در مصاحبه با «الشرق‌الاوسط»
کری: کنگره را برای توافق هسته‌ای قانع می‌کنیم/ سیاست‌های ما درباره تهران تغییر نکرده است
وزیر امورخارجه امریکا در مصاحبه اختصاصی با روزنامه «الشرق‌الاوسط» بر عزم کشورش برای هماهنگی استراتژیک با کشورهای عضو خلیج‌فارس برای مقابله با تهدیدات ایران تاکید کرد.
به‌گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، «جان کری» وزیر امورخارجه آمریکا که به‌تازگی و پس از توافق بر سر جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای در وین میان ایران و گروه 1+5، اقدام به مصاحبه با برخی رسانه‌های عربی از جمله «العربیه» کرده است، در مصاحبه با روزنامه «الشرق‌الاوسط» گفت: اولویت نخست ما، مبارزه با تشکیلات داعش، رویارویی با افراط‌گرایان در منطقه و تضمین احساس متحدان و دوستانمان به امنیت بیشتر است.
براساس این گزارش، «کری» با تاکید بر حضور نظامیان ایرانی در عراق، افزود: فکر نمی‌کنم که آن‌ها حضور فعالی در خاک عراق داشته باشند مگر اینکه دولت عراق از آنان خواسته باشد. این موضوع به دولت عراق بستگی دارد و ما از ایرانی‌ها نمی‌خواهیم که (در عراق) باشند و با آنان همکاری نمی‌کنیم.
وی در نخستین مصاحبه خود با روزنامه‌ای عربی، پس از انتصاب به‌عنوان وزیر امورخارجه آمریکا در فوریه سال 2013 به شرح سیاست‌های دولت «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا در مقابل ایران پرداخت.
«کری» گفت: واشنگتن باوجود گشایش روابط میان ایران و آمریکا پس از بیش از سه دهه، هرگز سیاست‌هایش را درباره تهران تغییر نداده است. واشنگتن همچنان به مقابله با نفوذ تهران در منطقه می‌پردازد.
وی با بیان اینکه قرار است 3 آگوست (12 مرداد) در دوحه قطر دیداری با همتایان خود در شورای همکاری خلیج‌فارس داشته باشد، خاطرنشان کرد: این دیدار تنها با هدف آگاه کردن آن‌ها از همه جزئیات توافق هسته‌ای انجام نمی‌شود بلکه بر مقابله با نفوذ تهران در تحرکات غیرقانونی ایران در منطقه متمرکز خواهد شد.
متن کامل مصاحبه با وزیر امورخارجه آمریکا را در زیر مشاهده می‌کنید:
- پس از امضای توافق هسته‌ای با ایران، چقدر به استحکام آن اطمینان دارید؟
تا زمانی‌که هماهنگی‌ها انجام شود و ایران گام‌های ضروری را برای پایبندی بردارد، (توافق) محکم خواهد بود. ما به هر جایی نمی‌رویم. فکر می‌کنم که ما کنگره را قانع خواهیم کرد که (توافق) برای امنیت آمریکا و منطقه امری خوب است و منطقه را از رقابت تسلیحاتی بازمی‌دارد همانطور که ایران را از سلاح اتمی بازمی‌دارد.
فکر می‌کنم که اسرائیل، کشورهای خلیج(فارس) و همه کشورها را امن‌تر می‌کند. اگر توافق نمی‌شد، ما فورا مقابل رویارویی قرار می‌گرفتیم زیرا ایران می‌گفت «آمدیم پای میز مذاکره و شما توافق را رد کردید و الان ما به هیچ‌کس تعهدی نداریم». با این اتفاق، تحریم‌ها فرومی‌پاشید زیرا شرکای ما با این تحریم‌ها موافقت کرده بودند که به میز مذاکره بیاییم پس اگر در مذاکره شکست می‌خوردیم، از آن (تحریم‌ها) دست می‌کشیدند. در حقیقت ایران در آن زمان برای دستیابی به اهدافش آزاد بود، جز دخالت (نظامی) که ممکن بود به نزاع بکشد یا اینکه کشورهایی دیگر (منطقه) بگویند «تا زمانی‌که دنبال سلاح (اتمی) هستند، ما هم باید این کار را انجام بدهیم».
