استاد دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران:
شکل‌گیری کمپین‌های مردمی و دانشجویی در پیشگیری و تشخیص زودرس بیماری‌ها، یک فرصت ویژه اند
پزشک و پژوهشگر حوزه سلامت و استاد دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران با بیان اینکه بسیاری از سرطانها در مراحل اولیه قابل تشخیص و درمان هستند ولی در صورتی که تشخیص آن به تأخیر بیفتد، درمان آن مشکل، هزینه بر و گاهی کم نتیجه خواهد بود،گفت: نقش کمپین‌ها در اطلاع رسانی درباره انواع سرطانها و به ویژه آن دسته که شیوع بیشتری در میان زنان دارند، اثربخش است.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، دکترخلیل علی محمدزاده با سخنرانی در سمینار «پیشگیری از سرطان های بانوان» با تاکید بر اینکه شناخت و کشف سرطان ها در مراحل اولیه موضوع بسیار مهمی است و در روند بهبود بیماری نقش تعیین کننده ای دارد، گفت: «بسیاری از سرطان ها در مراحل اولیه قابل تشخیص و درمان هستند و تشخیص به موقع و زود هنگام آن می تواند معادله مرگ و زندگی را برای بیماران تغییر دهد.»
وی با قدردانی از دست اندرکاران علمی و نقش پر رنگ کانون دانشجویی سبا در برگزاری سمینار «پیشگیری از سرطان های بانوان» اظهار کرد: «وجود این کمپین‌ها در پیشگیری و تشخیص زودرس بیماری ها یک فرصت فوق العاده است.»
این پزشک و پژوهشگر حوزه سلامت به طرح مباحث خود در باره سرطانهای دهانه رحم، پستان و تخمدان پرداخت و گفت: «شیوع بالای این سرطان ها باعث شده، وزارت بهداشت دستورالعمل کنترل این بیماری ها را از مدتها قبل در دستور کار خود قرار دهد.»
وی سرطان دهانه رحم را دومین سرطان شایع دستگاه تناسلی در زنان زیر ۴۵ سال و پنجمین سرطان بعد از سرطان های ریه، سینه، روده و جسم رحم در سراسر جهان اعلام کرد و گفت: «۸۶ درصد مرگ های ناشی از سرطان سرویکس در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد و در نیم قرن اخیر به دلیل غربالگری ملی و برنامه بهداشت عمومی، از شیوع این سرطان در کشورهای پیشرفته به میزان ۷۵ درصد کاسته شده است.»
وی توجه به این بیماری ها در سیاست‌های کشوری و برنامه‌های خود مراقبتی را موثر خواند و اظهار کرد: «در صورت موفقیت در این ارتباط می‌توان به آسانی با این نوع بیماری ها مقابله کرد و ذخیره سلامت زنان در جامعه را بالا برد.»
محمدزاده توجه به غربالگری و مدیریت درست آن و دسترسی به افراد پرخطر را خاطرنشان کرد و گفت: «سرطان دهانه رحم ارتباط شناخته شده ای با ویروس پاپیلومای انسانی(HPV) دارد. این ویروس اواخر سال ۱۹۸۰ کشف شد و انواع پرخطر آن بویژه ۱۶ و ۱۸، بیشترین شیوع را در افراد مبتلا دارند.»
وی افزود: «این ویروس از طریق رابطه جنسی منتقل می شود و شرایط رفتاری ناسالم جنسی احتمال آلودگی به آن را افزایش می دهد.»
محمدزاده با بیان اینکه در غربالگری سزطان سرویکس، پیدا کردن افراد پرخطر اهمیت بالایی دارد، گفت: «ویروس HPV یک ویروس زگیلی است که به آسانی پراکنده میشود. »
وی گفت: «سرطان دهانه رحم در حقیقت یک بیماری مقاربتی است که در اثر انتقال ویروس پاپیلومای انسانی ایجاد میشود و در اکثر مواقع این ویروس از بدن پاک میشود و در موارد کمی ممکن است این ویروس جای پای خود را باقی بگذارد به‌گونه‌ای که باعث تغییرات سلولی در مخاط دهانه رحم و در برخی مواقع در سایر نواحی تناسلی شده و ضایعات پیش‌سرطانی(دیسپلازی) ایجاد می‌کند و چنانچه این ضایعات در مرحله مناسب با تست غربالگری(پاپ اسمیر) شناخته نشوند ممکن است به سرطان منجر شود. پیشرفت ضایعات این بیماری، برای رسیدن به سرطان دهانه رحم گاهی ۱۰ تا ۱۵ سال به طول می انجامد.»
