روز جمهوری اسلامی؛ فرصتی برای تبیین نقش و جایگاه واقعی مردم

به گزارش گروه رسانه‌های دیگر آنا، ۱۲ فروردین روز جمهوری اسلامی؛ روز پیروزی حقوقی انقلاب اسلامی است؛ روزی که اکثریت مردم ایران با رأی به این نظام هم بر حق تعیین سرنوشت کشور به دست خودشان تأکید دارند و هم تحقق این حق در چارچوب ارزش‌های دینی و اسلامی را خواستار شدند.

در آستانه ورود به ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی لازم است بازخوانی مجددی بر اهداف اصلی مردم از رأی به جمهوری اسلامی صورت گرفته و یک آسیب‌شناسی از آرمان‌هایی که در طی این مدت مغفول مانده یا نوعی عقب‌ماندگی در آن مشاهده می‌شود، انجام گیرد تا ۴۰ سالگی انقلاب به واقع نمایانگر پختگی و بلوغ آن باشد.

محمد حسن قدیری ابیانه، سفیر اسبق ایران در مکزیک و استرالیا و کارشناس عالی مدیریت استراتژیک، در گفت‌وگو با ایکنا در رابطه با مهمترین ارزش، آرمان و هدف یا اهداف رأی مردم به نظام جمهوری اسلامی که پس از حدود ۴۰ سال، کمتر مورد توجه قرار گرفته یا به مرور کمرنگ شده، گفت: پیروزی انقلاب اسلامی با راهپیمایی‌های گسترده مردم توام با ایثار و شهادت‌طلبی صورت گرفت و شعار مردم در این راهپیمایی‌ها تشکیل جمهوری اسلامی بود و اولین اقدام هم رفراندوم تعیین نظام بود که مردم با ۹۸,۲ درصد به جمهوری اسلامی رأی دادند. این رأی به این معنا بود که مردم از یک سو خواستار حاکمیت اسلام و قرآن بر کشور بودند و از سوی دیگر خواهان ایفای نقش خود در انتخاب مسئولان و متکی بودن امور کشور به آرای خود بودند؛ به عبارتی رأی مردم، رأی به مردمسالاری مبتنی بر اسلام بود.

وی ادامه داد: با تدوین قانون اساسی و تصویب آن در مجلس خبرگان و رأی مردم به این قانون در رفراندوم قانون اساسی، چارچوب‌ها و نحوه پیاده‌سازی مردمسالاری و جمهوریت مبتنی بر اسلام مشخص شد. لذا آنچه که در ابتدای پیروزی انقلاب تا دوران دفاع مقدس به صورت پررنگ قابل مشاهده بود مشارکت مردم در امور مختلف و احساس مسئولیت و تلاش آنها در ساختن و پیشرفت کشور بود که نمونه بارز آن حضور مردم در قالب گروه‌های جهاد سازندگی در روستاها و مناطق محروم برای کمک و محرومیت‌زدایی، حضور داوطلبانه در جنگ تحمیلی، مشارکت سیاسی در انتخابات‌های مختلف، مقابله با دشمنان و تروریسم و ... بود.

قدیری ابیانه اظهار کرد: همچنین این تجربه برای همه پیش از انقلاب به اثبات رسیده بود که بدون حضور و مشارکت مردم پیروزی انقلاب حاصل نمی‌شد و گروه‌ها و جریانات سیاسی مخالف رژیم پهلوی به تنهایی قادر به سرنگون ساختن نظام شاهنشاهی نبودند.در واقع در طی این دوران مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف به خوبی بروز و ظهور پیدا کرد و موفقیت‌های زیادی را حاصل کرد.

سفیر اسبق ایران در مکزیک عنوان کرد: اما به مرور به ویژه در جریان رقابت‌های انتخاباتی، با تغییر سبک رقابت از سوی نامزدها و جایگزین شدن دادن وعده و وعید به مردم به جای بسیج افکار عمومی در جهت پیشرفت کشور، مردم از صحنه مشارکت در عرصه‌های مختلف به نوعی کنار گذاشته شده و مسئولان با قول‌ها و وعده‌هایی که درباره دادن امکانات، انجام پروژه‌ها وتوزیع ثروت ... دادند این فرهنگ مشارکت در سازندگی در میان مردم را کمرنگ کرده و فرهنگ مطالبه‌گری از نوع ناپسند آن جایگزین شد.

