علی رضایی*
تضعیف زیرساخت‌های علوم پایه موجب القای ناامیدی در دانشگاه است
از بین بردن زیرساخت‌های علوم پایه در کشور با تحقق سند ایران 2040 دانشگاه استنفورد زمینهساز القای ناامیدی بیشتر در فضای دانشگاه خواهد شد.
گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، در هفته‌های گذشته دانشجویان زیست‌شناسی دانشگاه رازی در نامه‌ای به وزیر محترم علوم تحقیقات و فناوری خواهان بازنگری در تصمیم عجولانه‌ی مدیران آموزشی و اساتید محترم گروه زیست‌شناسی در حذف غیرمعقول تحصیلات تکمیلی این رشته شدند، در این نامه دانشجویان ضمن تأکید بر ناعادلانه بودن این تصمیم و آسیب‌های آن به کشور خواستار حل مسئله به‌صورت منطقی و ریشه‌ای به‌جای پاک کردن صورت‌مسئله شدند، همچنین در این نامه دانشجویان خواستار اختصاص بودجه به‌منظور انجام پژوهش‌های علمی بودند. اما اساتید محترم و مدیران تصمیم‌گیر دانشگاه به‌جای برطرف کردن دغدغه‌های به‌حق دانشجویان سعی در متشنج کردن جو دانشگاه داشته و با تصمیماتی عجیب‌تر و غیرقانونی چون آموزش محور کردن دانشجویان تحصیلات تکمیلی مشغول به تحصیل، بر بی‌ثبات کردن فضای دانشگاه دامن زدند و از سوی دیگر این تصمیم سبب خاموش شدن بخشی از چرخه‌ی تولید علم در کشور خواهد شد. شایان‌ذکر است که حذف تحصیلات تکمیلی در مورد رشته‌های آمار و فیزیک دانشگاه رازی نیز در جریان می‌باشد و در سایر رشته‌های علوم پایه نیز خبر از کاهش ظرفیت به گوش می‌رسد. ذکر چند نکته به‌منظور تبیین حقیقت در مورد این حوادث و روشن شدن افکار عمومی ضروری می‌باشد.
به یقین خروجی و هدف طرح‌های پژوهشی در سطح دانشگاه نباید محدود به مقاله چاپ‌شده در نشریات خارجی باشد، اما این نکته قابل‌تأمل است که آیا اساتید محترم گروه زیست‌شناسی دانشگاه رازی و به‌تبع آن اساتید علوم پایه این دانشگاه تاکنون به مطالعه سند جامع علمی کشور پرداخته‌اند و از اولویت‌های پژوهشی تخصص خود آگاه هستند که با تولید علم مفید به برطرف کردن مشکلات بنیادی کشور بپردازند؟ آیا مسائل پایه‌ای که در صنعت، کشاورزی، بهداشت و درمان در سطح کشور وجود دارد و به دلیل پایه‌ای بودن حل این مسائل از تخصص محققین رشته خود خارج می‌باشد برای اساتید اهمیتی دارد که بااین‌وجود به ماجراجویی‌های شخصی علمی با اندک هزینه‌ی پژوهشی و پول‌های بی‌زبان دانشجویان می‌پردازند؟
تعجب اصلی دانشجویان از این موضوع می‌باشد که اساتید محترم اعتقاد به نبود بودجه پژوهشی کافی دارند حال‌آنکه در دانشگاه رازی طرح‌های تحقیقاتی کلانی چون آمایش سرزمینی در حال انجام می‌باشد که هزینه‌های گزافی را به خود اختصاص داده و بدون توجه به تخصص‌گرایی به افراد غیرمتخصص واگذار گشته و خروجی‌های مطلوبی نداشته است، نمایندگان مجلس شورای اسلامی کرمانشاه بارها به این موضوع تأکید کرده‌اند که به دلیل بی‌توجهی به تخصص‌گرایی در محول نمودن این پروژه عظیم، خروجی‌های مناسبی برای تحقق مدیریت شهری کارآمد از این طرح عظیم آمایشی حاصل نمی‌گردد. اگر بودجه‌های پژوهشی طرح‌های کلان دانشگاه رازی در زمینه محیط‌زیست، کشاورزی و یا طرح‌های چون آمایش سرزمینی به تحقیقات بنیادین علوم پایه در این زمینه‌ها اختصاص یابد ضمن برطرف کردن مشکلات پایه‌ای کشور به تولید محققین زبده در علوم پایه خواهد انجامید که نویدبخش پیشرفت پایدار در سپهر انقلاب اسلامی خواهد بود.
وجود بودجه و امکانات به‌منظور انجام تحقیقات علمی امری ضروری است، اما درک این موضوع که هیچ رابطه‌ی الزامی مستقیمی بین افزایش بودجه و کیفیت تحقیقات علمی وجود ندارد بر هر فردی آشکار می‌باشد و گواه این موضوع دانشجویانی هستند که هزینه‌های بالای پایان‌نامه خود را از جیب خرج کرده و تحت راهنمایی اساتید محترم خروجی‌های علمی معتبری را در تحقیق خود به دست نیاوردند، شاید بهتر باشد قبل از انداختن تمام تقصیرها به نبود بودجه در این موضوع تأمل کنیم که تحقیقات علوم زیستی نیازمند طراحی اصولی آزمایش بوده و هر فرضیه‌ای علمی نیازمند تجربه کردن و سرمایه‌گذاری اقتصادی نیست. از سوی دیگر اساتید محترم همواره به تقلید در زمینه پژوهش‌های علمی پرداخته و خلاقیت علمی خود را کنار گذاشته‌اند که این موضوع بی‌توجهی آشکار به نهضت جنبش نرم‌افزاری در کشور می‌باشد. دنبال‌روی صرف و تقلید از محققین همکار خارجی در تعریف پروژه‌های علمی ضمن تحمیل هزینه‌های مادی بالا سبب کاهش مهارت خلاقیت علمی در محققین آینده کشور خواهد شد.