محمدزاده با ذکر این نکته که سازمان جهانی بهداشت تزریق واکسن HPV را جزو واکسن‌های ملی قرار داده است، اظهار کرد: «گرچه سرطان دهانه رحم به اندازه سرطان پستان و رحم در جامعه ما شایع نیست، اما برخلاف این نوع سرطانها قابل درمان نیست و خطرناک و کشنده محسوب میشود. به همین علت در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا با توجه به شرایطی که در این کشورها حاکم است،تزریق واکسن آن ضروری است و در کشور ما پیشنهاد شده برای دختران بالای ۱۴ سال و قبل از ازدواج و با مشورت و تحت نظر پزشکان، ضرورت تزریق واکسن مورد بررسی قرار گیرد. »
وی افزود: «سن واکسیناسیون HPV برای پیشگیری اولیه از این بیماری در کشورهای پیشرفته، در زنان بین ۹ تا ۴۵ سال و مردان بین ۹ تا ۲۶ سالگی توصیه شده است و اکثر افرادی که واکسینه شده اند دچار عوارض جانبی نشده اند. »
محمدزاده گفت: «دو نوع از واکسن‌های ساخته شده در برابر این ویروس از سوی اداره غذا و داروی آمریکا به نام‌های سرواریکس و گارداسیل تائید شده است. سرواریکس (دوگانه) شامل دو گونه ویروس شایع است که ایجاد سرطان دهانه رحم می‌کند و گارداسیل(چهارگانه) حاوی دوگونه فوق به انضمام دوگونه شایع ایجادکننده زگیل تناسلی است. در ایران فعلا واکسن گارداسیل برای مصرف ترجیح داده شده است. »
محمدزاده گفت: «در این نوع سرطان عامل ژنتیک خیلی تأثیرگذار نیست و شایع ترین راه انتقال، ویروس HPV است و رشد این سرطان به کندی صورت می گیرد.»
وی علاوه بر ویروس پاپیلومای انسانی، فاکتورهای دیگری را در افزایش احتمال به این بیماری مهم دانست و اظهار کرد: «این ویروس ممکن است حتی در اثر زناشویی کامل هم منتقل نشود بلکه از طریق تماس پوست با پوست آلوده هم صورت بگیرد. بنابراین استفاده از وسایل جلوگیری در رابطه جنسی نظیر کاندوم اثر پیشگیری کننده قطعی ندارد.»
محمدزاده با یادآوری بررسی‌های اخیر پژوهشگران اروپایی گفت: «آنها غربالگری با تست HPV را بهتر از پاپ اسمیر برای پیشگیری از سرطان بدخیم دهانه رحم، ارزیابی کرده و توصیه کرده اند که تست تشخیص HPV با اولویت‌بندی از سن ۳۰ سالگی و حداقل با پنج سال فاصله انجام شود.»
این پژوهشگر حوزه مدیریت سلامت اظهار کرد: «متخصصان کشورمان برای افراد زیر ۲۰ سال این تست ویروس‌شناسی را توصیه نمی کنند به این دلیل که ممکن است این ویروس در بدن خیلی از خانم‌های جوان باشد که باعث نگرانی آنها شود؛ این ویروس عفونت گذرایی ایجاد می‌کند که انتظار است در زیر ۳۰ سال خود به خود پاک شود.»
وی گفت: «مردان هم در معرض خطر ابتلا به این نوع ویروس قرار دارند اما به دلیل شرایط هورمونی، بدن زنان برای دریافت آن مستعدتر است. به طوری که در مردان نیز در ناحیه آنوس و یا تناسلی امکان زگیل و با احتمال بسیار کم سرطان وجود دارد، بنابراین مردان نیز باید مراقبت رفتارهای جنسی خود باشند.»
زنانی که کمتر به نوزادان خود شیر می دهند بیشتر به سرطان پستان دچار می شوند
این استاد دانشگاه به نقل از سازمان جهانی بهداشت، سرطان پستان را شایع ترین سرطان در بین زنان جهان اعلام کرد و گفت: «این بیماری در دهه های گذشته به شایع ترین بیماری میان زنان ایران هم تبدیل شده و سن ابتلا به آن به طور متوسط در کشور بین ۴۵ تا ۵۵ سال است در حالی که سن در کشورهای غربی بین ۵۰ تا ۶۰ سال است. »
وی افزود: «مهمترین عوامل ایجاد این سرطان، عوامل ژنتیکی و ارثی است به طوری که در زنانی که مادر یا خواهر آنها به سرطان پستان مبتلا بوده اند، احتمال ابتلا ۲ برابر افزایش پیدا می کند.»
محمدزاده با توجه به مزایای شیردهی مادران به فرزندان خود گفت: «زنانی که کمتر به نوزادان خود شیر می دهند بیشتر به سرطان پستان دچار می شوند و از نظر رژیم غذایی مصرف بیشتر چربی ها و پروتئین حیوانی شانس ابتلا به سرطان پستان را بالا می برد. »
وی در تشخیص زودرس این بیماری اظهار کرد:«همه زنان در حدود ۳۵ سالگی باید یک ماموگرافی پایه انجام دهند و ارزیابی های بعدی از ۴۰ سالگی به بعد شروع می شود که تا ۷۵ سالگی ادامه یابد. اگر فردی در بستگان درجه یک خود سابقه این سرطان را داشته باشد باید غربالگری را ۵ تا ۱۰ سال جلوتر از آن سنی که خویشاوندش مبتلا شده است، شروع کند.»
