راهبردهای ادامه کار شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 98 تبیین شد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از روابط عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی، حجت‌الاسلام والمسلمین سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی به مناسبت آغاز سال جدید و نام‌گذاری آن با عنوان سال «رونق تولید» پیامی را خطاب به وزرای علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و رؤسای نهادهای عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، اعضای محترم حقیقی و شوراهای اقماری و کمیسیون‌ها و کمیته‌های تخصصی شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان راهبرد ادامه کار شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1398 تدوین کرده است.

در ابتدای این پیام آمده است: با لطف و فضل پروردگار و توکل بر خدای قادر و توانا و با ره‌یافتن از مسیر ترسیم‌شده رهبر حکیم انقلاب اسلامی آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، سال 1398 را با فراست و توانایی آغاز می‌کنیم و با همه وجود در مسیر تقویت انقلاب اسلامی و ارزش‌های بنیادین انقلاب مبتنی بر گام دوم انقلاب همت خواهیم کرد که الحق ترسیم‌کننده مسیری الهی در ادامه راه انبیاء (صلوات الله علیهم اجمعین)، ائمه معصومین (علیهم‌السلام)، شهدا و صدیقین و همه مؤمنین دل به خدا سپرده است. بر این باور و جهان‌بینی الهی و با توجه به انتخاب خردمندانه سال 1398 به‌عنوان سال «رونق تولید» نکاتی را در حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی متناسب با رونق تولید، خطاب به وزرای محترم و رؤسای نهادهای عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، اعضای محترم حقیقی و شوراهای اقماری و کمیسیون‌ها و کمیته‌های تخصصی شورای عالی انقلاب فرهنگی به‌عنوان راهبرد ادامه کار شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1398 به استحضار می‌رساند.

در بند اول این پیام آمده است: جنگ چندجانبه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی علیه ملت شریف ایران نیازمند راهبرد مؤثر و متناسب با اهداف گام دوم برای «رونق تولید کشور» است؛ در مسیر تحقق رونق تولید، مهم‌ترین امر «قطع امید از گشایش در تحریم‌ها» و امید نبستن به آمریکا و اروپا و هر قدرت خارجی است که استقلال جمهوری اسلامی را به مخاطره می‌اندازد. باید دشمن و روش‌های دشمنی را در یک پیوستار اقتصادی، فرهنگی و سیاسی شناخت. باید توجه داشت ما در معرض یک جنگ چندجانبه اقتصادی، سیاسی، امنیتی و فرهنگی هستیم؛ به‌قول رهبری حکیم انقلاب اسلامی باید قدرت بازدارندگی برای خطرزایی‌های احتمالی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی را تقویت کنیم. درواقع در جنگ نظامی با مجهز شدن جمهوری اسلامی و «تقویت توان دفاعی»، دشمن اجازه تعرض را به خود نداد. در حوزه اقتصادی هم باید این ظرفیت را فراهم کنیم که تحریم‌های دشمن را بی‌ثمر کند و سستی و ناامیدی را به جبهه دشمن منتقل کند. به بیان رهبر عزیز انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، «سیاست و قدرت در غرب، در دولت‌های غربی اعمّ از آمریکا و اروپا، هم ظالم است، هم زورگو است، هم بی‌منطق است، هم زیاده‌خواه است که چنین دولت‌هایی به‌هیچ‌وجه قابل‌اعتماد نیستند».

