کتابدار واسطه میان کتاب و خواننده است

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، آیین گرامیداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار هم‌زمان با بیست و ششمین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران پیش از ظهر امروز در تالار وحدت برگزار شد.

در ابتدای این مراسم، پس از پخش کلیپی از درگذشتگان جامعه کتابداری و فعالان کتابخانه‌های سراسر کشور و قرائت فاتحه حضار برای آنها، پیام تصویری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پخش شد.

سید عباس صالحی در بخشی از این پیام گفت: کتابخانه در تمدن ما یک انبار یا آرشیو کتاب نیست بلکه نهاد اجتماعی با سابقه و اثرگذاری است که همیشه نقش برجسته‌ای در توسعه شهرها و روستاها داشته است. در طول فعالیت‌های سال‌های اخیر، با کتابداران فعالی آشنا شده‌ام که کتابخانه را مرکز مدیریت طرح های روستایی و محلی کرده‌اند و موفقیت های بی‌نظیری را برای منطقه خود به ارمغان آورده‌اند.

 وی اظهار کرد: بارها دیده‌ایم که با روشن شدن چراغ یک کتابخانه، طرح‌های جدیدی برای توسعه روستایی و  یا محله‌ای تدوین و به اجرا گذاشته شده است. در خاطره‌های جمعی، روزگاری طولانی را به یاد می‌آوریم که جامعه ما به معنای مرسوم در جهان امروز دانشگاه نداشت، امّا این کتابخانه‌ها بودند که در مراغه و بلخ و نیشابور و اصفهان نقش دانشگاه را بر عهده داشتند. همیشه علمای بزرگی داشته و داریم که به کتابخانه و کتابداری خود افتخار کرده و کتابخانه را مرکز هویتی خود معرفی می‌کنند؛ در واقع فروغ هر جامعه و تمدن، از چراغی برمی‌خیزد که در کتابخانه روشن است.

 در قسمت  دیگری از این پیام آمده است: امروز هم بیشتر و بهتر از هر زمانی، کتابخانه‌ها می‌توانند با شناخت و همت شما کتابداران آن نقش تاریخی خود را بازیابند. ما باید به کتابخانه برگردیم و خوشبختانه با خوش‌فکری و همت شما کتاب‌خوانان، استقبال نسل‌های جدید از کتابخانه به وضوح بیشتر شده است.

 وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیام خود نقش مهم کتابداران در توسعه فرهنگی کشور و ارتقای فرهنگ کتابخوانی را این گونه بیان کرد: فقط یک کتابدار آگاه است که می‌تواند کتابخانه را از یک آرشیو راکد و ساکت به فضای اجتماعیِ چرخش دانش و مباحثه و گفتگو و آموزش و پژوهش و حل مسئله تبدیل کند. کتابدار است که می‌تواند کتابخانه را تبدیل به یک مرکز فرهنگی و آموزشی بزرگ برای جامعه پیرامونش کند. کتابدار آگاه، واسط میان کتاب و خواننده و واسط میان زمان نوشتن و زمان خواندن است؛ هم کتاب را می‌شناسد و هم خواننده را و هم نیازهای کلی جامعه و تمدن را و به همین خاطر می‌تواند بنا به نیازهای خواننده و کلیت جامعه کتاب‌های مناسب را پیدا و معرفی کند.

وی در همین ارتباط گفت: بخش مهمی از مسئولیت اجتماعی کردن کتابخانه‌ها بر دوش کتابداران است. کتابدار است که می تواند مردم بیشتری را به کتابخانه دعوت کند و کتابدار است که می تواند ظرفیت‌های جدید کتابخانه برای توسعه شهرها و روستاها را به سازمان‌ها و نهادهای مسئول و مربوط معرفی کند. کتابداران آگاه، از همه امکانات تازه ظهور و به‌خصوص ظرفیت شبکه‌های اجتماعی مجازی و جستجوی اطلاعات همچون یک فرصت و ابزار استفاده می‌کنند. کتابداران زیادی داریم که با حضور آگاهانه و مسئولانه در شبکه‌های اجتماعی  با همه جمعیت خارج از کتابخانه ارتباط برقرار کرده و آنان را به حضور در کتابخانه فرا می‌خوانند.

