طرح ملی گفتگوی خانواده موازی‌کاری است/ ریشه تمام مشکلات جامعه صرفاً اقتصادی نیست

محمد حاتمی در گفتگو با خبرنگار حوزه رفاه اجتماعی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، درباره علل افزایش عادات بد در جامعه اظهار کرد: هر کدام از عادات بد از جمله چاپلوسی، فحاشی، پرخاشگری، قضاوت عجولانه و ... حیطه متفاوتی دارد. بخشی از آنها جنبه فرهنگی داشته اما همه آنها ریشه روانی دارد که در خانواده است.

وی افزود: از دوران کودکی شیوه‌های رفتاری در خانواده‌ها خود عامل مهمی است به علاوه اینکه تقویت شدن این نوع فرهنگ باعث شده که فرد برای رسیدن به اهداف خود و برای اینکه بتواند پیشرفت کند، از چاپلوسی و جملات اغراق‌آمیز استفاده کند. ضمن اینکه این مسئله را یک مسئله فرهنگی درون خانواده و درون جامعه می‌دانم، اما بخشی از آن مربوط به سیستم اجتماعی ما می‌شود. کسانی که در رده‌های مسئولان قرار دارند، این فرهنگ را تقویت کرده‌اند.

رئیس سازمان نظام روا‌‌ن‌شناسی و مشاوره کشور گفت: از نظر روان‌شناسی وقتی فردی واژه‌ای را مرتب تکرار می‌کند، مشخص است که یک جای کارش می‌لنگد. طبیعت انسان این‌طور نیست، اگر رفتار رفتاری سالم باشد؛ اگر شخصیت شخصیتی سالم باشد، این‌طور نیست که همه از اینکه طرف چاپلوسی کند خوششان بیاید، در شخصیت‌های کامل، شخصیت‌های تکامل یافته که در بستر سالم اجتماعی رشد کرده باشند، قطعاً اجازه نمی‌دهند که چنین فرهنگی رشد کند.

حاتمی ادامه داد: اما به‌طور گسترده در مسئولان  و در افرادی که تصدی کار دارند می‌بینیم، از اینکه دیگران آنها را به خاطر ضعف درونی‌ای که دارند، نقد مثبت می‌کنند خوش‌شان می‌آید، به او پاداش می‌دهند و این پاداش باعث می‌شود که این فرهنگ در جامعه ترویج پیدا کند. چون یک رفتار زمانی شکل می‌گیرد که توسط محیط اطراف تقویت شود. برای امتیاز گرفتن از این راهبرد استفاده می‌کنیم. چاپلوسی یک نوع راهبرد است.

وی ادامه داد:‌ تمام عادات بد می‌تواند ریشه‌های متفاوتی داشته باشد و توسط محیط پیرامونی هم تقویت شود، بقیه عادت‌ها هم به‌نوعی شکل گرفته‌اند. یک کودک زمانی که به دنیا می‌آید، هیچ نوع رفتاری ندارد. فقط ظرفیتی است که در محیط می‌آید و رفتارهایش شکل می‌گیرد.

در مسئولان  و در افرادی که تصدی کار دارند می‌بینیم که دیگران آنها را به خاطر ضعف درونی که دارند، نقد مثبت می‌کنند و آن‌ها هم خوش‌شان می‌آید، به او پاداش می‌دهند و این پاداش باعث می‌شود که فرهنگ چاپلوسی در جامعه ترویج پیدا کند

حاتمی بیان کرد:‌ باید با واقعیت برخورد کنیم. پیچیدگی‌هایی که جامعه امروز دارد، قبلاً وجود نداشت. اکنون از طریق فضاهای مجازی با تمام افراد می‌توان در تماس بود. از آنها یاد گرفت و به آنها یاد داد، عادت‌ها را یاد گرفت. جامعه شهرنشینی نسبت به جوامع روستایی گسترش و مهاجرت افزایش پیدا کرده است. آدم‌هایی که در منطقه خودشان موفق نبودند به جاهای دیگر مهاجرت کرده‌اند. این مهاجرت، این توسعه شهرنشینی، این فضاهای مجازی و ... باعث شده که ما می‌بینیم عادت‌های بد نسبت به گذشته گسترش بیشتری دارد.

رئیس سازمان نظام روا‌‌ن‌شناسی و مشاوره کشور درباره راهکارهای برطرف کردن عادات بد اظهار کرد: راهکار این است که آموزش‌های همگانی در جامعه وجود داشته باشد و به‌صورت طبقات اجتماعی، خانوادگی و اداری آموزش ببینند. با حضور پررنگ روان‌شناسان  راهکارها و راهبردها را یاد دهند. به وسیله متخصصان روان‌شناسی که می‌توانند برنامه‌های همگانی و برنامه‌های تخصصی بگذارند که این برنامه‌ها می‌تواند در بستر خانوادگی، اداری یا در بستر اجتماعی باشد.

