات به سمت ایران و کاهش نیروهایش در یمن آشکار شد، ولیعهد ابوظبی و ولیعهد عربستان هیچ ملاقاتی با یکدیگر نداشتند و صحبتی میانشان رد و بدل نشده بود، قطع روابط را بیفزایید به این موضوع که نه‌تنها در سطح مقامات ارشد، که حتی امارات و عربستان هیچ رابطه‌ای در سطوح معاونان و مشاوران نداشتند و این تحولات، بیانگر فصل جدیدی از تحولات سیاسی منطقه است، تحولاتی که به باور بسیاری از کارشناسان منطقه‌ای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اقتدار نظامی و دستگاه دیپلماسی ایران با اقتدار سیاسی خود (البته پس از ناامید شدن از وعده و وعیدهای غرب بر سر برجام) رقم زده‌اند.

در این میان تلاش دفاتر ابوظبی و ریاض برای ازسرگیری روابط میان دو طرف نیز به مناسبت عید قربان ناکام ماند و تماس تلفنی نتوانست از شدت اختلافات میان بن‌زاید و بن‌سلمان بکاهد و این تماس پس از دقایق کوتاهی با تبریکات مرسوم و نمادین خاتمه یافت. 

عصبانیت سعودی‌ها از چرخش امارات به سمت ایران

کارشناسان منطقه‌ای اذعان دارند که تحولات منطقه تابعی از تحرکات و نحوه توازن قوا میان ایران و آمریکاست و طبعاً قدرت‌نمایی ایران در منطقه به ویژه خلیج فارس و تنگه هرمز باعث شده است تا کفه معادلات منطقه به سود محور مقاومت که ایران پرچمدارش است، سنگینی کند. شکست هیمنه پوشالی آمریکا در تجاوز به حریم ایران و ساقط کردن پهپاد گران‌قیمت و پیشرفته «گلوبال هاوک» از سویی و مچ‌اندازی ایران و انگلیس بر سر نفت‌کش‌ها که با اقتدار ایران دنبال شد از سوی دیگر باعث شده است تا نه‌تنها عربستان، بلکه دیگر کشورهای عربی به این باور برسند که نمی‌توان ایران را از دایره تحولات سیاسی منطقه کنار گذاشت. موارد بالا یک طرف، موضع‌گیری‌های مقتدرانه در برابر غرب در موضوع برجام که به کاهش برخی تعهدات ایران با توجه به نقض تعهدات اروپایی‌ها منجر شده است، توانست بر اختلافات میان عربستان و متحدانش ازجمله امارات دامن بزند.

در این راستا اماراتی‌ها ابتدا به طور نامحسوس نیروهای خود را از ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان در یمن خارج (البته همچنان بخشی از نیروهایشان در نقاط جنوبی حضور دارند) و در ادامه هیئتی از نیروهای امنیتی و نظامی خود را برای رایزنی با مقامات نظامی کشورمان راهی تهران کردند. پس از علنی شدن خروج نیروهای اماراتی از یمن بود که عربستان پالس‌های منفی خود را به ابوظبی ارسال کرد و این روند ادامه یافت تا اینکه دو طرف وارد تقابل نظامی در عدن شدند. 

شکست عربستان از امارات در یمن

اماراتی‌ها که پیش‌تر و در دوره روابط خوبشان با عربستان به دنبال کودتا در یمن بودند و گروهی از شورشیان را با عنوان «شورشیان انتقالی جنوب» در نقاط جنوبی یمن شکل داده بودند، به ناگاه این نقشه را کنار گذاشتند و دست از حمایت‌های مالی و لجستیکی شورشیان برداشتند و آنها را که بیشترشان از مزدوران سعودی بودند، به حال خود رها کردند. عصبانیت عربستان از امارات باعث شد تا نیروهای عبدربه منصور هادی، رئیس‌جمهور مستعفی یمن که مورد حمایت عربستان هستند، در عدن وارد درگیری با شورشیان شوند و در نهایت از آنها شکست بخورند. 

احمد المیسری، وزیر کشور دولت مستعفی یمن در حساب کاربری خود در فیس‌بوک درباره این شکست نوشت: ما در عدن شکست خوردیم؛ به امارات تبریک می‌گوییم ولی این پایان کار نیست، ما بازمی‌گردیم و عدن را به چنگ خود درمی‌آوریم.

وی با بیان اینکه امارات با 400 خودروی زرهی خود در عملیات علیه نیروهای وابسته به عبدربه منصور هادی مشارکت کرد، گفت: ما با تسلیحات ابتدایی خود با آنها جنگیدیم، ولی سکوت عربستان در برابر آنچه در عدن رخ داد مشکوک است؛ در حالی که شریک ما، در حال سلاخی بود عربستان چهار روز سکوت کرد.

تلاش امارات برای تبدیل شدن به محور کشورهای عربی

خواباندن مچ سعودی‌ها در یمن برای اماراتی که سال‌هاست نام کشورش را زیر سلطه نام عربستان می‌بیند، آن‌قدر شیرین است که بن‌زاید را وسوسه کند تا امارات را به جایگاهی برسند که دیگر کشورهای عربی ابوظبی را محور سیاست‌های خود قرار دهند و اندک توجهی به سعودی‌ها نداشته باشند. منظورم دقیقاً افول هژمونی آل سعود بر حکام عرب است. 

امارات پس از دوره‌ای نزدیکی به آمریکا و عربستان، متوجه شکست‌های متوالی آنها در برابر ایران در سوریه، عراق، لبنان و حتی در تقابل‌های مستقیم چه موضوع ساقط شدن پهپاد گلوبال هاوک و چه مقاومت ایران در برابر فشارهای شدید اقتصادی آمریکا شد و تشخیص داد که باید به سرعت مسیر خود را از ترامپ و بن‌سلمان جدا کند. آنها راهبردشان را ابتدا در یمن علنی کردند و با فاصله گرفتن از عربستان در باتلاق  یمن، راهبرد محتاطانه در همراهی با آمریکا علیه ایران اتخاذ کردند و تلاش برای نزدیک شدن به تهران را در دستور کار خود قرار دادند.

شیوخ ابوظبی با راهبرد جدیدشان امیدوارند در کنار ایران سایه امنیت را حس کنند و در سایه این امنیت به برقراری روابط اقتصادی سودآور با تهران می‌اندیشند تا در نهایت بتوانند با استفاده از لغزش‌های عربستان در حوزه سیاست خارجی خود را به عنوان بازیگر نقش اول معادلات سیاسی و امنیتی کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس مطرح کنند. روابط خوب امارات با عراق می‌تواند در این مسیر به آنها کمک کند.

انتهای پیام/4033/