بند دوم این پیام تصریح کرده است: رونق بخشیدن به تولید یک مسیر چندوجهی و یک پدیده چندرشته‌ای است که باید به همه وجوه آن توجه کرد؛ تولید برآیندی است از دانش، فرهنگ کارگروهی، همکاری و مسئولیت‌پذیری، فناوری و همکاری بین‌رشته‌ای و همت و کار و تلاش ملی که وجه مشترک همه آن‌ها دانش‌مبنا بودن و فرهنگ‌مبنا بودن مسیر رونق تولید است. بر این مبنا باید به همه عوامل اثرگذار بر رونق تولید توجه کرد و بر مبنای «دانش یکپارچه» همه دانش‌های مرتبط با رونق تولید را به استخدام تولید درآورد و لازم است هم در سیاست‌گذاری‌های علم و فناوری و هم در فرهنگ به این امر توجه شود. رونق تولید پیوستاری از «رونق دانشی»، «رونق فرهنگی» و البته «رونق در روش‌ها و فرآیندهای تولید» و «اصلاح مکانیسم‌های ارتباطی» است. درواقع رونق دانشی محصول گسترده شدن خلاقیت‌ها و نوآوری‌های دانشی و همکاری فراگیر بین دانشمندان و پژوهشگران علم و فناوری است. رونق فرهنگی هم برآیندی است از نشاط و شادابی همراه با امید به آینده و همکاری و همدلی که «فضای فرهنگی پررونقی برای تولید ایرانی» فراهم می‌کند. رونق در روش‌ها و فرآیندهای تولید هم مرتبط با افزایش بهره‌وری و برطرف کردن اختلال‌ها و موانع تولید است. در این مسیر هوشمندسازی و الکترونیک کردن مسیرهای تولید و خدمات قبل از فروش؛ هنگام فروش و بعد از فروش اهمیت پیدا می‌کند. باید توجه داشت که بدون ظرفیت‌سازی‌های دانش‌بنیان و فرهنگ مبنا، رونق تولید درنهایت یک «رونق زودگذر» خواهد بود و از پایداری درازمدت برخوردار نخواهد بود. درعین‌حال می‌توان برنامه‌هایی با برش‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت رونق اقتصادی را دنبال کرد که منتهی به «رونق پایدار تولید» شود. رونق پایدار تولید، ضمن توجه به کارآمدی و بهره‌وری بالا و والا، هم‌زمان به «سلامت و تعالی الهی انسان»، «محیط‌زیست»، استفاده مفید و مؤثر از انرژی و توان جوانان، همکاری و مشارکت همه اقوام و اقلیت‌های اجتماعی و دینی توجه می‌کند.

در بند سوم این پیام آمده است: متناسب‌سازی رونق تولید با فرهنگ و علم و فناوری، یک اصل مهم و محوری است؛ رونق پایدار تولید و در یک دامنه بزرگ‌تر «رونق پایدار اقتصادی» که به همه عوامل تولید و همه موانع تولید به‌صورت هم‌زمان توجه می‌کند، الزامات پایه‌ای و زیربنایی دارد که بخش مهمی از آن به زیرساخت‌های منابع انسانی برمی‌گردد. خوشبختانه مزیت و دستاورد بزرگ جمهوری اسلامی ایران طی 40 سال گذاشته تأمین و تربیت منابع انسانی جوان و خلاق بسیار تواناست که در رقابت‌های جهانی با قدرت‌های بزرگ جهانی موفق بوده و وارد عرصه رقابت در توانایی و کیفیت شده است که نمونه آن «رونق تولید علمی» است که مصادیق آن را در رتبه اول تا چهارم رشد علمی، یازده برابر شدن متوسط رشد علمی در جهان و به‌دست آوردن رتبه 16 تولید علمی در جهان و 50 برابر شدن تولید سالانه علمی در سال 1397 در مقایسه با سال 1357 است. از این منظر، پایه‌ای‌ترین منبع رونق اقتصادی در کشور، نیروی جوان و منابع انسانی متناسب با اشتغال و بازار کار است که نیازمند بازمهندسی جدید می‌باشد تا آمادگی لازم را برای ورود به دوره رونق تولید را داشته باشد. از منظری دیگر مهم‌ترین پایه جهش تولید اقتصادی، «فرهنگ متناسب با رونق تولیدی است» که این فرهنگ نیازمند نظم، احترام به قانون، توجه به سلسله‌مراتب اداری، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، رعایت اخلاق کار و تولید و از همه مهم‌تر توحیدگرایی، عدالت‌گرایی و مسئولیت‌پذیری الهی در قبال امروز و آینده ایران عزیز است.

در ادامه این پیام و در بند چهارم آمده است: رابطه دانشگاه با صنعت و بازار به‌صورت نظام‌مند و فراگیر، بنیان مهمی برای رونق تولید و ظهور نسل جدیدی از شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور است؛ تأسیس دفاتر اشتغال در دانشگاه‌ها و رابطه دانشگاه با صنعت و بازار نه صرفاً به‌عنوان یک فرآیند شغل‌یابی، بلکه به‌عنوان یک فرآیند دوسویه متناسب‌سازی دانش دانشگاهی (آموزش و پژوهش) با نیازهای صنعت و بازار اعم از بخش دولتی، خصوصی و تعاونی یک اصل مهم و کانونی است. بر همین اساس نیازمند بازمهندسی جدیدی هستیم که به‌صورت عملی این ارتباط را به مرحله اثرگذاری واقعی بر دانشگاه و صنعت که نتیجه آن بهینه‌شدن و متناسب‌شدن رشته‌ها و دانش‌بنیان شدن مشاغل است. همچنین لازم است صنایع بزرگ کشور نمایندگی‌هایی در دانشگاه‌های مهم کشور ایجاد کنند تا این رابطه دوسویه وارد مرحله جدیدی از تحول منتهی به «رونق تولید» شود.