با این اقدامات، احتمال وقوع مسابقه تسلیحاتی بسیار بیشتر از موقعی بود که توافق نمی‌شد. با امضای این توافق، توان بالایی برای مطلع شدن از کارهایی به دست می‌آید که ایران انجام می‌دهد و ایران در محدودیت شدیدی خواهیم یافت. آن‌ها در سطح غنی‌سازی و تعداد دستگاه‌های سانتریفیوژ و انبار (نظامی‌شان) تحت ضوابطی هستند. با چنین محدودیتی و بازرسی‌هایی نمی‌شود بمب (اتمی) ساخت.
- حتما از همتایان عرب خود شنیده‌ای که خیلی از عرب‌ها از دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران نگران‌اند و معتقدند که این توافق محدودیت‌هایی را از ایران برمی‌دارد، زیرا تحریم‌ها که برداشته شود، انزوای دیپلماتیک نیز پایان می‌یابد. ترس از این است که سیاست‌های ایران، منبع بسیاری از مشکلات شود.
با این نظر موافق نیستم.. موافق نیستم چون واقعیت این است که ایران به دلیل حمایتش از تروریسم، به دلیل حمایتش از تجارت سلاح و حمایتش از حوثی‌ها (جنبش «انصارلله» یمن) و حمایتش از «حزب‌الله»، منزوی باقی خواهد ماند. «حزب‌الله» سازمان تروریستی است و تا زمانی‌که از آن حمایت کنند، با آنان مقابله خواهیم کرد. با تحرکاتی که (ایران) در هر کشوری از آن حمایت کند، مقابله می‌کنیم. علت نشست «کمپ‌دیوید» (که با حضور «باراک اوباما» و سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس برگزار شد) گرد هم آوردن همه برای تلاشی نظام‌مند برای مقابله با ایران بود. در حقیقت، بودجه نظامی ایران 15 میلیارد دلار و (بودجه) کشورهای خلیج(فارس) 130 میلیارد دلار در سال است.
| فکر می‌کنم که این توافق اسرائیل، کشورهای خلیج(فارس) و همه کشورها را امن‌تر می‌کند. اگر توافق نمی‌شد، ما فورا مقابل رویارویی قرار می‌گرفتیم. |
چرا این تفاوت بودجه‌ای در عمل مشاهده نمی‌شود؟ پس لازم است که تلاش بیشتری برای آموزش و تنظیم و کار با مبارزه با تروریسم و ارتباط عملی به‌وسیله کارهای مختلف به کار گرفته شود. جنگنده‌های «اف16» بر حمایت پنهانی از تروریست‌ها تاثیر می‌گذارد. باید تلاشی موثرتر در مبارزه با تحرکات ایران صورت بگیرد. این پیشنهاد ماست.
معتقدیم که طرح موثر‌تری نزد ماست و همه باید (بدون این محدودیت‌های ایران) نگاه تیزبینانه‌تری به حقایق بیندازند. محال است که ایران با محدودیت‌های 15 ساله برای غنی‌سازی 3.67 درصد و نیز با 300 کیلوگرم از ذخایر (هسته‌ای) بتواند بمب بسازد. سوال این است: آیا این وضعیت با 15 سال محدودیت بهتر است یا اینکه فردا تقابل (نظامی) رخ دهد؟ علاوه بر این، ما محدودیتی 25 ساله برای تولید اورانیوم ایران قرار داریم، محدودیتی ابدی به‌دلیل پروتکل الحاقی و توانایی آگاهی یافتن از کارهایی که انجام می‌دهند. شفافیت شدید نظارتی در این موضوع وجود دارد. من حدود دو هفته دیگر برای دیدار با اعضای شورای همکاری خلیج(فارس) به دوحه قطر خواهم رفت و فکر می‌کنم که ما می‌توانیم آنان را متقاعد کنیم که به‌وسیله مقابله ما (با ایران) در آینده می‌توانند قدرتمندتر باشند همچنان‌که محدودیت‌های ذکر شده ادامه خواهد داشت.