 وی در ادامه پیام خود گفت: در برنامه‌های ترویج کتابخوانی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم، نقش پررنگی به کتابخانه‌ها داده شد و کتابداران هم  مشارکت فعال و اثرگذاری در اجرای این برنامه‌ها دارند. دولت وظیفه خود می داند که زیرساخت‌ها و منابع کالبدی فنی و انسانی لازم برای توسعه کتابخانه و به‌خصوص بهبود زندگی و کار کتابداران را فراهم آورد. ما برای توانمندی این قشر آرام و اثرگذار جامعه مسئولیت داریم، همان‌گونه که آنان رسالت تاریخی خود را در آگاهی بخشیدن به جامعه بارها و بارها به خوبی به انجام رسانده‌اند. 

16 هزار و 400 فعالیت در هفته کتاب

در ادامه، معاون توسعه کتابخانه و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، گزارشی از اقدامات این نهاد در هفته کتاب ارائه کرد.

 مهدی رمضانی گفت: در اولین گام و در جشن 40‌سالگی انقلاب، خانواده بزرگ کتابداران و اصحاب ادب و فرهنگ، روز گذشته با حضور در بهشت زهرا(س) با آرمان‌های حضرت امام خمینی (ره) و شهدای گرانقدر تجدید میثاق کردند. در حوزه منابع کتابخانه‌ای، مجموعه‌ای شامل 20 عنوان رمان جذاب و تربیتی برای کودکان و نوجوان عضو کتابخانه عمومی سراسر کشور ارسال شده است. همچنین فاز دوم بسته ویژه اسباب‌بازی به زودی به کتابخانه های مناطق محروم کشور ارسال خواهد شد.

 وی اظهار کرد: دومین دوره از طرح آموزش کتاب «مشاور کتابدار» نیز برای کتابداران سه استان هم‌زمان با هفته کتاب آغاز شد. در حوزه برنامه‌های ترویجی و فرهنگی، فراخوان جشنواره قصه‌گویی و فراخوان جشنواره خاطره‌نویسی در سی‌ام آبان انجام خواهد شد. در فاز اول که با محوریت کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان برگزار  می‌شود، اعضای نوجوان برگزیده انتخاب می شود و در فاز بعدی این جشنواره با محوریت کتاب‌های ویژه بزرگسالان  در کاشان  به‌عنوان پایتخت کتاب ایران  برگزار می‌شود.

معاون توسعه کتابخانه و کتابخوانی نهاد کتابخانه‌های عمومی گفت: برنامه‌های ویژه‌ای مانند جشنواره کاشان‌شناسی، نشست آینده‌نگاری کتابخانه‌های عمومی، رونمایی از مجموعه کتاب کتابخانه‌های‌ عمومی، رونمایی از آلبوم موسیقی کودک با موضوع کتابخوانی هم برای این هفته تدارک دیده شده است.

رمضانی گفت: در هفته کتاب بالغ بر 16 هزار و 400 فعالیت در استان‌ها انجام خواهد شد که از آن جمله می‌توان به هزار و 368 مسابقه کتابخوانی، 3 هزار و 904 نشست کتابخوان، 233 نشست اختصاصی با موضوع کتاب هزار و 911 نشست کتابخانه ای هزار و 760 نشست مدرسه‌ای 390 جلسه نقد و بررسی کتاب و 218 رونمایی کتاب اشاره کرد. دیدار با گروه‌های مرجع، اهدای کتاب بر پایه نمایشگاه کتاب، اجرای زنگ مطالعه و طرح کتاب‌یاوران  از دیگر برنامه‌های پیش‌بینی شده در هفته کتاب خواهد بود .

 وی اضافه کرد: ان‌شاءالله 13 باب کتابخانه عمومی در این هفته در سراسر کشور افتتاح خواهد شد. همچنین بازگشایی دو باب کتابخانه در دستور کار قرار دارد. خوشحالم که اعلام کنم که مراحل ساخت فیزیکی 12 کتابخانه نیز به اتمام رسیده و امید داریم مقارن با هفته کتاب این کتابخانه‌ها به بهره‌برداری برسد.

