چنبره و سلطه دلار بر اقتصاد جهانی، عامل پیشبرد تحریم های ایران

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا از رویترز، خروج دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای در ماه جاری، آشفتگی در میان شرکت های اروپایی به راه انداخت که در صورت ادامه تجارت با ایران، ممکن است با مجازات آمریکا مواجه شوند.

شرکت نفتی توتال، بیمه آلیانز و شرکت کشتیرانی مرسک در میان شرکت های اروپایی هستند که در مورد خروج از ایران صحبت کرده اند.

رهبران اروپایی نیز تلاش می کنند تا توافق هسته ای را (برای حفظ منافع تجاریشان) حفظ کنند.

اصلی ترین ابزار مالی آمریکا برای اجرای تحریم ها، دلار است که تقریبا در تمام جنبه های مبادلات تجاری جهان نفوذ کرده است.

پیتر کینسلا، تحلیلگر بازار در کامنولث بانک استرالیا در این رابطه گفت: «هیچ شرکت یا بانکی با دانستن اینکه با تحریم های آمریکا مواجه خواهد شد، با ایران معامله نمی کند.»

«آمریکل دسترسی شما به سرمایه گذاری دلاری تان را قطع می کند و این یک کابوس خواهد بود زیرا این کشور رایج ترین ارز جهان را دارد.»

دلار سال ها در برابر تلاش کشورهای خارجی برای پایان دادن به وابستگی به این ارز، مقاومت کرده است. این همان دلیلی است که ممکن است تلاش های بین المللی برای حفظ روابط تجاری با ایران را با مشکل مواجه کند.

در اینجا به 4 راه کلیدی که دلار بر اقتصاد جهان تسلط یافته است، می پردازیم:

ذخایر ارزی بانک های مرکزی

بیش از 60 درصد 11 تریلیون دلار ذخایر ارزی در جهان (که دولت ها برای تسویه مطالبات بین المللی و مداخله در بازارهای ارزی استفاده می کنند) به دلار نگهداری می شود. هرچند سهم دلار از ذخایر ارزی جهان پس از یک دوره طولانی تضعیف ارزش، به کمترین میزان در 4 سال گذشته رسیده است اما هنوز سهم آن در برابر ارزها دیگر نظیر یوآن چین بسیار بیشتر است. سهم یوآن از ذخایر ارزی جهان بر اساس آمار صندوق بین المللی پول بیش از یک درصد نیست.

پرداخت های بین المللی و صدور فاکتور

دلار همچنان ابزار غالب برای پرداخت تراکنش های مالی بین المللی است و بر اساس اعلام بانک تسویه حساب های بین المللی، 88 درصد تمامی مبادلات تجاری در سال 2016 به دلار صورت گرفته است.

بنا بر اعلام بانک تسویه حساب های بین المللی، 51.9 درصد مبادلات تجاری از نظر ارزش و 49.4 درصد از نظر حجم در سال 2014 به دلار آمریکا فاکتور شده است، این آمار شامل مواردی است که حتی یک طرف معامله آمریکا نبوده است.

بنا بر اعلام اداره آماره اتحادیه اروپا، بیش از نیمی از تمامی کالاهای وارداتی به این اتحادیه در سال 2016 به دلار فاکتور شده اند و این آمار برای معاملات نفتی و محصولات نفتی 85.5 درصد بوده است.

قیمت گذاری کالاهای خام

کالاهای خام نظیر نفت و طلا در معاملات بین المللی معمولا با دلار قیمت گذاری می شوند. بر اساس برآورد تحلیلگران، بیش از 80 درصد مبادلات نفتی به دلار قیمت گذاری می شوند.

چین تلاش می‌کند تا این واردات را با ارزهای دیگر انجام و یوآن را رواج دهد، به همین منظور یک بورس فروش آتی نفت به یوآن ایجاد کرده است.

سرمایه گذاری های بین المللی

بر اساس آمار یوروستات، در پایان نیمه دوم سال 2017، نردیک به نیمی از تمام مطالبات بین المللی یعنی 13.950 تریلیون دلار به دلار بوده است. بر اساس آمارهای ملی آمریکا، واشنگتن در سال 2016 بزرگ ترینوصول کننده و منبع سرمایه گذاری مستقیم خارجی با ورودی و خروجی به ترتیب 391 میلیارد دلار و 300 میلیارد دلار بوده است.