جایزه دادن، روش درمان کودکان کم توجه یا بیش فعال

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از Futurity، بیماری ADHD یا اختلال کم توجهی-بیش فعالی یک اختلال رفتاری رشدی است که معمولاً کودک توانایی دقت و تمرکز روی یک موضوع را نداشته، یادگیری در او کند است و کودک از فعالیت بدنی غیر معمول و بسیار بالا برخورداراست.

روان‌شناسان معتقدند که این اختلال بیش از حد معمول در حال گسترش در میان کودکان است اما حقیقت غیرقابل انکاری است.

ارزیابی یا پاداش احتمالی عملکرد کودکان مبتلا به ADHD را از طریق انجام وظایف شناختی خاصی بهبود‌ می‌بخشد اما هم‌اکنون تحقیقی به سرپرستی محققان دانشگاه ایالتی نیویورک در بوفالو انجام شده که حاکی از نتیجه متفاوتی است.

در این شکی نیست که دادن جایزه یا پاداش به کودکان مبتلا به اختلال ADHD نتیجه بخش است اما هنوز مشخص نیست نتیجه حاصل به دلیل انگیزه بالا الهام گرفته شده از نیروهای مثبت است یا به این دلیل که مبتلایان به ADHD در مقایسه با هم سن و سالان خود که اختلال ADHD ندارند، دارای ظرفیت بالاتری برای بهبود در انجام وظایف خاصی هستند.

ویتنی فوسکو یکی از دانشجویان فارغ‌التحصیل از دپارتمان روانشناسی در این‌باره اظهارنظر‌ می‌کند: «نتایج ما نشان‌ می‌دهد انگیزه عامل بسیار مهمی است. کودکان مبتلا به ADHD پیشرفت بیشتری دارند چون دارای انگیزه بیشتری هستند. انگیزه‌ای برای به دست آوردن جایزه نه به خاطر اینکه آنها در ابتدای کار آغاز بدی داشتند».

این پژوهش که در ژورنال «عملکرد رفتاری مغزی» منتشر شده است، در مجموع دو تئوری را در مورد ADHD مورد بررسی قرار‌ می‌دهد. این دو تئوری ترکیبی از مطالعات قبلی به صورت جداگانه است.

یکی از این نظریه‌ها بیان‌ می‌کند که توانایی‌های شناختی پایین‌تر از حد متوسط نشانه بیماری‌های مرتبط به ADHD مانند بی‌توجهی است. در تئوری دیگر انگیزه بالاتر از توانایی محسوب‌ می‌شود و بر این امر که آیا کودکان مبتلا به ADHD حساسیت بیشتری به جایزه نشان‌ می‌دهند یا خیر تمرکز‌ می‌کند.

لری هاوک، روان‌شناس و سرپرست اصلی این تحقیق‌ می‌گوید: «وقتی پرسیده‌ می‌شود، آیا عملکرد متفاوتی را که‌ می‌بینیم نتیجه توانایی است یا انگیزه، این پژوهش در مقایسه با تمام مطالعات قبلی انجام شده جواب بیشتر و بهتری به این سوال‌ می‌دهد».

نتایج این مطالعه توسط هاوک، فوسکو و همکاران دیگر در موسسه کریگر کندی در بالتیمور واقع در مریلند به صورت بالینی نیز انجام شد که نتایج مشابهی را نشان داد.

رفتار درمانی که با استفاده از پیامدهای مثبت احتمالی، میزان دستیابی به رفتارهای مشخصی را افزایش‌ می‌دهد، در میان مداخلات روانی اجتماعی برای کودکان مبتلا به اختلال ADHD در جایگاه اول قرار دارد.

پژوهشگران به این نکته اشاره داشتند که مزایای جایزه دادن فقط خاص کودکان مبتلا به ADHD نیست.

فوسکو در این‌باره‌ می‌گوید: «تفاوت عمده این است که معمولا کودکان عملکرد خوبی دارند حتی در مواقعی که از آنها خواسته‌ می‌شود حداکثر تلاششان را بکنند اما در مورد کودکان مبتلا به ADHD برای انجام عملکرد خوب نیاز به نیروی خارجی یا اضافی است تا تشویق به انجام کار شوند».

بنا به گفته‌های هاوک از آنجایی که حوزه مطالعاتی بسیار فریبنده است، برخی از افراد مورد آزمایش قرار گرفته تا مشخص شود که در چه زمینه‌ای سابقه عملکرد ضعیف داشته‌اند.

همچنین درجه‌ای از تنوع بین دو گروه وجود دارد. محققان‌ می‌گویند، وقتی که تشخیص داده‌ می‌شود کودکی مبتلا به اختلال ADHD است لزوما به این معنا نیست که کودک در انجام هر وظیفه‌ای که به عهده وی گذاشته‌ می‌شود، عملکرد ضعیفی خواهد داشت. همینطور عدم تشخیص این اختلال به این معنی نیست که کودک در انجام تمامی وظایف عملکرد عالی خواهد داشت.

در آخر هاوک اضافه‌ می‌کند: «شما نمی‌توانید بگویید کودک مبتلا به اختلال ADHD واکنش بهتری به نیروی خارجی یا اضافی‌ می‌دهد چون در ابتدای کار آغاز ضعیفی داشته است. ما با انجام این پژوهش نشان دادیم که این فرضیه اشتباه است. در واقع داشتن انگیزه بالا برای به دست آوردن جایزه یا پاداش دارای اثرات مثبت بر کودک است».

مترجم: هانا حیدری