- دیدار شما با وزیران امورخارجه کشورهای خلیج فارس در زمان مهمی صورت می‌گیرد و به نظر می‌آید که نوعی شفافیت نبودن در سیاست آمریکا از حیث تعامل با ایران نیز وجود دارد.
هیچ چیز تغییرنکرده است ما کلیات را توضیح داده‌ایم و آن را اعلام هم کرده‌ایم. هیچ چیز تغییر نکرده است، ما مخالف حمایت ایران از «حزب‌الله» هستیم. مخالف حمایت آن‌ها از حوثی‌ها هستیم. ما مخالف دخالت‌شان در درون شبه‌نظامیان شیعه در عراق حمایت‌شان از تروریسم هستیم. هیچ چیز تغییر نکرده است، ما برای دستیابی به توافق هسته‌ای با آن‌ها مذاکره کردیم به دلیلی ساده و آن این است که ما ایمان داریم اگر می‌خواهیم جلوی ایران را بگیریم، جلوی ایران بدون سلاح اتمی را بهتر از ایران دارای سلاح اتمی می‌توان گرفت.
- اما تغییر این است که شما بارها با «محمد جواد ظریف» وزیر امورخارجه ایران دیدار کرده‌اید و کانال‌ها برای تعامل با ایران درباره سیاست‌های منطقه‌ای این کشور همچنان باز است. پس از دستیابی به توافق آیا راه‌حلی برای بررسی این سیاست‌ها وجود دارد؟
درباره این موضوع تصمیمی نگرفته‌ایم و قصد هم نداریم بدون وجود هم‌پیمانانمان درباره آن فکر کنیم و این موضوع را به آن‌ها نیز اطلاع داده‌ایم.
- آیا آمریکا می‌تواند نظر طرف‌های مختلف (ایران و کشورهای عربی) را برای نشستن پشت یک میز برای انجام گفت‌وگو جلب کند؟ آیا اقداماتی در این باره انجام شده است؟
نمی دانم. این بستگی به نظر هم‌پیمانانمان دارد و اینکه آیا ایران می‌خواهد این کار را انجام دهد یا خیر. اما این موضوع این مذاکرات نیست. «روحانی» (رئیس‌جمهوری ایران) در سخنانش درباره این توافق گفت که آمادگی برقرای رابطه‌ای متفاوت (با کشورهای خلیج‌فارس) را دارد اما این موضوعی نبود که ما در مذاکرات درباره آن گفت‌وگو کرده باشیم. مذاکرات فقط درباره توانایی‌های هسته‌ای ایران و تحریم‌های ما بود.
- اما پس از پایان مذاکرات، برنامه آینده شما چیست؟
ما در کنار هم‌پیمانان و دوستانمان می‌ایستیم. به گونه‌ای پیش نمی‌رویم که متناسب آنان نباشد یا از آنان حمایت نکند.
- نگرانی‌ای نزد برخی کشورهای عربی وجود دارد درباره اینکه مشارکت ایران در شکست دادن داعش، هزینه سیاسی به‌دنبال داشته باشد. این نگرانی هم وجود دارد که آمریکا به ایران چک سفید امضا داده باشد و شبه‌نظامیان و گروه‌هایی مانند «حزب‌الله» در عراق به وجود آید. نظر شما چیست؟
ما تاکید می‌کنیم که همه سربازان و نیروهای خارجی باید از سوریه خارج شوند. تاکید می‌کنم همه نیروهای خارجی.