وی یادآور شد: نظام جمهوری اسلامی به واسطه آرمان‌ها و اهدافی که داشت، یک ظرف با کیفیت عالی است که عملکرد آن بستگی به این دارد که مردم چه کسانی را برای مسئولیت‌های مختلف انتخاب می‌کنند. در واقع اشکالی اگر وجود دارد در نحوه و نوع انتخاب افراد برای مسئولیت‌هاست. متاسفانه واقعیت این است که بعضا انتخاب افراد براساس قوم‌گرایی، جناح‌گرایی و ...صورت می‌گیرد و این باعث می‌شود اهداف و آرمان‌های عالی در صحنه عمل به خوبی و درستی به منصه ظهور نرسد و جمهوری اسلامی کارکرد لازم را نداشته باشد.

قدیری ابیانه اظهار کرد: در واقع با وجود دستاوردهای بزرگ نظام در طی این ۴۰ سال، کاستی‌هایی وجود دارد که بیشتر آن به عقیده من، به انتخاب خود مردم و کمرنگ شدن احساس مسئولیت و مشارکت مردم در عرصه‌های مختلف است. اگر مسئولان بد عمل می‌کنند این نتیجه انتخاب مردم است و خود مردم باید نظارت کنند و عملکردها را اصلاح کنند. البته برخی اشکالات نیز متاسفانه در میان مردم و در فرهنگ عمومی کشور وجود دارد که باز هم خود مردم هستند که باید ان را برطرف کنند مانند فرهنگ کار، احساس مسئولیت، احترام به قانون، انضباط اجتماعی و ....؛ در واقع این اشکالات را نباید به پای اسلام و نظام گذاشت و خود مردم باید در جهت رفع آن تلاش کنند.

این کارشناس عالی مدیریت استراتژیک عنوان کرد: به عبارتی لازم است یک سری اصلاحات و تحولات در روحیه و فرهنگ عمومی مردم صورت بگیرد و مردم به جای اینکه صرفا خود را مطالبه‌‌گر دانسته و صورت مسئله تلقی کنند، خود را راه حل بدانند. هر جا مشارکت، کار و پیگیری از سوی مردم انجام گرفت پیروزی حاصل شد و هرجا اینگونه نبود دچار عقب‌افتادگی شدیم.

وی با بیان ینکه باید مشارکت مردم از حضور در انتخابات و رأی دادن فراتر رود، گفت: این نیازمند اصلاح در سبک زندگی و رفتار اقتصادی مردم است تا مردم بدانند آنها هم در ساختن کشور سهیم هستند و کشور برای خودشان است نه اینکه فقط انجام امور را به مدیران و مسئولان بسپارند و صرفا مطالبه‌گری کنند.

قدیری ابیانه با تأکید بر اینکه متاسفانه مسئولان نقش مهمی در کنار گذاشته شدن مردم از این نوع مشارکت داشته و دارند، گفت: اشرافی‌گری‌ها و لغزش‌های مسئولان تا حد زیادی به مردم سرایت کرده و مردم را از فرهنگ کار دور ساخته و به مصرف‌گرایی سوق داده است. «الناس علی دین ملوکهم» به این معنا نیست که چون مسئولان و حاکمان اشتباه و خطا می‌کنند پس مردم هم مجاز به خطا و اشتباه هستند. این نگاه یک خطای بزرگ است؛ آیا چون مسئولی به عنوان نمونه از کالای ایرانی استفاده نمی‌کند یا حمایت لازم را از تولید ایرانی انجام نمی‌دهد، مردم هم باید این خطا را تکرار کنند؟ کشور برای مسئولان است یا برای خود ماست؟

وی ادامه داد: لذا بازخوانی رأی مردم در ۱۲ فروردین به جمهوری اسلامی باید معطوف به تبیین جایگاه و نقش واقعی مردم در آرمان‌ها و اهداف ترسیم شده انقلاب و قانون اساسی نه وضعیت فعلی نوع مشارکت و ایفای نقش مردم در اداره امور کشور باشد.در این راستا باید آموزش‌ها و تربیت‌ها به سمتی سوق پیدا کند که همه تلاش کنند در امور کشور مشارکت داشته و دستگیر یکدیگر باشند نه اینکه نوعی تربیت شویم که همه بنشینند و به تعبیری «دست بگیر» داشته باشند.

