«بهره‌وری سرمایه» سوار بر ریل صعودی

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، داوران هشتمین جشنواره ملی بهره‌وری پس از ارزیابی عملکرد کارخانه‌های فعال در حوزه تولید سیمان و محاسبه «بهره‌وری هزینه نیروی کار» و «بهره‌وری سرمایه» آن‌ها و مقایسه این آمار با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت سیمان کشور، کارنامه بهره‌وری کارخانه‌های این حوزه را منتشر کردند.

بهره‌وری هزینه نیروی کار

بر پایه این گزارش، داوران مبنای ابتدایی این ارزیابی را سال ۸۷و عدد آن را برابر ۱۰۰ تعیین کردند و مابقی سال‌ها تا سال نهایی این ارزیابی یعنی سال ۹۴، میزان بهره‌وری هزینه نیروی کار موردبررسی قرارگرفته است.

در این گزارش بر عملکرد شرکت «سیمان‌ داراب» و آمارهای بهره‌وری تمرکز کرده تا نسبت شاخص‌های بهره‌وری این شرکت با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت سیمان به دست آید.

بر اساس جدول زیر، بهره‌وری سرمایه در شرکت «سیمان‌ داراب» سال‌های ابتدایی بهره‌وری سرمایه را نسبت به شاخص سال پایه یعنی (۱۰۰=۸۷) بسیار ضعیف‌تر آغاز کرد.

مجموع عملکرد شرکت سیمان‌ داراب در ارزیابی شاخص بهره‌وری هزینه نیروی کار در مقایسه با اهداف برنامه پنجم توسعه چندان رضایت‌بخش نبوده و در نگاه کلی به این آمار در‌می‌یابیم که همیشه چند گام عقب‌تر از برنامه کلان اقتصادی کشور برداشته است.

سیمان داراب از معدود شرکت‌های سیمانی بوده که در شاخص «بهره‌وری هزینه نیروی کار» و «بهره‌وری سرمایه» توانسته در طی بازه‌های زمانی 88 - 94 شاخص‌هایی بالاتر از میانگین سال پایه را بدست آورد و از حیث جزو شرکت‌های موفق در بهره‌وری و رقابت‌پذیری به شمار می‌آید.

بر پایه این گزارش، در نخستین سال بررسی این جشنواره، میزان بهره‌وری هزینه نیروی کار این شرکت در نزدیکی شاخص سال پایه بود و توانست شاخص 103درصدی را بدست آورد و تنها 2درصد از اهداف برنامه کلی پنجم توسعه کمتر بوده است.

در سال 89، داوران جشنواره ملی بهره‌وری در بررسی عملکرد شرکت سیمان داراب در این بخش، شاخص 107درصدی را برای آنها به ثبت رساندند که این شاخص در مقایسه با اهداف برنامه کلی پنجم توسعه که 110درصد تنظیم شده بود، مقدار ناچیزی پایین‌تر بوده است.

بر اساس این گزارش، شرکت‌های سیمانی از سال 90 در آغاز راه رشد تولید و بهره‌وری قرار گرفتند و سیمان داراب نیز از این قضیه مستثنی نبوده و آنها توانستند شاخص 128درصدی را کسب کنند که اینبار از شاخص اهداف برنامه کلی پنجم توسعه «115درصدی» به مراتب رشد بهتری را از خود نشان دادند.

سال 91، سال رکوردزنی شرکت سیمان داراب بوده زیرا آنها با ثبت شاخص 139درصدی در بهره‌وری هزینه نیروی کار، بهترین عملکرد خود را در این بازه زمانی ثبت کردند؛ طی این سال، اهداف برنامه کلی پنجم توسعه برابر با شاخص 121درصد تعیین شده بود.

کارنامه بهره‌وری سیمان داراب نشان‌دهنده آن است که علارغم رشد اغلب شرکت‌های سیمانی در بخش بهره‌وری هزینه نیروی کار در سال 92، این شرکت با کمی کاهش در این شاخص روبه‌رو شده و میزان شاخص بهره‌وری آنها در این بخش به 129درصد یعنی 10درصد کاهش به نسبت سال گذشته رسیده است اما کماکان اهداف برنامه کلی پنجم توسعه نیز از شاخص شرکت سیمان داراب کمتر است.

در سال 93 و 94،‌ میزان بهره‌وری این شرکت در مسیر نزولی قرار گرفته و به ترتیب با شاخص 112 و 82 درصدی را به ثبت رسانده که طی همین مدت برای اهداف برنامه کلی پنجم توسعه شاخص‌های 131 و 136درصدی تعریف شده بود.

در بخش بهره‌وری هزینه نیروی کار، عملکرد و میانگین شاخص کل صنعت سیمان به مراتب از شاخص‌های این شرکت پایین‌تر بوده و هیچگاه شاخص بالاتری به نسبت این شرکت به ثبت نرسید.

بهره‌وری سرمایه

در بررسی این شاخص‌ها، شرکت سیمان داراب وضعیت مناسبی را طی سال‌های 88 - 94 به ثبت رساند و تقریبا هر ساله توانست با یک رشد مناسب وضعیت بهتری را پشت سر بگذارد.

در نخستین سال این بررسی‌ها «سال88» شاخص 109درصدی را ثبت کرد که نسبت به سال پایه 9درصد و نسبت به اهداف برنامه کلی پنجم توسعه 5درصد و نسبت به میانگین کل صنعت سیمان 24درصد وضعیت بهتری را داشت.

در سال 89، این شرکت توانست با ثبت شاخص 115درصدی در بهره‌وری سرمایه خود به میزان 6درصد از اهداف برنامه کلی پنجم توسعه پیش بیفتد و همینطور این روند صعودی برای سال 90 نیز ادامه دار شد اما اینبار رشد قابل توجهی توسط این شرکت به ثبت رسید؛ طی سال90، شرکت سیمان داراب با ثبت شاخص 137درصدی شروع به رشد خود را آغاز کرده و فاصله خود را با شاخص‌های اهداف برنامه کلی پنجم توسعه را بیشتر کرد.

بر پایه این گزارش، تنها نقطه نوسان این کارنامه، سال 91 بوده که کاهش 4درصدی را نسبت به سال گذشته شاهد هستیم اما کماکان شاخص 133درصدی بهره‌وری سرمایه شرکت سیمان داراب از شاخص 118درصدی اهداف برنامه کلی پنجم توسعه و 121درصدی میانگین کل صنعت بیشتر بود.

روند نزولی بهره‌وری سرمایه در شرکت سیمان داراب تنها در یک نقطه خودنمایی کرد و از آن پس دیگر کارنامه بهره‌وری این شرکت در بخش بهره‌وری سرمایه شاهد کاهش یا حتی توقف نبوده و توانست رشد خود را هر ساله نسبت به سال گذشته خود بهبود ببخشد.

در سال92، این شرکت با ثبت آمار 174درصدی در بهره‌وری سرمایه، 52درصد از آمارهای اهداف برنامه کلی پنجم توسعه پیشه بگیرد و همچنین 39درصد نیز آماری بهتر از مجموع کل صنعت سیمان کسب کند.

در سال 93 و 94،‌ رشد شاخص‌های بهره‌وری ادامه دار بوده و این شرکت شاخص 183درصد و 242درصدی را ثبت کرد که به نسبت اهداف برنامه کلی پنجم توسعه در سال 93، 57درصد و نسبت به سال94، 111درصد وضعیت بهتری را از خود برجای گذاشت.