- درباره عراق چطور؟
به اعتقاد ما، ایرانی‌ها نباید در خاک عراق حضور داشته باشند مگر اینکه بغداد خود چنین خواسته‌ای داشته باشد. این موضوع به دولت عراق مربوط است اگر نخواهند که ایرانی‌ها در خاکشان باشند می‌توانند از آن‌ها بخواهند اما من فکر می‌کنم که بغداد به ایران اجازه حضور در خاک خود را داده است. این موضوع به واشنگتن مربوط نمی‌شود بلکه به دولت عراق مربوط است ما ایران را به خاک عراق دعوت نکرده‌ایم و با آن‌ها همکاری نمی‌کنیم.
- به نظر شما نقش ایران کمکی است به وضع موجود در عراق می‌کند؟
به‌نظر من هر گروهی که با داعش بجنگد کمک خواهد کرد اما این موضوع (حضور ایران در عراق) موضوعی نیست که به درخواست یا هماهنگی ما صورت گرفته باشد.
- به فضای دیدارهای شما با «محمد جواد ظریف» وزیر امورخارجه ایران بازگردیم، فکر می‌کنید که شما به ویژه بعد از توافق هسته‌ای با ایران بتوانید روابط سازنده‌ای با تهران داشته باشید؟
موضوع روابط شخصی نیست، موضوع رایزنی و مذاکره در گفت‌وگوهای بسیار دشوار با حسن‌نیت و دستیابی به راهکار بود، این امکان وجود داشت که فضا را حتی زمانی که رایزنی به اوج می‌رسید سازنده نگه داریم، بارها گفت‌وگوهای ما حساس شد ولی باور داشتیم که باید فضا را سازنده نگاه داریم و هدف ما از این گفت‌وگوها ایجاد رابطه نبود بلکه دستیابی به توافق بود.
| ایرانی‌ها نباید در خاک عراق حضور داشته باشند مگر اینکه بغداد خود چنین خواسته‌ای داشته باشد. این موضوع به دولت عراق مربوط است اگر نخواهند که ایرانی‌ها در خاکشان باشند می‌توانند از آن‌ها بخواهند اما من فکر می‌کنم که بغداد به ایران اجازه حضور در خاک خود را داده است. |
- از دیدگاه شخصی این توافق چه معنایی برای شما دارد؟
به این فکر می‌کنم که در صورت اجرای آن، این توافق اتفاقی تاریخی خواهد بود زیرا کشوری تصمیم گرفت تا به صورت داوطلبانه مذاکره کند تا سلاح اتمی نسازد. فکر می‌کنم این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت اجرای آن این موضوع مهم است که «سلاح اتمی ساخته نخواهد شد». بی‌تردید آیندگان این موضوع را به آزمون خواهند گذاشت ولی ما به‌وسیله این توافق در صورتی که ایران به دنبال ساخت سلاح اتمی برود، آگاه خواهیم شد. این توافق برای ما، ایرانی‌ها و منطقه فرصتی خواهد بود تا در مسیر متفاوتی قرار بگیریم و همین مسیر می‌تواند راه را به احتمالات دیگر باز کند که هنوز جوابی برای آن‌ها نداریم.
- درست است که در مسیر متفاوتی قرار گرفته‌ایم در حالی‌که بحران‌های طائفه‌ای مشکلات را در خاورمیانه بیشتر می‌کنند. گفته می‌شد (برای حل این بحران‌ها) ابتدا باید با ایران به توافق دست یافت، حال که توافق صورت گرفته است، اولویت بعدی چیست؟
اولویت بعدی این است که دوستان و هم‌پیمانان ما در خاورمیانه به صورت کامل این توافق را درک کنند و بدانند که به حفظ امنیت آن‌ها کمک می‌کند و ما در کنار آن‌ها خواهیم بود تا سخنان پیشین خود (درباره مقابله با ایران) را ثابت کنیم که آمریکا بخشی از امنیت طولانی مدت خاورمیانه خواهد بود.