بارداری و زایمان، خطر بروز سرطان تخمدان را کاهش می دهد
رئیس مرکز تحقیقات سیاستگذاری اقتصاد سلامت، پس از سرطان سینه، سرطان تخمدان را از مرگبارترین انواع سرطان های زنان را نام برد و گفت: «در ۷۵ درصد موارد، علائم این بیماری با پیشرفت آن ظاهر می شود.»
وی با توجه به سیاست های جمعیتی و تشویق زوج های جوان به فرزندآوری توام با فرزندپروری افزود: «بارداری و زایمان، خطر بروز سرطان تخمدان را کاهش می دهد. به طوریکه گفته می شود با اولین بارداری این خطر ۴۰ درصد کاهش می یابد و در هر یک از بارداری های بعدی نیز ۱۴ درصد کاهش خطر وجود دارد.»
محمدزاده معاینه ۶ ماه یک بار، سونوگرافی و آزمایش خون را در تشخیص این بیماری کمک کننده خواند و اظهار کرد: «در ایران حدود نیمی از بیماران مبتلا به سرطان تخمدان در سنین ۴۰ تا ۵۹ سال برای اولین بار تشخیص داده می شوند.»
وی بلوغ زودرس(کمتر از ۱۲ سال) را از عوامل خطر در بروز سرطان تخمدان ذکر کرد و عواملی مانند یائسگی دیررس بیش از ۵۰ سالگی، نولی گراویدیتی و نازایی (بدون ارتباط به مصرف داروها)، بیماری اندومتریوزیس، سندرم پلی کیستیک تخمدانی و همچنین تجویز استروژن بدون پروژسترون در دوران یائسگی را نیز از دیگر عوامل خطر برشمرد.
محمدزاده روش های پاراکلینیکی مثل سونوگرافی واژینال و آزمایش خون (برای اندازه‌گیری CA-125 ) را در تشخیص مراحل اولیه سرطان تخمدان موثر معرفی کرد و گفت:« این بیماری اگر زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می تواند به طور موفقیت آمیز درمان شود.»
با رعایت سبک زندگی سالم، شیوع انواع بیماری ها و سرطان ها تا حدود زیادی قابل کنترل است
دارنده جایزه ملی فعالان جمعیتی در جمع بندی گفت: «اگرچه سرطان جزء بیماری های سخت و صعب العلاج بوده ولی امروزه اعتقاد بر این است که بسیاری از سرطان ها قابل پیشگیری هستند.»
محمدزاده با توجه به آمارها افزود: «در صورت سیگار نکشیدن، کنترل وزن، رژیم غذایی مناسب و ورزش (روزانه و منظم به مدت یک ساعت) شیوع سرطان به یک سوم کاهش می یابد.»
وی سرطان را سومین عامل مرگ بعد از بیماری های قلبی و تصادفات در ایران ذکر کرد و گفت: «از میان سرطانهای شایع ژنیکولوژیک سرطان تخمدان متأسفانه نه تنها کشنده ترین سرطان است بلکه روش غربالگری مناسب تا به حال برای این بیماری شناخته نشده است.»
محمدزاده بیان کرد: «اما سرطان دهانه رحم هم به خوبی قابل پیشگیری و غربالگری بوده و هم در مراحل پیش سرطانی قابل درمان است.»
وی مهمترین عامل در سرطان پستان را، عوامل ژنتیکی و ارثی بیان کرد و شیردهی و کنترل مصرف چربی و پروتئین حیوانی را در کاهش شانس ابتلا به این سرطان موثر خواند.
هیچ ارزش، کرامت و مقامی بالاتر از نقش ماندگار مادری نیست
عضو فرهنگستان علوم پزشکی کشور با تبریک روز جهانی زنان به شرکت کنندگان این سمینار، دنیای عاری از بیماری و سرطان را برای انسان ها و به ویژه خانم‌ها آرزو کرد و گفت: «هیچ ارزش، کرامت و مقامی بالاتر از نقش ممتاز مادری نیست.»
سمینار پیشگیری از سرطان در بانوان با حضور جمعی از اساتید و جمعی از چهره های برتر پزشکی در آذرماه برگزار خواهد شد. این سمینار برای گروه مامایی و پزشکان دارای امتیاز بازآموزی و در بخش دانشجویی نیز دارای گواهی شرکت بود. دکتر ژاله فاضل، متخصص زنان و جراح دبیری علمی سمینار پیشگیری از سرطان در بانوان را عهده دار بودند. سمینار در روزهای اول و دوم آذر و به همت دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران و همکاری پرتال جراحان ایران و جمعی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران به سرپرستی فرشید عالی آذر برگزار شد.
انتهای پیام/
