سیدرضا جزءمومنی*
دریاب خبرنگار را در کوچه‌های این شهر ...
روز خبرنگار را به اعتبار مظلومیت این قشر، واخوانی کنیم و در رفتار اجتماعی، توجه به این نکته ضرورت دارد که خبرنگاران را در کوچه‌های این شهر دریابیم.
گروه استان‌های خبرگزاری آنا؛ خبر، مرزها را می‌شکند و دل‌ها را به پیوندی عاطفی و برآمده از تعریف اکسیری خبر به هم گره می‌زند و اینکه مردم در حاشیه‌ای از جهان چه کرده‌اند و در این بخش از دنیا چه واکنشی به آن است، به ذات و اصالت خبر بازمی‌گردد که البته ناشی از ذات وجودی انسان است که تمایل دارد بداند و همین جادوی جاودانه بشر یعنی ضرورت دانستن، شیوه‌ای برای انتقال دانسته‌های بشر است و شاید همین ارتباط به ظاهر ساده، توانسته عالم وجود را به محور خبر به یکسانی در دیدگاه‌های اجتماعی و رفتاری مناسب و البته در بسیاری از موقعیت‌های نه چندان خوب؛ بنابر حضور جهش‌های خبری به طغیان و خودسری مبدل کند.
خبر، اشتیاق درونی برای مجاب‌شدن انسان راغب به دانستن را تأمین می‌کند و می‌تواند فرآیندی مناسب برای تکامل آدم در مشق الگوهای رفتاری شایسته و پرهیز از ناهنجاری‌ها باشد و البته خبر، فی‌‌نفسه آگاهی‌افزاست که به اعتبار آن می‌توان از دغدغه‌ها گریخت و به آرامش‌ها پناه برد و همین ذات خبر است که در جهان امروز به ابزاری بسیار مهم تبدیل شده که به واسطه کارکرد خبر، می‌توان دامنه همبستگی مردم را تأمین کرد و نیز با تیزی خبر و شانتاژ احتمالی، می‌توان مسیر جنگ‌های فیزیکی در میدان‌های مبارزه با تیر و تفنگ را به بالیدن و مباهات خبری به داشته‌های نهانی از رهگذر قلم و رسانه، بدل کرد. کما اینکه در دنیای امروز، جنگ بر محور دانایی است و ابزار به رخ‌کشیدن دانایی، ابتدا قلم است.
دنیای امروز، خبر را رصد می‌کند و خبر در کمترین فرصت ممکن به واکنش و بازخورد بدل می‌شود و به همین دلیل، خبرنگاران از جایگاه خوبی برخوردارند و مقامات هر کشور به‌عنوان یک الزام، حتماً از مشاوران رسانه‌ای استفاده می‌کنند و باور دارند که رسانه ابزار مهم دنیای امروز و خبر جان‌مایه موفقیت‌های ملی و بین‌المللی خواهد بود؛ البته اگر به‌خوبی تبیین و تفسیر و در بُعد عملیاتی، بازخورد مناسب داشته باشد.
در ایران نیز این جایگاه به‌خوبی شناخته شده است؛ اما مشکلات صنفی و نبود بخشی از مصونیت‌های بعضاً سیاسی و الزام تأمین معاش و معیشت خبرنگار، باعث شده تا خبرنگار در حاشیه مراسم با شاکله‌ای از مظلومیت تعریف شود و جایگاه واقعی او بنابر خودبرتربینی بعضی از مسئولان در شمار نیاید. این درحالی است که خبرنگار را باید نماینده بلافصل مردم دانست.
مسئولان، تحت هر شرایطی، مشروعیت و اصالتاً مسئولیت خود را از مردم و برای مردم دارند و باید باور کنند که اگر مردم نباشند؛ اساساً مدیریت بر هیچ، مفهومی نخواهد داشت؛ بنابراین وجاهت مردمی در تعریف مسئولیت، نقش اساسی دارد و مسئول باید پاسخگوی عموم مردم در هر شرایطی باشد که البته این پاسخگویی، بی هیچ کم‌وکاست مقابل میکروفون خبرنگاری است که از دل عموم مردم، سؤال را می‌یابد و دامنه بازخورد به مسائل را یادداشت می‌کند و از مقامات مسئول می‌پرسد و به این شرح، جایگاه خبرنگار به‌درستی تبیین می‌شود که باید مورد تکریم مسئولان باشد و البته در ایران با بی‌مهری مواجه است.
روز خبرنگار در ایران به کرامت فرهنگ شهادت و به یاد و خاطر صارمی شهید، متبلور است و این روز با بخشی از قواعد نوشته و نانوشته به روز تکریم قشر رسانه‌ای بدل شده و اینکه تا چه اندازه در قواره حل مشکلات خبرنگاران برآمده‌ایم؛ نکته‌ای است که باید به آن پرداخت و جالب آنکه تولید و گزارش خبر در دل ماجراهای جنگی و آشوب‌های خیابانی را باید از نوع سخت‌خبر تعبیر کرد؛ ولی در آرامش روزهای به ظاهر خوب هم می‌توان خبرنگار را در اسارات تنبیه و تهدید مشاهده کرد که باید توصیه‌های بعضاً ناصواب را بنابر جهت‌گیری‌های سیاسی و جناحی تحمل کند و البته اصالت در تعریف خبرنگار، بی‌پروایی را با خود به همراه دارد و اساساً خبرنگار باید شجاع، جسور و البته امین و غیور باشد.
