هدف 12 فرمان وزیر امور خارجه آمریکا تغییر حکومت ایران است

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ روز دوشنبه بود که مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا با حضور در بنیاد هریتیج واشنگتن، سخنرانی و تلاش کرد سیاست و راهبرد جدید آمریکا را نسبت به ایران پس از اعلام خروج دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از برجام تبیین کند. پمپئو در این سخنرانی 12 بند را به‌عنوان راهبرد سیاست ضد ایرانی آمریکا ترسیم کرد که در یک کلام در این عبارت خلاصه می‌شود: «هر چه می‌گوییم انجام دهید وگرنه ما شما را خرد می‌کنیم.»

نصرت‌الله تاجیک، کارشناس امور بین‌الملل در گفت‌وگو با خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا درباره سیاست خارجی ضد ایرانی آمریکا که از زبان رئیس دستگاه اطلاعات مرکزی سابق آمریکا (سیا) بیان شد گفت: «12 فرمان دونالد ترامپ که اکنون از زبان پمپئو بیان شده است، چه اجرا بشود و چه نشود که معتقدم اصلا زمینه اجرایی آن وجود ندارد، به معنای تغییر حکومت در ایران است. گرچه بعضی از درخواست‌ها به اصول اساسی حکومت و سیاست در ایران امروز بستگی ندارد و بیشتر آن‌ها نیز به رویکرد و اهداف و منافع ایران در سیاست خارجی مربوط می‌شود، اما کلیت آن‌ها به معنای خلع سلاح و خود را در مقابل آمریکا و زیاده خواهی‌هایش بدون سپر محافظ نمودن است. درواقع روح 12 خواسته‌ای که پمپئو مطرح کرده این است که چه ایران آن را اجرایی کند و چه نکند، حکومت ایران باید عوض شود. اگر اجرا بکند، دیگر حکومت ایران نیست و اگر اجرا نکند، با محاصره اقتصادی شدید آمریکا مواجه می‌شود و از مرحله تحریم فراتر می‌رویم.»

وی افزود:‌ «یکی از نقاط بارز سخنان وزیر امور خارجه آمریکا قول واشنگتن به کمک به ایران در صورت پذیرش این خواسته‌ها است که با خروج آمریکا از برجام، ایران حتی آن میزان از اعتمادی که به‌دنبال توافق برجام به‌وجود آمده بود، اصلا ندارد.»

به‌ عقیده این کارشناس امور بین‌الملل، سخنان هفته گذشته ترامپ برای خروج از برجام فشارهایی که در همین مدت از جهت روانی بر سیاست خارجی و اقتصاد ایران فراهم شده و سخنان تند و تهدیدآمیز وزیر امور خارجه آمریکا حتی میزان کمی از اعتمادی را که ایران به جامعه بین‌المللی داشت تا به‌وسیله برجام بتواند یک تعامل مثبت و سازنده با طرف‌های بین‌المللی داشته باشد از بین برد. آمریکا در حالی برجام را کنار گذاشت که همچنان با اظهارات دوپهلو و تناقضات فراوان می‌خواهد قول‌هایی بدهد، در حالی که قول‌های گذشته‌اش را انجام نداده است.

تاجیک تصریح کرد: «آمریکا مدعی است اگر ایران این اقدامات را انجام دهد می‌تواند با ما همکاری کند در حالی که قول قبلی خودش را که دولت قبلی آمریکا داده بود، از بین برده و ایران اعتمادی به آمریکا و تا حدی جامعه بین‌المللی برای ایستادگی در مقابل یکجانبه‌نگری آمریکا ندارد. درمجموع سخنان پمپئو نشان می‌دهد که آمریکا به‌دنبال تغییر حکومت در ایران است.»

نصرت‌الله تاجیک درباره تناقض رویکرد آمریکا در موضوع پایبندی ایران به برجام، در حالی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها پایبندی ایران را به تعهداتش تایید کرده است، گفت: «اگر نگاهی به 12 بندی که پمپئو مطرح کرده است بیندازیم متوجه می‌شویم که اینها درواقع نقاط ضعف و شکست آمریکا در منطقه هستند. این 12 خواسته را می‌توان از زوایای مختلف نگاه کرد ولی خیلی متنافض است. اگر انتساب این بندها به ایران درست باشد قدرتمندی ایران را نشان می‌دهد به‌طوری که آمریکا از پس حل این موارد برنیامده است و می‌خواهد ایران آن‌ها را انجام دهد.»

