یکی به نعل و یکی به میخ اروپا

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، برگزاری نشست شورای حکام آژانس برای بررسی پرونده هسته‌ای ایران به درخواست آمریکا مایه تعجب بسیاری از کشور‌ها شد چرا که از یک طرف، امریکا بیش از یک سال به نحو غیرقانونی از برجام خارج شده و دیگر حقی در مورد نحوه اجرای آن از سوی ایران ندارد و از سوی دیگر، بررسی نحوه اجرای برجام در دستور کار شورای حکام نیست تا جلسه اضطراری در مورد آن داشته باشد بلکه بررسی این موضوع به عهده مکانیزم تعیین شده در خود برجام است. به هر حال، این نشست روز چهارشنبه گذشته برگزار شد و امریکا به حداقل نتیجه مورد نظرش هم نرسید. 

نکته اولیه اینجا است که اصل درخواست امریکا برای تشکیل این نشست بر مبنای ساز و کار شورای حکام است که هر ۳۵ عضو آن با حقی برابر می‌توانند درخواست برگزاری نشست بکنند و امریکا تنها از این حق عضویت خود استفاده کرد. مسئله اصلی در استفاده از این حق نبود چرا که بعد از اجرایی شدن نخستین مرحله از تعلیق تعهدات در برجام از سوی ایران، این تنها کاری بود که امریکا می‌توانست انجام دهد. از این جهت است که امریکا در ابتدای امر بازی را از موضع سیاسی شروع کرد و نه حقوقی و به عبارت دیگر، درخواست او برای تشکیل جلسه اضطراری شورای حکام پاسخ سیاسی بود به اقدام ایران. بنابراین، واکنش امریکا در چنین موقعیتی بیشتر انفعالی بود تا فعالانه، به خصوص اینکه خیلی زود و شتابزده عمل کرد و حتی صبر نکرد تا دومین مرحله از تعلیق تعهدات ایران عملی شود تا با بهره‌برداری از آن دست‌کم حمایت قابل‌توجهی برای این درخواستش به دست بیاورد. این شتابزدگی از ابتدا موضع امریکا را در شورای حکام تضعیف می‌کرد، به نحوی که او به جز حمایت رژیم صهیونیستی و دو قلوی عرب آن، سعودی و امارات، حمایت دیگری برای این درخواستش نداشت. 

این شتابزدگی نه تنها حمایتی برای امریکا به دنبال نداشت، بلکه باعث شد جناح اروپایی شورای حکام تا اندازه‌ای راه خود را از امریکا جدا کند. شاید امریکا انتظار داشت اگر قطعنامه رسمی علیه تعلیق تعهدات ایران به دست نمی‌آورد، دست کم بیانیه یا ارزیابی مختصری در این زمینه کسب کند تا از آن به عنوان پایه سیاسی و حقوقی برای حمله به اقدامات اخیر ایران استفاده کند، اما بیانیه اروپایی‌ها به طور کلی موضوع را تغییر داد.

سه کشور آلمان، بریتانیا و فرانسه با انتشار بیانیه‌ای موضع متفاوتی از امریکا گرفتند. آن‌ها با این بیانیه در وهله نخست یکی به میخ زدند و یکی به نعل به این نحو که در عین ابراز نگرانی از تعلیق تحریم‌ها توسط ایران، حمایت خود را هم در مقابل امریکا و لزوم رعایت آن اعلام کردند. اروپایی‌ها با این سیاست دوگانه مسئله تشکیل کمیسیون بررسی برجام را پیش کشیدند تا مسئله رسیدگی به برجام و حتی تعلیق تعهدات ایران را از مجرای شورای حکام به این کمیسیون بکشانند، کمیسیونی که حالا امریکا عضویتی در آن ندارد. از سوی دیگر، روسیه و چین هم در مقابل امریکا قرار گرفتند تا خبرگزاری بلومبرگ با ارزیابی صف‌بندی‌ها در نشست روز چهار شنبه شورای حکام بنویسد: «ایالات متحده به دنبال برگزاری نشست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای افزایش فشار‌ها بر ایران بود، که به نتیجه عکس منجر شد و به جای آن روسیه، چین و اروپا دولت ترامپ را به خاطر ایجاد یک بحران که می‌تواند به مقابله منجر شود، سرزنش کردند.» به این ترتیب، امریکا نه تنها نتوانست از نشست روز چهار شنبه کوچک‌ترین سندی حتی غیر رسمی علیه ایران به دست بیاورد، در عمل خود را در جمع شورای حکام منزوی کرد و هرگونه ابتکار عملی برای فشار به ایران را در آن جلسه از دست داد. انزوا در آن جلسه شکستی غیرقابل‌تحمل برای امریکا بود که توئیت‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور، و حرف‌های تکراری او مثل ۱۵۰ میلیارد دلار دولت اوباما به ایران جز تلاش تبلیغاتی او برای سرپوش گذاشتن بر نتیجه آن نشست و انزوای امریکا نبود.

منبع:جوان

انتهای پیام/4112/