امارات، عربستان را در یمن تنها گذاشت/ابوظبی به سیاست ایران نزدیک می‌شود؟
امارات در تغییری راهبردی در سیاست خود تصمیم گرفت نیروهایش را از خاک یمن خارج کند؛ تحولی که می‌تواند به تنها گذاشتن عربستان در باتلاق یمن و گرویدن به سیاست‌های منطقه‌ای و صلح‌جویانه ایران تعبیر شود.
گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا-مجتبی اسماعیلی: خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی از خروج نیروهای اماراتی از یمن خبر داد و نوشت: این اقدام، تحول مهمی در عرصه جنگ یمن به‌شمار می‌رود به ویژه اینکه اماراتی‌ها می‌گویند این اقدام را با هدف انجام مذاکرات در زمینه پایان جنگ انجام داده‌اند.
در این گزارش تعداد رسمی نیروهایی که از یمن خارج شده‌اند مشخص نشده، ولی گزارش‌ها نشان می‌دهد که تعداد آنها بسیار زیاد است. برخی منابع معتقدند از 10 هزار نیروی اماراتی که در یمن حضور داشتند، حدود 50 تا 70 درصدشان از این کشور خارج شده‌اند. همچنین منابع دیگری معتقدند که نیروهای اماراتی باقی مانده در یمن تا حد زیادی تمایلی به مشارکت در عملیات‌ها ندارند و بیشتر بر اقدامات سعودی‌ها نظارت می‌کنند و به عملیات‌های اطلاعاتی و آموزش نیروهای محلی می‌پردازند.
طبق اطلاعات موجود، تعداد نیروهای اماراتی در عرصه میدانی کاهش یافته و پایگاه نظامی امارات در بندر عصب اریتره تقریباً خالی شده است. این پایگاه نقطه آغاز عملیات آنها در بندر الحدیده یمن بود و اماراتی‌ها پس از افزایش تنش‌ها میان ایران و آمریکا در خلیج فارس شماری از سامانه‌های دفاعی خود را نظیر موشک‌های پاتریوت، از پایگاه عصب اریتره به کشورشان بازگرداندند.
نیروهای اماراتی کدام مناطق یمن را ترک کرده‌اند؟
امارات مدعی است تصمیم خود را درباره خروج از یمن یکباره و به اصطلاح، دقیقه نودی اتخاذ نکرده و برای این کار یک راهبرد یک ساله را درنظر داشته است. ولی در بطن این اقدام نگرانی آنها از افزایش تنش در منطقه و احتمال درگیر شدن مستقیم و غیرمستقیم با ایران مشهود است.
اگر بخواهیم نگاهی کلی به خروج نظامیان امارات از یمن داشته باشیم، باید گفت سواحل غربی یمن در دریای سرخ و بندر عدن در جنوب ازجمله مناطقی هستند که از سوی اماراتی‌ها تخلیه شده‌اند. ابوظبی همچنین تعدادی از تانک‌ها و بالگردهای خود را از سواحل دریای سرخ خارج کرد و شمار نظامیان خود در بندر راهبردی الحدیده را نیز کاهش داد. الحدیده همان منطقه‌ای است که گروه‌های یمنی و ائتلاف عربی در مذاکرات صلح بر سر آن بارها دچار چالش شده بودند.
تغییر راهبرد یا اختلاف با عربستان؟
درباره اینکه علت این اقدام اماراتی‌ها چیست و در پس پرده خروج نیروهای اماراتی چه اهدافی وجود دارد؛ دو گزینه مطرح است: نخست اینکه امارات به دلیل هدف قرار گرفتن مواضعش از سوی نیروهای جنبش انصارالله قصد دارد توازن قوا را به سود نیروهای شورشی آموزش دیده و متحد این کشور تغییر دهد و دوم اینکه ممکن است اختلافات راهبردی با عربستان بر سر نحوه مدیریت بحران و جنگ در یمن باعث عقب‌نشینی آنها شده باشد.