سفیر اسبق ایران در استرالیا افزود: متاسفانه خیلی به مطالبه‌گری (به معنای وظیفه را به مسئولان سپردن و طلب کردن از آنان و نقش برای خود در ساختن کشور قائل نبودن، نه به معنای پیگیری و بازخواست مسئولان) به عنوان نقش مردم در سطح رسانه‌ها و حتی از سوی مسئولان دامن زده می‌شود و این هم براساس یک تصور غلط از میزان ثروت کشور است. اینکه گفته می‌شود ایران به لحاظ منابع طبیعی، نفت، گاز، معادن و ... کشور ثروتمندی است واقعیت است اما این یک ثروت بالقوه است که باید بالفعل شود و مسئولان و مدیران به تنهایی نمی‌توانند این بالفعل شدن را به سرانجام برسانند.

وی تصریح کرد: بر مبنای همین نگاه نادرست در کشور بیشتر بر توزیع ثروت تأکید می‌شود تا تولید ثروت. در واقع این ثروت‌ها و منابع طبیعی نمی‌تواند جای کار، تلاش و مشارکت مردم را بگیرد.‌ اگر مردم نشسته‌اند که مدیران مشکلات آنها را حل کنند اصل این نگاه اشتباه است. مدیران باید تلاش کنند اما اصل گره به دست مردم باز می‌شود. چه شد که امامان معصوم نتوانستند حکومت تشکیل دهند اما امام خمینی(ره) که غیر معصوم بود توانست حکومت اسلامی تشکیل دهد؟ این تنها به حضور و مشارکت مردم بستگی داشت.

قدیری ابیانه اظهار کرد: اگر مردم در هر صحنه‌ای حضور داشته باشند موفقیت حاصل می‌شود و اگر مشارکت نداشته باشند حتی امام معصوم هم نمی‌تواند حکومت تشکیل دهد. براین اساس روز جمهوری اسلامی، بهانه و فرصتی برای مشخص کردن نقش و جایگاه مردم و مسئولیت‌های آنها در پیشبرد انقلاب و نظام است.

وی تأکید کرد: مردم نباید اینگونه تصور کنند که با پیروزی انقلاب و تشکیل جمهوری اسلامی همه چیز تمام شده و چون کار به مسئولان سپرده شده آنها دیگر نقشی ندارند. مسئولان حتما نقش مهمی دارند اما این نافی نقش تک تک مردم نیست. کشور مانند قطاری نیست که حکومت لکوموتیو آن باشد و مردم مسافران آن، بلکه کشور مانند یک کشتی است که حکومت کاپیتان کشتی است و همه پاروزن آن هستند. اگر کاپیتان درست عمل نکند و تصمیم نگیرد کشتی به مقصد نمی‌رسد اما اگر بهترین کاپیتان را داشته باشیم ولی پارو نزنیم، کشتی حرکت نمی‌کند.

قدیری ابیانه در پایان عنوان کرد: امسال هم مقام معظم رهبری با شعار سالی که انتخاب کردند مردم را مورد خطاب اصلی قرار دادند. هر کس باید خود را مسئول هر مشکلی در کشور بداند. کسانی که کالای خارجی می‌خرند به اشتغال در کشورمان به نفع اشتغال کشور دیگر ضربه می‌زنند و متاسفانه گاهی کالاهای کشورهایی مشتری دارد که کشور ما را تحریم کرده‌اند و به دنبال ضربه زدن به کشور هستند. لذا مردم باید بدانند رفتار آنها در کنار تصمیمات درست یا نادرست مسئولان نقش مهمی در نوع حرکت کشور دارد.

منبع: ایکنا