نقش کتاب و قصه گویی در استحکام نظام خانواده

معاون رئیس جمهور در امور زنان  و خانواده نیز در این مراسم  با اشاره به این که کتاب عمیقاً با فرهنگ و باورهای ما چه ایرانی و چه اسلامی گره خورده است گفت:یکی از مهارت‌های بسیار مهم زندگی که امروزه خیلی به کار ما می‌آید، موضوع قصه‌گویی است که به کتابخوانی هم ارتباط زیادی دارد. امروز مسئله قصه‌گویی به عنوان یکی از مهارت‌های زندگی و حتی مدیریتی مطرح است. مطلبی را در بحث مدیریت موفق، راهبردی و الهام‌بخش خواندم که تأکید داشت که مدیران الهام‌بخش و موفق در دنیای امروز هم کتابخوان‌های خوبی هستند و هم قصه‌گوهای خوبی. علت آن هم، الهام‌بخش بودن قصه و کتاب است و مدیران موفق قصه‌گویان موفقی هستند. این پیوند دینی و فرهنگی و ارتباط با مسائل روز در حوزه مدیریت جامعه و خانواده بسیار مهم است و ما حتماً در سیاست گذاری‌ها به آن نیاز داریم.

معصومه ابتکار اظهار کرد: ما در معاونت زنان و امور خانواده ریاست جمهوری از سال گذشته با همکاری و هدایت دانشگاهیان و صاحب نظران اجتماعی، طرحی را شروع کردیم تحت عنوان «گفتگوی ملی خانواده». بحث ما در این طرح این است که در کنار تمام آسیب‌هایی که امروز به خانواده به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای بشری وارد شده است، اختلال ارتباطی، عدم مفاهمه، لکنت زبان و سوءتفاهم و خشونت داخل خانواده‌هاست. تقویت مهارت گفتگو با موضوع کتابخوانی و قصه‌گویی ارتباط خیلی مستقیمی دارد.

 در همین راستا ما باید روی مسئله کتاب و کتابخوانی و قصه‌گویی خیلی سرمایه‌گذاری کنیم چون اینها ریشه‌های فرهنگی، باورهای فرهنگی و آن جنبه‌های بسیار مهم تربیتی ما هست که متأسفانه درست به آن پرداخته نشده است.

اقدامات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در هفته کتاب

 دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هم با اشاره به این که انقلاب اسلامی ایران ثمرات بسیار زیادی داشته است گفت: فقط در عرصه کتاب‌خوانی باید بگویم که در سال 57 جمعیت کشور ما 35 میلیون نفر بود. امروز کشور جمعیت ما 80 میلیون نفر است و کمی بیشتر از دو برابر شده است، اما در سال 57  تعداد کتابخانه‌های عمومی 373 باب بود، امروز بیش از 3 هزار و 400 کتابخانه فعال داریم یعنی  9 برابر رشد داشته‌ایم. البته هنوز تا رسیدن به وضع مطلوب و ایده‌آل در حوزه دسترسی عادلانه تمام اقشار جامعه در تمام مناطق کشور فاصله داریم اما امیدوار هستم این فاصله  خیلی زود برطرف شود.

 وی در ادامه گفت: از سال 93 که دوره جدید فعالیت نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور آغاز شد اقدامات زیادی در حوزه‌‌های مختلف در کتابخانه‌های عمومی اتفاق افتاد.حل مسائل قانونی مربوط به اعزام وصول ماده 6 که مربوط به درآمدهاست، رسیدگی به وضع معیشتی کتابداران، تصویب ساختار تشکیلاتی در تمامی سطوح در هیأت امناء، فعالیت‌های پژوهشی از جمله هفت سند اصلاح بازسازی فعالیت‌های کتابخانه‌های عمومی که از اولین آنها رونمایی شد و دومی هم ظرف دو ماه آینده رونمایی خواهد شد از جمله این اقدامات است.

وی اظهار کرد: در هفته گذشته، سند اخلاقی جامع حرفه‌ای کتابداران برای اولین بار پس از یک سال و نیم فعالیت پژوهشی اساتید و تحقیقات دانشگاه تهران به نتیجه رسید. طرح نظام جامع خدمات کتابخوانی هم در دست تهیه است و نظام آمایش سرزمینی کتابخوانی تا چند ماه دیگر رونمایی خواهد شد. تمام این فعالیت‌ها برای این صورت گرفته است که اگر قرار باشد فعالیت درستی در حوزه کتابداری و کتابخوانی انجام بدهیم باید کار ما مبتنی و مرتبط بر  فعالیت‌های پژوهشی باشد.

 گفتنی است در این مراسم که به‌طور مستقیم از شبکه چهارم سیما هم پخش شد، از کتابداران برگزیده سراسر کشور تقدیر به عمل آمد.

 انتهای پیام/4104/4071/خ