حمام‌های تاریخی اردبیل قربانی بی‌توجهی میراث فرهنگی

به گزارش خبرنگار حوزه میراث فرهنگی گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، استان اردبیل به عنوان یکی از مناطق مهم گردشگری دارای آثار باستانی و گردشگری بسیاری است که می‌توان به وجود قلعه‌های باستانی، مکان تاریخی شهر یئری، طبیعت سبلان، بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیل، آبگرم‌های سرعین و حمام‌های قاجاری اشاره کرد.

بیشتر حمام‌هایی که در این استان وجود دارد جزو آثار باستانی محسوب می‌شوند که شاید قدمتشان به زمان قاجار برسد، البته برخی از این حمام‌ها تغییر کاربری داده و برخی‌ها مخروبه‌ شده و یا برخی از آنها از میان رفته‌اند.

حمام کهنه، حمام ملاهادی یا حاج محسن، حمام سیدآباد، حمام اوچ دکان، حمام حاج شیخ، حمام میرزا حبیب، حمام پیر، حمام صفویه اردبیل، حمام پیرزرگر، حمام آقا نقی یا ظهیرالاسلام بناهایی تاریخی هستند که برخی از آنها به ثبت رسیده و برخی از آنها از بین رفته است.

البته برخی آثار تاریخی مثل حمام یعقوبیه و حمام ابراهیم آباد که هم دو به دوره قاجار برمی‌گردد تغییر کاربری داده‌اند و تبدیل به سفره‌خانه سنتی شده‌اند با این تفاوت که فقط یک بازسازی ساده صورت گرفته و تمامی خزینه‌های آن تبدیل به حوض‌خانه و پر از آب شدند.

حمام ظهیرالاسلام پس از بازسازی به موزه مردم‌شناسی تغییر کاربری داد و حمام پیر و حمام کهنه هم از آثاری هستند که به طور کامل ویران شده و امروزه هیچ اثری از آنها بر جای نیست، اما در این میان حمام میرزا حبیب و حمام اوچ دکان از آثار تاریخی‌اند که همچنان دایر هستند.

با این حال وضعیت یکی از این حمام‌های تاریخی قابل تأمل بوده که نشان‌دهنده اختلاف مدیریتی بین سازمان‌های مرتبط با حفظ و نگهداری از آثارهای تاریخی است.

حمام ملا هادی در خیابانی با بافتی امروزی قرار گرفته که متعلق به حاج محسن و در خیابانی به نام ملا هادی است 

یکی از کاسبان این محل درباره وضعیت نگهداری این حمام می‌گوید: متأسفانه سالهاست این حمام شبیه به خانه‌ای متروکه شده است و هیچ خبری از مسئولان میراث فرهنگی نیست.

وی بیان می‌کند:‌ از زمانی که میراث فرهنگی این حمام را به ثبت رساند و مسئولیت کار را برعهده گرفت به طور کل بر درب آن قفلی بزرگ زد و جلوی درب آن دیواری تا نیمه کشید تا کسی نتواند از آن استفاده کنند! در صورتی که پس از ثبت باید به آن رسیدگی می‌کردند تا منطقه دیگری در کنار بقعه شیخ صفی که در امتداد خیابان است برای بازدید توریست‌ها و گردشگران باشد.

این کاسب که خود را عباس صفری معرفی می‌کند، درباره قدمت آن می‌گوید: شاید نزدیک به هفتاد سال است که من در این محله هستم و این حمام را از نزدیک دیده و استفاده کرده‌ام اما متأسفانه تمامی خاطراتمان با این همان به صورت مخروبه درآمده است.

متأسفانه برای حمام ملا هادی از زمانی که این بنا به ثبت رسید تاکنون هیچ ارگانی در تلاش برای ترمیم و بازسازی آن اقدام نکرده است. حمامی که بعد از به ثبت رسیدن آن تبدیل به مخروبه‌ای شد که فقط از آن نامی برجای مانده است. حاج محسن این حمام را وقف کرد و پس از به ثبت رسیدن آن توسط سازمان میراث فرهنگی برای همیشه پرونده بازسازی و حتی احیای آن بسته شد.

شاید با مسکوت ماندن و مخروبه شدن این اثر تاریخی بتوان گفت که تهدیدی پیش روی آثار باستانی و تاریخی کشور به‌خصوص استان اردبیل وجود داشته باشد و شاید همین بی‌توجهی باعث شده است نگاهی که رهگذران نسبت به این حمام دارند بی‌تفاوتی هر کدام از آنها را نسبت به این بنای تاریخی نشان دهد.

این گرمخانه در زمانی که افراد محلی برای شستشوی خود از آن استفاده می‌کردند با سبک معماری دوره قاجاری ساخته شده بود حمامی که نورگیرهای آن از سوی گنبدی مدور به دو بخش مردانه و زنانه تقسیم شده و دارای رختکن هشت ضلعی بود. قوس‌های به‌کار رفته در سقف آن با آجر بوده و نقش سازه‌ای آن در ساخت حمام به زیبایی و تاریخی بودن افزوده‌ بود.

این اثر تاریخی دوران قاجار بر اثر کم‌کاری مسئولان دوره وقت میراث فرهنگی اکنون تبدیل به مخروبه‌ای شده است که برای از بین نرفتن آن باید اقداماتی صورت بگیرد تا جایگاه خود را در میان آثار تاریخی حفظ کند.

انتهای پیام/4046/