درباره گزینه نخست، پیش‌تر منابع اطلاعاتی دولت مستعفی یمن فاش کرده بودند که امارات با تجهیز گروهک «شورای انتقالی جنوب»، در تدارک کودتای نظامی در یمن است. این منابع تأکید کردند که امارات آماده انجام کودتا در عدن به وسیله گماشته‌های خود در شورای انتقالی جنوب است تا آنجا را تجزیه کند.
به‌گفته این منابع، نیروهای موسوم به «ارتش و نیروهای امنیت جنوب» در ماه‌های گذشته با تزریق نیرو و سلاح، آماده درگیری‌های تجزیه‌طلبانه شده‌اند و کمیته‌های نظامی این نیروها همه توان و ظرفیت خود را در این زمینه به کار گرفته‌اند.
از سوی دیگر حملات مداوم ارتش و کمیته‌های مردمی یمن به مواضع عربستان و چند مورد از حملات به اهداف راهبردی امارات باعث نگرانی‌هایی در مقامات ابوظبی شده است. آنها تا زمانی عربستان را حمایت می‌کردند که خطری متوجهشان نبود و حالا با اصابت چند موشک به ابوظبی، دریافته‌اند که قدرت موشکی انصارالله تهدیدی برای امنیت ملی کشورشان است، به ویژه اینکه عربستان خلاف وعده‌هایی که به اماراتی ها داده بود، نتوانست از امارات در برابر حملات موشکی یمن حمایت کند. حمایت از امارات جای خود، سعودی‌ها این روزها حتی توان دفاع از مواضع حساس و فرودگاه‌های نظامی خود در برابر حملات پهپادی و موشکی انصارالله را هم ندارند.
اما درباره گزینه دوم، ضیف‌الله الشامی، وزیر اطلاع‌رسانی انصارالله گفته بود تصمیم ابوظبی در خروج از یمن نشانه آشکار اختلاف میان امارات و عربستان است. وی افزود: ما معنای این پیام را درک می‌کنیم؛ چراکه آنها خواهان افزایش تنش در الحدیده نیستند و پیش‌تر نیز درباره عواقب ادامه حضورشان در آن منطقه هشدار داده بودیم.
وی تأکید کرد که اماراتی‌ها در یمن نقشی منفی بازی کردند و حامی مالی و تسلیحاتی گروه‌های جنایتکار در جنوب، ازجمله عدن بودند.
برخی تحلیلگران منطقه معتقدند که عربستان و امارات در زمینه راهبرد جنگ در یمن با یکدیگر تفاوت و شکاف زیادی دارند و همین موضوع سبب اختلاف میان آنها شده است. امارات از بمباران‌های انصارالله به وحشت افتاده است و به عربستان گفته که دیگر راه حل نظامی برای یمن پاسخ نمی‌دهد و باید راهکار سیاسی دنبال شود. از این رو دولت امارات قصد خود برای خروج از جنگ یمن را به آمریکا اعلام کرده است.
علاوه بر این، عربستان رابطه خود را با برخی از گروه‌های القاعده و حزب اصلاح وابسته به اخوان‌المسلمین یمن حفظ کرده بود؛ اما امارات قصد داشت با این گروه‌ها و در رأس آنها القاعده و اخوانی‌ها مبارزه کند و به همین علت از گروه حراک جنوب حمایت می‌کرده است.
سیگنال‌هایی از گرایش امارات به محور ایران
خروج امارات از یمن به‌گفته سعودی‌ها و آمریکا سبب پیروزی ایران و انصارالله یمن می‌شود. برخی منابع نیز خروج امارات از یمن را به افزایش تنش میان ایران و آمریکا ربط دادند، زیرا اماراتی‌ها قصد دارند وارد بحران نشوند و از عواقب آن ترس دارند. هرچه که هست در هفته‌های گذشته امارات بخشی عظیمی از نیروهایش را از جنوب یمن خارج کرد.