وی افزود: «از زاویه دیگر، این 12 بند، درواقع 12 خواسته آمریکاست و بیشتر آن‌ها به سیاست خارجی و به‌ویژه رویکرد خاورمیانهای ما مربوط می‌شود. یعنی واشنگتن هرچه می‌خواست اجرا کند و نتوانسته، اجرایی شدن آن را از ایران می‌خواهد. بنابراین، این موارد چیزهایی نیست که ایران مسبب آن بوده باشد و آمریکا در ایجاد آن‌ها نقش بسزایی داشته است. چه از موضوعات مربوط به خاورمیانه بگیریم تا موضوعات سوریه، یمن و ... .»

تاجیک تصریح کرد: «اگر از فضاسازی‌های رسانه‌ای خارج شویم کاملا مشخص است که آمریکا در بخش‌هایی که با دخالتش وضعیت کنونی را به وجود آورده و اکنون درمانده است، می‌خواهد حل شوند. من معتقدم خوب است که این موضوعات حل شود، ولی نه اینکه ایران مسبب آن‌ها بوده باشد و ایران آن‌ها را حل کند و اگر حل نشود مستوجب عقوبت و تحریم‌های سخت است. بسیاری از آن‌ها به‌وسیله هم‌پیمانان و عوامل خود آمریکا در منطقه به وجود آمده است. اگر موضوع فقط موارد هسته‌ای بوده باشد، موضوعات هسته‌ای در قالب برجام کاملا قابل حل بود و در 11 مرحله آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پایبندی ایران را به برجام تایید کرده بود.»

این کارشناس امور بین‌الملل درباره اینکه «آیا میان موضوع خروج نظامی ایران از سوریه که از زبان پمپئو بیان شد با سیاست خارجی روسیه که چندی پیش از زبان ولادیمیر پوتین مطرح شده بود ارتباطی وجود دارد؟» گفت: «اینها دو موضوع متفاوت است. درباره موضعی که پوتین گرفته، آن‌ها موضعشان این است که با پایان یافتن پروسه نظامی در سوریه نیروهای خارجی که نیروهای آمریکایی و هم‌پیمانانشان و از جمله ترکیه را نیز شامل می‌شود باید از سوریه خارج شوند؛ نخست اینکه روند نظامی در سوریه پایان نیافته است و اکنون نیمی از خاک سوریه در کنترل حکومت قانونی سوریه قرار ندارد و دوم، اینکه آنجا تنها ایران حضور ندارد و چندین کشور نیروی نظامی دارند.»

وی افزود: «سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در این‌باره مشخص کرده است که در چه شرایطی نیروهای ایران سوریه را ترک خواهند کرد. گرچه ایران با خواست دولت سوریه در آن کشور حضور دارد اما در وهله نخست، ایران به‌دلیل سرمایه‌گذاری که به‌طور مادی و معنوی در سوریه انجام داده دارای منافعی است که به‌وسیله دولت قانونی سوریه تامین می‌شود و نه خواست و یا مصلحت‌ دولت‌های دیگر و دوم، اینکه ایران هیچگونه منافع و یا اهداف و مقاصدی برای تغییرات ارزی و مرزی ندارد و خواهان برقراری صلح و ثبات و بازگشت امنیت به سوریه است.»

تاجبک تصریح کرد:‌ «بنابراین اینکه موضع ترامپ که سیاست‌های آمریکا و هم‌پیمانانش برای سرنگونی اسد موجب آن شده است را بخواهیم به موضع پوتین گره بزنیم رویکرد درستی نیست. حضور نظامی آمریکا در سوریه محلی از اعراب ندارد و فاقد وجاهت است. سخنان روز دوشنبه پمپئو به‌دلیل فقدان وجاهت و قابل اجرا نبودن نتوانسته است در همین مدت کوتاه در نزد مردم و نخبگان غربی جا باز کند.»

به‌گفته تاجیک، از آنجا که ترامپ در راستای یکجانبه گرایی آمریکا را در صحنه بین‌المللی در این زمینه منزوی کرده است تا آنجا که توئیت کنایه‌آمیز استاد مشهور روابط بین‌الملل به ترامپ که گفته «من هنوز در عجبم که پمپئو از ایران نخواست با افتتاح یک باشگاه گلفِ ترامپ درتهران و پرداخت پول برای دیوار مکزیک موافقت کند»، لذا ما در افکار بین‌المللی موقعیت مناسبی داریم و باید بیشتر روی انسجام داخلی و افزایش همبستگی ملی و فعالیت دیپلماتیک در دیپلماسی رسمی، عمومی و رسانه‌ای و اقداماتی در زمینه حقوق بین‌المللی تلاش کنیم.