برگزاری کارگاه علم سنجی در واحد همدان

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، بهروز بیات عضو هیأت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی واحد همدان در کارگاه علم سنجی به مناسبت هفته پژوهش گفت: آن دسته از روش‌‌های کمی که به تحلیل علم به‌ عنوان یک فرآیند اطلاعاتی تأکید دارند «علم‌سنجی» است، به عبارت درست‌تر «علم‌سنجی» دانش اندازه‌گیری علم است.

بیات افزود: «علم‌سنجی یکی از متداول‌ترین روش‌های ارزیابی فعالیت‌‌های علمی و مدیریت پژوهش است و بررسی کمی تولیدات علمی،‌ سیاست‌گذاری علمی،‌ ارتباطات علمی دانش‌پژوهان و ترسیم نقشه علم، برخی از موضوعات این حوزه‌ هستند؛ منظور از پایگاه‌های علم‌سنجی هرگونه پایگاه اطلاعاتی است که در مطالعات علم‌سنجی قابل‌ استفاده است و بر اساس این تعریف می‌‌توان سطح وسیعی از پایگاه‌ها را جزء پایگاه‌های علم‌سنجی قرار داد؛ پایگاه‌‌های حاوی داده‌‌های مالی و داده‌‌های انسانی پایگاه‌­های سازمان OECD، پایگاه‌های سازمان ملل متحد نظیر UNDP، بانک جهانی و در ایران مرکز آمار ایران و مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی جز این دسته از پایگاه‌ها هستند.»

وی اظهار کرد: «دسته‌بندی دیگر این پایگاه‌ها پایگاه‌های تحلیل استنادی است که در آنها بر اساس داده‌‌هایی که از یک یا چند نمایه استنادی به‌ دست می‌‌آورند، امکان تحلیل استنادی را با کیفیتی فراتر از نمایه‌‌های استنادی فراهم می‌‌سازند؛ مهمترین نمایه‌‌های استنادی بین‌المللی عبارت است از Web of Science، Scopus، google Schoolar، Current Contents Connect . البته بسیاری از کشورها نیز امروزه اقدام به تهیه نمایه استنادی کرده‌‌اند از جمله PSCI در ایران، India SCI در هند و China SCI.»

عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان خاطرنشان کرد: «مؤسسه اطلاعات علمی آمریکا واقع در فیلادلفیا در سال 1958 توسط یوجین گارفیلد تأسیس شد و در سال 1992 به شرکت Thomson Reuters واگذار شد و این یکی از مؤسسات معتبر جهانی در زمینه معرفی مجلات علمی در حوزه‌های مختلف است.»

مدرس کارگاه علم سنجی درباره شاخص‌های علم سنجی گفت: «مدیریت اثربخش علم، پژوهش، فناوری و نوآوری مستلزم کنترل و ارزیابی این مؤلفه‌ها است و هر چیزی که قابل اندازه‌گیری نباشد، قابل کنترل نیست و هر آنچه که قابل کنترل نباشد، مدیریت پذیر نیست.»

بیات بیان کرد: «شاخص‌های کمی مورد استفاده در حوزه علم سنجی در واقع نمادی هرچند کوچک از کیفیت را به ما ارائه می‌کند و از آنجا که اندازه‌گیری و سنجش دقیق کیفیت میسر نیست، متخصصان علم سنجی کیفیت‌ها را با زبان و بیان کمی ارائه می‏‌کنند.»

وی افزود: «یکی از این شاخص‌ها ضریب تأثیر IF است که میزان متوسط استناد به مقالات یک مجله علمی را نشان می‌دهد؛ این ضریب معیاری برای نشان دادن میزان نفوذ علمی یک مجله در یک حوزه علمی و تحقیقی خاص است و در یک رشته علمی، مجلات دارای ضریب تأثیر بالاتر دارای اهمیت بیشتری نسبت به مجلات دیگر هستند.»