حاتمی اضافه کرد:‌ راهکار مهم این است که آموزش‌های همگانی‌ را در حوزه تربیتی و روان‌شناسی افزایش بدهیم.

وی با بیان اینکه تأثیر مسائل اجتماعی و فرهنگی بر فرهنگ بد بالاتر است، گفت: با توجه به گسترش فضاهای مجازی، توسعه شهرنشینی و با توجه به دهکده جهانی که در دنیا شکل گرفته، این مسائل عامل اصلی خیلی از این مشکلات است.

حاتمی اضافه کرد:‌ مشکلات معیشتی و اقتصادی یک بخش قضیه است و این‌طور نیست که عامل همه این ناهنجاری‌ها باشد.

رئیس سازمان نظام روا‌‌ن‌شناسی و مشاوره کشور گفت: این دهکده جهانی شکل گرفته، علاوه بر همه محسنات، معایبی هم دارد. یکی از معایب همین مسئله است. کودک یا نوجوانی که درون خانه نشسته، با همه افرادی که معلوم نیست چه کسانی هستند، از آنها اطلاعات می‌گیرد و آنها الگو و سرمشق می‌شوند. این عوامل اجتماعی هستند که باعث شده خیلی از عادت‌های بد را داشته باشیم.

این‌طور نیست که عامل همه مشکلات ما در کشور، تنها مشکلات معیشتی و اقتصادی باشد؛ نباید تمام مشکلات را گردن مسائل اقتصادی انداخت

وی بیان کرد: در این کشور فرهنگ استفاده از فضاهای مجازی را نداریم. به ما یاد ندادند که چگونه از فضای مجازی استفاده مفید کنیم. ما فضای مجازی را به فرصت تبدیل نکرده‌ایم و الان به تهدید تبدیل شده است. در فضاهای مجازی بیشتر به آموختن رفتارهای پرخاشگرانه و انحرافات اجتماعی پرداخته‌ایم تا اینکه به عنوان یک دانشجو یا یک دانش‌آموز بتوانیم مسائل علمی و مفیدی که در دنیا وجود دارد، اینها را سرچ کنیم و دانلود کنیم، از اینها استفاده کنیم. به جای اینکه از نکات مثبتش استفاده کنیم به نکات منفی آن پرداخته‌ایم. چرا؟ چون آموزش در جامعه نداریم. چون این موضوع، مسئله صدا و سیمای ما، رسانه‌های ما، سیستم حکومتی ما نبوده و برای آن برنامه‌ریزی نکرده‌اند.

 * طرح ملی گفتگوی خانواده  یک نوع موازی‌کاری با روان‌شناسان محسوب می‌شود

رئیس سازمان نظام روا‌‌ن‌شناسی و مشاوره کشور در مورد طرح ملی گفتگوی خانواده هم گفت: این طرحی که انجمن جامعه‌شناسان با معاونت امور زنان ریاست جمهوری با عنوان طرح ملی گفتگوی خانواده ایجاد کرده یک نوع موازی‌کاری با روان‌شناسان محسوب می‌شود، موازی‌کاری در کشور وجود دارد چون همه فکر می‌کنند که می‌توانند مشاور باشند. خیلی از کسانی که اختلال شخصیتی دارند و ما با اینها برخورد داشتیم، وقتی می‌گوییم بیایید برای مشاوره، می‌گویند ما خودمان از آن مشاوران بهتر می‌دانیم. این هذیان مشاوره داشتن در همه وجود دارد. همه مشاوره می‌دهند، همه قضاوت می‌کنند، این موضوع در فرهنگ غلط کشور ما وجود دارد. مسئله مشاوره باید در فرهنگ ما نهادینه شود و ما هم دنبال این هستیم که کسی که می‌خواهد مشاوره بدهد، باید مدرک و گواهی این کار را داشته باشد که بتواند این کار را بکند و کم‌کم باید این امر صورت بگیرد.

حاتمی ادامه داد:‌ بعضی‌ها از این حربه که ما می‌خواهیم در قالب مسائل دینی صحبت کنیم در حقیقت تسهیل‌گری می‌کنیم، برای مشاوره استفاده می‌کنند که باید روان‌شناسان و مشاوران حضور بیشتری داشته باشند تا دیگران از این مسئله سوءاستفاده نکنند.

انتهای پیام/4046/پ