بند پنجم این پیام بیان می‌کند: رونق تولید به‌مثابه یک هدف ارزشمند است که می‌تواند منجر به رونق و نشاط ملی شود؛ رونق تولید یک هدف راهبردی ارزشمند است که در کنار آن هم استقلال سیاسی، هم استقلال اقتصادی و هم استقلال فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تأمین می‌شود. رونق تولید، دانش ایرانی را با نیاز بازار متناسب خواهد کرد و در پرتو آن «دانش بومی» گسترش خواهد یافت، اشتغال متناسب را افزایش خواهد داد و حجم درآمد ملی و درآمد سرانه را به‌صورت شتابنده‌ای افزایش خواهد داد. لذا رونق تولید به‌مثابه رونق ملی است.

در بند ششم این پیام آمده است: اصلاح نظام بوروکراسی اداری و مالی و بهینه‌سازی فرآیند تولید؛ علاوه بر این دو بنیان مهم یعنی دانش‌مبنا بودن و فرهنگ‌بنیان بودن حرکت اقتصاد جهشی، اقدامات مهم بعدی وجود دارد که اصلاح آن نقش بنیادینی در تسهیل و اصلاح مسیر تولید دارد. یکی از مهم‌ترین این منابع اصلاح نظام بروکراسی و به نوعی کاهش بوروکراسی‌های زائد است، در این مسیر نیز نیازمند سیاست‌گذاری‌های مؤثر فرهنگ مبنا و دانش‌بنیان هستیم. وجود سلسله‌مراتب متکثر برای انجام کار، شخص مبنا بودن روندهای اداری، نگاه قدیمی تقسیم کار اداری و پیوند خوردن مجوزها با فرآیندهای پیچیده که در بسیاری از موارد فرد را در باتلاق‌های اداری بدون برون‌رفت و آغشته به فسادهای مالی قرار می‌دهد، یکی از مهم‌ترین موانع رونق در تولید است. خروج از بوروکراسی‌های پیچیده، مانع توسعه تولید و رونق اقتصادی و مستلزم دو امر هم‌زمان است: 1) «ایجاد سیستم و نظام اداری کارآمد» جدید بر بستر سکوهای الکترونیک با الگوریتم‌های تعریف‌شده قطعی و عقلانیت سیستم مبنا که جایگزین نظام‌های موجود پرتلاطم و کم‌نتیجه مبتنی بر ارتباطات و کار حضوری شود تا اولاً ما را به «بوروکراسی عدالت‌گرایانه و مردم‌مدار» و ثانیاً به «نظام اداری نظام‌مند الکترونیک و هوشمند» منتقل کند. استقرار دولت الکترونیک و فراگیر شدن هوشمند خدمات دولت الکترونیک ضمن کوتاه کردن فرآیندها، تأمین شفافیت مالی و اداری، سرعت بخشیدن به مسیر انجام کار و تولید، عامل مهمی در افزایش خیره‌کننده «بهره‌وری» و احساس موفقیت و اعتماد ملی است. 2) ملاحظه دوم، توجه به عنصر «اعتماد» در نظام اداری است. اعتماد به مردم و کارگزاران بخش خصوصی و تقویت نظام نظارتی هوشمند و موردی می‌تواند چرخه متفاوتی از نظام اداری را به‌وجود بیاورد که تسهیل‌کننده فرآیند تولید و نزدیک‌شدن به مؤلفه‌های «جامعه اسلامی» و همچنین تقویت‌کننده اعتماد مردم به نظام حکمرانی است.

بند هفتم این پیام خاطرنشان می‌کند: مردمی شدن و غیرمرکزی‌سازی تولید، عامل مهمی در رونق اقتصادی است؛ سکوهای (پلت‌فرم‌ها و نرم‌افزارها) جدید مجازی از منطق «به مشارکت در آوردن همگان» از طریق ایجاد امکان دسترسی، تعامل و بازخورد در فضاهای جدید کار و زندگی در فضای دوم است که تحولی ژرف در ظهور و توسعه اقتصادهای کوچک، متوسط و بزرگ به حساب می‌آید که از این «ظرفیت جدید بزرگ» برای رونق تولید و رونق اقتصادی می‌توان بهره‌مند شد. از این منظر، اقتصاد دولتی یا اقتصاد سلسله‌مراتبی از بالا به پایین باید جای خود را به اقتصاد غیر مرکزی و به‌عبارتی «اقتصاد همه مرکزی» بدهد که منجر به یک نوع مدیریت کوانتومی جدید می‌شود. برای فعلیت یافتن توان مردمی و فراگیر ملی باید به کسب‌وکارهای کوچک، متوسط و بزرگ اهمیت داد و مسیر مشارکت همگانی تولید را هموار نمود و بوروکراسی‌های اختلال آفرین را به حداقل رساند.

