ساخت توپک هوشمند اطفای حریق در دانشگاه آزاد اسلامی شیراز

به گزارش خبرنگار آنا از شیراز، گروه هسته‌ی فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز، یکی از گروه‌های علمی بود که یافتن راهکاری برای مقابله با حریق‌های ناگهانی و کنترل آسیب‌های ناشی از حریق را در دستور کار قرار داد، شاید راهی برای مقابله با وقوع حوادث گسترده و عواقب چنین رخ‌دادهایی بیابد و بدین منظور توپک هوشمند اطفای حریق در این دانشگاه اختراع شد.

گروه هسته فناور، متشکل از حمیدرضا صفایی دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز به همراه پنج دانشجوی کارشناسی ارشد به نام‌های سید علی جهبز، وحید رحمانیان، صالح صداقت، سید عرفان سجادی و امیرحسین خوشه چین است که فکر طراحی و ساخت وسیله‌ای برای اطفاء‌ی حریق در ذهنشان جرقه‌ زد.

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز در این باره به خبرنگار آنـا گفت: «آتش‌سوزی از حوادثی است که هر لحظه ممکن است در هر مکان و برای هر کسی اتفاق بیفتد و بر اثر آن خسارت‌های جانی و مالی جبران‌ناپذیری وارد شود.»

حمیدرضا صفایی افزود: «آمارها نشان داده که 87.3 درصد از حریق‌هایی که در مراحل اول اطفا می‌شود، در بیش از 93 درصد به لحاظ مالی و 96.2 درصد به لحاظ جانی، نسبت به مواردی که اقدام سریع برای اطفای آنها انجام نشده، زیان کمتری وارد کرده‌ است.»

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه اقدامات اولیه برای اطفای حریق نیازمند بهره‌گیری از یک سیستم هوشمند شبانه‌روزی است، گفت: «توپک اطفای حریق حاصل تلاش این گروه برای رسیدن به هدف گفته شده بود؛ اینکه هرچه سریعتر به آتش واکنش نشان داده شود.»

صفایی با بیان اینکه این محصول ظاهری شبیه به توپ داشته و مجهز به حسگر دما و شعله آتش است، تصریح کرد: «توپک اطفای حریق حاوی پودر خاموش کننده بوده و در صورت تماس با شعله یا قرار گرفتن در معرض دمای بالای 85 درجه سانتیگراد، ظرف 3 الی 5 ثانیه هوشمند عمل کرده و منفجر خواهد شد و این انفجار، موجب پاشیده شدن پودر درون آن می‌شود.»

مدیر گروه بخش شیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز با تصریح اینکه این محصول برای خاموش کردن آتش‌ کلاس‌های A,B,C,E مناسب است، گفت: «این سیستم نیاز به شارژ ندارد و نوع و شکل طراحی و مهندسی و مواد به کار رفته در محصول، این تولیدات را به برترین و مناسب ترین آتش خاموش کن در حوزه اطفا حریق در کلاس های یاد شده تبدیل کرده است.»

وی خاطرنشان کرد: «کلاس A شامل آتش سوزی‌های معمولی است؛ سوخت‌های جامد که پس از سوخت خاکستر به جای می‌گذارد و اکثرا منشأ گیاهی دارد؛ موادی نظیر انواع چوب، پارچه، زغال سنگ، کاغذ و غیره که معمولا در انبارها، کتابخانه‌ها و نقاط مسکونی دیده می‌شود.»

این استاد دانشگاه گفت: «آتش کلاس B ناشی از مواد منفجره،‌ شیمیایی و مشتقات این مواد نظیر نفت، بنزین، گازوئیل، روغن، گریس، پاستیک، الکل و دیگر مواد سوختنی مایع است و آتش سوزی‌های ناشی از گازهای قابل اشتغال مربوط به کلاس C است؛ کلاس E نیز آتش‌سوزی‌های برقی و مواردی که حریق منشأ الکتریکی دارد را شامل می‌شود.»

صفایی اظهار کرد: «دمای منطقه آتش سوزی در لحظات اول (حدود 20 ثانیه اول) به بالای 600 درجه سانتیگراد و یک دقیقه بعد از حادثه به هزار و پانصد درجه سانتیگراد می‌رسد؛ چنین دمایی باعث ذوب فلزات و کاهش مقاومت اسکلت فلزی ساختمان و در نتیجه فرو ریختن ساختمان‌ها خواهد شد؛ اتفاقی که برای پلاسکو رخ داد.»

این استاد دانشگاه با بیان اینکه توپک اطفای حریق حساس به زبانه‌های آتش است نه گرما به آنــا گفت: «توپک اطفای حریق تا شعاع پنج متری را پوشش می‌دهد و می‌توان از آن در نقاط پرخطر، دارای اهمیت و عمومی و عادی در محیط‌های باز که در برابر تابش مستقیم نور خورشید قرار دارد و در مکان‌هایی که استفاده از سیستم‌های هوشمند امکان‌پذیر نیست نیز مانند کتابخانه‌ها، مراکز اسناد، اداره‌ها و انبارها و .... کاربرد دارد.»

به گفته وی، استفاده از این سیستم در نقاط حساس به آب که نمی‌‌توان از سیستم‌های آبی هوشمند بهره‌برد هم امکان‌پذیر خواهد بود؛ در سازه‌های قدیمی که امکان نصب تاسیسات ضد حریق مدرن وجود ندارد یا ساختمان‌هایی که فاقد امکانات مد نظر آتش‌نشانی است نیز می‌توان از توپک‌های ضد حریق استفاده کرد.»

این استاد دانشگاه بیان کرد: «این توپ زیر باران نیز عمل می‌کند و از قابلیت‌ها و مزایای آتش خاموش کن هوشمند توپی می‌توان هوشمند بودن، بی‌نیازی به فعال‌سازی، عملکرد خودکار، واکنشی سریع و خنثی کننده در مقابل شعله‌ی آتش، بی‌نیازی به حضور انسان برای فعال سازی و استفاده بسیار آسان که امکان استفاده را برای کودکان و سالخوردگان هم فراهم می‌کند را نام برد.»

وی گفت: «این سیستم قابلیت نصب روی دیوار یا به شکل آویز از سقف و استفاده توسط کاربر را دارد و فاقد مواد سمی یا آلاینده‌های زیست محیطی است و هنگام حریق صدایی با قدرت 138 دسیبل تولید می‌کند که نشانه‌ وقوع حریق است؛ از طرفی ضایعه و ترکش مخرب ندارد و در زمان انفجار، موجی ایجاد نمی‌کند؛ در برابر ضربه و سقوط از ارتفاع و سرما مقاوم بوده و به دلیل وزن کم قابلیت خوبی برای جابه‌جایی دارد.»

دانشیار گروه شیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز با اشاره به اینکه توپک اطفای حریق تا 5 سال نیاز به هیچ گونه شارژ و بازدید ندارد، ادامه داد: «این توپک کاملا بومی سازی شده و در ایران مشابه خارجی ندارد و اولین باری است که در کشور تولید می‌شود و اکنون نمونه‌ اولیه این محصول تولید شده و مراحل داوری توپک اطفای حریق انجام شده و تا مرحله ثبت اختراع راه زیادی نمانده است.»

به گزارش آنا، این هسته‌ فناور حدود 2 سال پیش در مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی شیراز راه‌اندازی شد و تاکنون 2 اختراع ثبت کرده و یک اختراع در مرحله‌ داوری دارد و اکنون به یک واحد فناور تبدیل شده است.