از سوی دیگر اساتید گروه زیست‌شناسی اعتقاد دارند که تصمیم آنان در حذف تحصیلات تکمیلی گروه زیست‌شناسی به صلاح دانشجویان بوده و در راستای حمایت از ارزش کار تحقیقاتی دانشجویان بوده است و همچنین بر این موضوع تأکید دارند که نامه‌ی اعتراضی جمع کثیری از دانشجویان زیست‌شناسی به وزیر محترم علوم تحقیقات و فناوری از روی ناآگاهی می‌باشد، این موضوع در حالی است که دانشجویان زیست‌شناسی بارها خواهان شرکت در جلسه‌ی گروه زیست‌شناسی شده‌اند و هر بار با پاسخ منفی اساتید محترم مواجه شده و جلسات گروه زیست‌شناسی بدون مشارکت دانشجویان که عنصر اصلی و شاکله‌ی هر دانشگاه یا مرکز تحقیقاتی هستند برگزار می‌شود و بارها در مسائل مختلف نادیده گرفتن دانشجویان با این توجیه که نسل حاضر مانند نسل گذشته کارآمد و باسواد نیست از سوی اساتید صورت گرفته است.
بی‌توجهی به تلاش برای رسیدن به مرجعیت علمی نکته دیگری است که از طرف اساتید محترم گروه زیست‌شناسی و رشته‌های علوم پایه دانشگاه رازی در حال اجرا می‌باشد. گواه این موضوع نداشتن تفکر منسجم و اندیشیدن در گزاره‌های علمی به‌منظور ارائه‌ی مقالات مروری است که حداقل این ظرفیت در قالب درس سمینار دانشجویان تحصیلات تکمیلی وجود دارد و این موضوع می‌تواند ضمن تولید علم خلاق پیشینه پژوهشی مناسبی برای پروژه‌ی عملی پایان‌نامه باشد، حال‌آنکه اساتید محترم با بیان این‌که نوشتن مقاله‌ی مروری نیازمند شرایطی چون داشتن سه مقاله پژوهشی در آن موضوع است از تلاش برای این مهم خودداری کرده، این موضوع خود نشان‌دهنده آن است که اساتید محترم تمرکز مطالعاتی در زمینه تحقیقاتی مشخصی ندارند و این مسئله برای آینده‌ی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی به‌شدت نگران‌کننده است.
نوشتن اسناد بالادستی و تنظیم سیاست‌های راهبردی توسط کشورهای توسعه‌یافته بعد از جنگ جهانی قوت گرفت و شکل جدیدی از استعمار را رقم زد که در آن دیگر نیازی به حمله نظامی و گذاشتن گمارده بر سر کشورهای کمتر پیشرفته نبود کشورهای توسعه‌یافته با تسخیر فکرها و ذهن‌ها از دست برتر علمی خود در زمینه تکنولوژی استفاده می‌کنند و با نگارش اسنادی چون سند 2040 دانشگاه استنفورد به مشخص کردن نقش هر کشور در جهان می‌پردازند. پروژه ایران 2040 به دنبال دیکته کردن باورهای خود به جامعه‌ی علمی ایران است، از بین بردن زیرساخت‌های علوم پایه در کشور ضمن تحقق این پروژه زمینهساز القای ناامیدی بیشتر در فضای دانشگاه خواهد شد. حرکت علمی و پیشرفت‌های دانشگاه‌ها در دهه‌های اخیر به معنی واقعی کلمه چشمگیر و برجسته است اما جریانی با سرمنشأ خارجی و با امتداد داخلی سعی دارد با بی‌ارزش نشان دادن و یا کوچک شمردن حرکت علمی کشور و پیشرفت‌های به‌دست آمده، مردم و جوانان را ناامید کند. پروژه 2040 دانشگاه استنفورد با زیر سؤال بردن پیشرفت‌های علمی و دانشگاهی کشور سعی در بی‌ثبات کردن جایگاه علمی ایران دارد و متأسفانه عده‌ای هم در داخل در حرکتی مرکب از خباثت و خیانت با آن هم‌صدایی می‌کنند. تصمیم‌ها و تلاش‌هایی که در دانشگاه رازی برای حذف و تضعیف علوم پایه در جریان است ضمن گام نهادن در جهت تحقق سند 2040 سبب حقارت جامعه‌ی دانشگاهی ایران خواهد شد.
*دانشجوی رشته زیست‌شناسی دانشگاه رازی کرمانشاه
انتهای پیام/4126/
انتهای پیام/
دانشجو دکترا
يکشنبه ۰۲ تير ۱۳۹۸ - ۲۱:۰۱
پاسخ