در بند هشتم این پیام آمده است: همان‌طور که رهبری هوشمند انقلاب تأکید کردند «شعارِ حمایت از کالای ایرانی همچنان به قوّت خودش باقی است» و رونق تولید در پرتو حمایت از کالای ایرانی، اقتصاد مقاومتی و ابعاد مختلف و مرتبط با اقتصاد کشور طرح می‌شود. رسیدن به یک «جامعه اسلامی» و «تمدن نوین اسلامی» که یکی از نشانه‌های آن، «رونق تولید» و به‌نوعی تداعی‌کننده دوران ظهور امام مهدی (عج) است، مسیری است که سالیان متمادی با عزم همگانی و ملی موردتوجه امام خمینی (ره) و رهبری دوراندیش جمهوری اسلامی ایران بوده است. توجه به معیشت مردم و استقلال مالی و اقتصادی کشور وجه مشترک نگاه راهبردی این دوران بوده است. با همین نگاه 1388، سال حرکت به سمت اصلاح الگوی مصرف؛ 1389، سال همت مضاعف، کار مضاعف؛ 1390، سال جهاد اقتصادی؛ 1391، سال تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی؛ 1392، سال حماسهٔ سیاسی و حماسه اقتصادی؛ سال 1393، اقتصاد و فرهنگ، با عزم ملی و مدیریت جهادی؛ 1394، سال دولت و ملت، همدلی و هم‌زبانی؛ 1395، سال اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل؛ 1396، مجدداً سال اقتصادی مقاومتی، تولید و اشتغال و سال 1397، سال حمایت از کالای ایرانی نام‌گذاری شده و طی یک دهه تقویت اقتصاد کشور در پیوند با حوزه‌های مختلف دال مرکزی توجهات محوری رهبری بوده است.

در بند پایانی این پیام آمده است: براساس نگاه رهبری حکیم انقلاب اسلامی، هر تحول عظیم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به اراده ملت ایران گره خورده است. اراده مردم شریف و مسلمان و انقلابی ایران عزیز که وارث چندین دهه حماسه دینی، مبارزه و تلاش در راه خدا است، اهمیت راهبردی دارد، لذا اراده مردم در پیوند با اراده الهی و هوشیاری نسبت به شرایط جهانی و جمهوری اسلامی ایران، مسیر استقامت، تلاش و همت مضاعف را هموار می‌سازد. خودانگیختگی، انگیزه، شناخت و آگاهی، امید و دوراندیشی، مسیر را برای بهبود و پیشرفت و تأمین استقلال اقتصادی همراه با رونق تولید و عرصه‌های مختلف هموار می‌کند. بر این اساس دانش فرهنگی مردم نسبت به اهمیت استقلال و خطرات وابستگی و نیرنگ‌های رنگارنگ دشمن باید تقویت شود.

مسیر آینده چهل‌ساله و گام دوم نظام جمهوری اسلامی ایران می‌تواند در قالب برنامه‌های پنج‌ساله و یک‌ساله طراحی شود و می‌تواند نظام‌های توانمندسازی را به‌وجود آورد که ظرفیت «عمل منتهی به رونق تولید» همراه با تأمین عدالت اجتماعی را تأمین کند. گام دوم را از مسیر نگاه به گام اول و دریافت ظرفیت‌ها و چالش‌ها باید دنبال کرد و به حول و قوه الهی، این رویکرد راهبردی، منشأ تحول منتهی به رونق در تولید که برآیند رونق فرهنگی، سیاسی و اقتصادی است، خواهد شد.

بدیهی است دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی با همه ظرفیت و پشتوانه‌های برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری و رصد و پایش، به‌عنوان قرارگاه علم، فناوری و فرهنگ، مطالعات راهبردی عمیق و اسناد سیاست‌گذاری علم و فناوری و فرهنگ را متناسب با هموار کردن مسیر رونق تولید با درایت و تدبیر دنبال خواهد کرد و لازم است همه وزارتخانه‌ها، نهادها و شوراهای اقماری و کمیسیون‌های تخصصی مرتبط با موضوع، با بهره‌گیری از «عقل جمعی» و «مطالعات تخصصی راهبردی» در این راستا تلاش و همت جهادی و انقلابی داشته باشند و در اولین زمان ممکن حداکثر در دو ماه آینده اسناد مربوطه را در قالب لایحه و طرح جهت طرح در شورای عالی انقلاب فرهنگی آماده کنند.

ستاد علم و فناوری و ستاد فرهنگ دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی زمینه‌های تدوین نهایی اسناد را فراهم خواهد آورد و مسیر را برای مصوبات توانمند ساز رونق تولید هموار خواهد کرد.

انتهای پیام/4116/پ