اگر بخواهیم به چرایی تغییر رویکرد امارات بپردازیم باید ساقط کردن پهپاد جاسوسی پیشرفته آمریکا در خلیج فارس، زمانی که قصد داشت وارد حریم هوایی ایران شود را عاملی اصلی ارزیابی کرد؛ زیرا مقامات ابوظبی که تا پیش از این حادثه همواره به اتهام‌زنی به ایران می‌پرداختند، ادبیات خود در قبال ایران را تغییر داده و دم از دیپلماسی زدند. به عنوان نمونه، انور قرقاش، وزیر مشاور دولت در امور خارجه امارات که به اظهارات ضد ایرانی زبانزد است، درباره تنش‌ها در منطقه غرب آسیا در توئیتر خود نوشت: تنش‌ها در خلیج (فارس) تنها از مسیر حل و فصل سیاسی می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
عبدالله بن زاید، وزیر امور خارجه امارات
همچنین عبدالله بن‌زاید، وزیر امور خارجه امارات بر کاهش تنش در خلیج فارس تأکید کرد و گفت که امارات در این رابطه تلاش می‌کند.
روزنامه الاخبار چاپ لبنان درباره این موضوع می‌نویسد: پس از انفجار چند کشتی تجاری و نفتکش در بندر فجیره امارات، هیئتی امنیتی از امارات به ایران سفر کرد، اما پاسخ منفی شنیدند. به‌گفته منابع آگاه دیپلماتیک، هیئت عالی‌رتبه اماراتی فکر نمی‌کردند که این پیشنهادها رد شوند، ولی ایران همچنان کورسوی امیدی برای اماراتی‌ها باقی گذاشت تا بتوانند با تغییر برخی سیاست‌های خود، از چتر حمایتی تهران برخوردار شوند.
پیشنهاد اماراتی‌ها شامل سه بند بود؛ بازگرداندن روابط میان دو کشور طبق روال قبلی، تضمین حمایت مشترک دوجانبه از گذرگاه‌های دریایی تا امنیت جریان انتقال نفت از تمام کشورهای حاشیه خلیج فارس حفظ شود و سوم که مهم‌ترین بند است، آمادگی امارات برای ترک یمن بود. البته ایران در زمینه بند سوم سیگنال‌های مثبتی به اماراتی‌ها فرستاد چه اینکه هیئت اعزامی ابوظبی پس از شنیدن جواب منفی ایران ناامید نشدند و زمانی که عبدالله بن‌زاید به روسیه سفر کرد از آنها خواست تا مسکو برای راضی کردن ایران میانجی‌گری کند.
در پایان باید گفت اماراتی‌ها از ضعف مفرط آمریکا و عربستان در تقابل با ایران به شدت ترسیده‌اند و تمایلی ندارند گزینه نظامی خود را چه مستقیم و چه غیرمستقیم با ایران دنبال کنند و سیگنال‌هایی که از ابوظبی و مسکو می‌رسد، ناشی از همین تغییر سیاست‌هاست. حدود پنج سال جنگ در یمن این درس را به آنها داده است که سیاست «تقابل نظامی» در منطقه‌ای که ایران در آن خواهان حفظ امنیت و صلح است، هیچ‌گاه پاسخگو نخواهد بود.
در هر صورت به نظر می‌آید جمهوری اسلامی ایران که همواره بر سیاست صلح‌جویانه خود در منطقه تأکید کرده و خواهان افزایش تعامل و گفتگو در منطقه است، این‌بار نیز باید به شیخ‌نشینان ابوظبی که از کرده خود در یمن ابراز ندامت کرده‌اند و آن را در عمل و در صحنه میدانی نشان داده‌اند، چراغ سبز نشان دهد.
انتهای پیام/4106/4033/
انتهای پیام/