- این پیام شما در «کمپ دیوید» بود و «باراک اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا بارها این موضوع را تکرار کرده است. با وجود این، هنوز شک و شبهه‌هایی درباره آن وجود دارد. آیا این موضوع به از بین رفتن اعتماد نسبت به آمریکا مربوط است؟
خیر، به نظر من برخی منابع نگرانی را می‌توان درک کرد مردم نا مطمئن هستند و هدف ما این است که آن‌ها را به اعتماد کامل برسانیم. باید تلاش و زمان خود را برای اینکه به دیگران توضیح دهیم چه اتفاقی در حال رخ دادن است افزایش دهیم. این توافق سازنده و واقعی است و تأثیر ملموسی بر زندگی آن‌ها خواهد گذاشت. ما در این موضوع خاص شوخی نداریم زیرا این موضوع جدی است و به امنیت مردم بستگی دارد، بنابراین باید با اطمنان کامل از اصل موضوع آگاهی پیدا کنند و ما در همین مسیر گام برخواهیم داشت.
- شما پیشتر ایران را کشوری «حامی تروریسم» توصیف کرده بودید و گفته بودید این موضع رسمی آمریکا است. هنوز به این موضوع اعتقاد دارید یا اینکه این صفات تنها به «صفاتی فنی» تبدیل شده است.
نه، این موضوع فقط فنی نیست زیرا آن‌ها از «حزب‌الله» و دیگران حمایت می‌کنند، آن‌ها از حوثی‌ها حمایت می‌کنند که به سوی عربستان موشک شلیک می‌کنند. آن‌ها از افرادی حمایت می‌کنند که به عربستان رفته‌اند و در آن کشور عملیات انجام داده‌اند.
- گزینه‌های مبارزه با این «اقدامات تروریستی» چیست؟
گزینه‌های زیادی وجود دارد. بی‌تردید جمع‌آوری اطلاعات بیشتر به‌وسیله اقدامات اطلاعاتی و رد و بدل کردن این اطلاعات و افزایش توان مقابله با این عملیات‌ها در کنار جلوگیری از ارسال سلاح، از جمله اقداماتی است که در این زمینه صورت می‌گیرد.
- مسأله صلح میان فلسطین و اسرائیل همواره برای شما در اولویت قرار داشته است. حال با پایان مذاکرات هسته‌ای با ایران ممکن است آمریکا تلاش خود را برای از سرگیری مذاکرات سازش متمرکز کند؟
هنوز از اهمیت بالایی برخوردار است اما مبارزه با «داعش» در حال حاضر اولویت اول ماست. باید با افراط‌گراها در خاورمیانه مبارزه کنیم و حس اطمینان هم‌پیمانانمان را تقویت کنیم. این برای ما در اولویت قرار دارد اما همچنان به موضوع سوریه، پرونده فلسطین و اسرائیل و مبارزه با افراط‌گرایی منطقه‌ای ادامه خواهیم داد.
- بگذارید این مصاحبه را با پیام شما به کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس پیش از برگزاری نشست «دوحه» پایان دهیم. فکر می‌کنید که کشورهای عربی می‌توانند به آمریکا اعتماد کنند؟
پیام ما به کشورهای عربی خلیج(فارس) این است که همه جزئیات توافق هسته‌ای با ایران را به اطلاع آن‌ها می‌رسانیم و برای آن‌ها به صورت کامل توضیح می‌دهیم تا آن را کاملا درک کنند و بدانند چرا این توافق امنیت بیشتری را برای آن‌ها فراهم می‌کند. به آن‌ها می‌گوییم که استراتژی ما مقابله با هرگونه اقدام غیر قانونی در منطقه نه فقط به‌وسیله ایران بلکه به‌وسیله هر طرفی است تا امنیت مشترک منطقه‌ای ما حفظ شود.
انتهای پیام/
رئیس دانشگاه شهید بهشتی مطرح کرد؛