چه خوب است که گروه‌های خبری و جمعی از خبرنگاران، فرصت بررسی عملکرد مسئولان را از رهگذر اصالت وظیفه خبرنگار تأمین کنند و نه اینکه یک نفر با تأمین بخشی از نیازمندی‌های مالی و دریافت حقوق از مسئول، قدرت نقد و بررسی را وانهد و فقط تریبون تعریف و تمجید باشد
روز خبرنگار را به اعتبار مظلومیت این قشر، واخوانی کنیم و در رفتار اجتماعی، توجه به این نکته ضرورت دارد که باید بنا به ارزش لایه‌های خبری که ارزش خبرنگار را مشخص می‌کند و تکنیک‌های خبری و سرعت در مخابره که می‌تواند به تبیین نقش خبرنگار و مهارت او کمک کند؛ الزاماً باید خبرنگارنماهای قلم به مزد و در اختیار رسانه‌های غیررسمی به‌منظور ایجاد رانت‌های خبری له و علیه افراد را از گردونه اعتباری نام بلند خبرنگار حذف کرد تا اصالت خبر و خبرنگار وابسته به عدم قیدهای سیاسی و سفارشی تعریف شود.
مسئولان و به‌ویژه نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی به‌خوبی می‌دانند که بزرگنمایی خبری به فرض حضور اصالت خبر، می‌تواند اقبال مردمی به انتخاب‌های بعدی را تضمین کند و از این رو در نخستین روزهای وکالت، سراغ خبرنگاران می‌روند تا از حضور آرشیو خبری مناسب برای روزهای انتخابات در دوره‌های بعد مطمئن باشند و از سویی عملکرد نماینده و مسئول به استحضار مردم رسانده شود.
ولی در کنار این ابهت ساختاری مربوط به حضور خبرنگار، شاهد لشکرکشی‌های رسانه‌ای بوده‌ایم که خبرنگاران در تیررس رفتار اجتماعی به دروغ‌پردازی احتمالی و یا بزرگنمایی ابتدایی محکوم می‌شوند و اساس این قلم و ماحصل آن را به مزد تأمینی از سوی مسئول، تبیین می‌کنند و حق بودن و ناحق بودن این ادعا را باید به نفس کار و نقش خبرنگار در ابلاغ اخبار، وابسته دانست.
بنابراین چه خوب است که گروه‌های خبری و جمعی از خبرنگاران، فرصت بررسی عملکرد مسئولان را از رهگذر اصالت وظیفه خبرنگار تأمین کنند و نه اینکه یک نفر با تأمین بخشی از نیازمندی‌های مالی و دریافت حقوق از مسئول، قدرت نقد و بررسی را وانهد و فقط تریبون تعریف و تمجید باشد.
در این میان، جمعی از خبرنگاران نیز خبر را به حکم خوشامد مسئولان تنظیم می‌کنند که این امر نیز خبرنگار را مقابل خدا و خلق شرمسار خواهد کرد و موضوع دیگر میزان بزرگنمایی خبر است که به هیچ وجه نباید از چارچوب استاندارد وابسته به تکنیک خبری، فراتر برود به شکلی که بزرگنمایی در محدوده رعایت ابعاد تبلیغی مربوط به جذابیت خبر باید تعریف شود و هرگز در دام دروغ و افترا تعبیر نشود.
این امر از اهمیت حق‌الناس در دو بُعد مربوط به موضوع خبر و مخاطب خبر، برخوردار است و باید از کذب در خبر به‌شدت پرهیز کرد و حتی دوگانه‌نویسی و دوپهلونگاری هم به‌شدت تقبیح می‌شود؛ زیرا اصالتاً، خبر باید شفاف و به‌دور از حواشی ساختارشکنانه باشد.
17 مرداد به‌عنوان روز خبرنگار، فرصتی است تا از این قشر به‌شدت فداکار نوشت که با وجود سواد، اندیشه و قدرت تخصصی سؤال‌پرسیدن که در ذات خود، تبحر نسبت به تخصص و حوزه مسئولیت افراد را دربردارد از جایگاه اصولی برخوردار نیستند و باید این صنف را در تمام جایگاه‌های اجتماعی و در تمام کشور مورد توجه قرار داد و تکریم او را وابسته به چند جلسه تکریم صوری به اعتبار دلجویی با پیش‌فرض خطای جانبداری در اخبار مربوط به سال آینده تعبیر نکرد که این امر به سنت ناصوابی بدل شده که کماکان کیف‌های بدلی انگلیسی توزیع می‌شود و البته که خبرنگار اصیل، صاحب هوش و فراست کافی است و اصالت خود و خبر را خوب می‌شناسد و از دام‌های نهفته برای یارکشی‌های مسخره صنفی، گریزان است.
*مدیر روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان
انتهای پیام/4103/4062/
انتهای پیام/
