سردار همدانی یک مدیر فرهنگی بود

وهب همدانی؛ فرزند سردار شهید حسین همدانی (شهید مدافع حرم) که 16 مهرماه، نخستین سال‌روز شهادت این شهید است، در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا، درباره رویکرد فرهنگی پدرش گفت: «شخصیت پدرم ابعاد مختلفی داشت؛ آنچنانکه در عین حال که فرمانده کارآمدی بود، به عنوان یک مدیر توانمند و فرهنگی نیز شناخته می‌شد.»

همدانی خاطرنشان کرد: «اولویت سردار همدانی در تمام امور، فرهنگ بود تا حدی که در بدترین شرایط، گروهی از هنرمندان را به سوریه برد و به آن‌ها گفت که رسالتتان ثبت و انعکاس این وقایع است. خاطرات شفاهی که از ایشان منتشر شده نیز موید این نگاه است که البته از فرهنگ دفاع مقدس و اعتقاد ایشان به آن نشأت می‌گرفت.»

وی درباره رابطه پدرش با اهالی فرهنگ و هنر گفت: «بسیاری از هنرمندان با پدرم رابطه نزدیک داشتند؛ از افرادی مثل ابراهیم حاتمی‌کیا، رسول ملاقلی‌پور... تا جوان‌ترهایی مثل محمدحسین مهدویان که همیشه از او و استفاده از نظرات کارشناسی ایشان در ساخت آثارشان یاد کرده‌اند.»

پسر شهید همدانی ادامه داد: «فیلم‌سازان در ساخت فیلم‌های جنگی‌شان از پدرم مشاوره می‌گرفتند و ایشان بدون دریغ، وقت می‌گذاشت، فیلم‌نامه‌ها را می‌خواند و دلسوزانه آن‌ها را با واقعیت‌های دفاع مقدس آشنا می‌کرد. در حوزه تاریخ شفاهی شهدا نیز همینطور؛ آنچنانکه بازخوانی خاطرات و تاریخ شفاهی شهدا را هرگز ترک نمی‌کرد، حتی در زمانی که در سوریه و در سخت‌ترین شرایط به‌سرمی‌برد.»

وی با اشاره به اظهار نظرهایی که بعد از شهادت سردار همدانی درباره او ثبت و ضبط شده است، ادامه داد: «گواه صحبت‌های من، اظهاراتی است که چهره‌های مختلف بعد از شهادت ایشان داشته‌اند که از آن جمله می‌توانم به یادداشت‌ها و سخنان چهره‌های فرهنگی جامعه مانند امیرحسین شریفی؛ تهیه‌کننده سینما اشاره کنم. همچنین ابعاد فرهنگی شخصیت سردار همدانی در مستند «بدهکار انقلاب» که اخیرا از شبکه مستند پخش شد نیز مشهود است.»

وهب همدانی درباره تداوم نگاه فرهنگی شهید همدانی در سوریه اظهار داشت: «سردار همدانی داعش را، محصول یک فرایند فرهنگی 30 ساله از سوی دشمن می‌دانست؛ نه یک محصول نظامی. به همین‌خاطر برای مقابله با داعش، رویکرد فرهنگی را در دستور کار قرار داد؛ آنچنانکه بخش عمده مدافعان وطنی که آن‌ها را برای مقاوت بسیج کرده بود، اهل تسنن بودند.»

وی ضمن بیان اینکه سردار همدانی به نیروهای خود در سوریه یاد داد که باید در کنار مردم‌شان باشند، افزود: «یکی از اقدامات موثر ایشان این بود که از مترجمان عرب‌زبان مصری و سایر کشورها خواست تا کتاب‌های دفاع مقدس را به عربی سلیس ترجمه کنند و این ترجمه‌ها را در سوریه انتشار داد. همین نگاه فرهنگی سردار همدانی بود که زمینه‌ساز شکل‌گیری دفاع وطنی در سوریه شد.»

فرزند شهید همدانی اظهار داشت: «سردار همدانی توانست اتفاق بزرگی را در سوریه رقم بزند و آن اتفاق، تجهیز و آماده‌سازی حدود 100هزار نیروی مردمی برای مقابله با داعش بود. این اتفاق بدون پول و هر چشم‌داشت دیگری و صرفا با رویکرد فرهنگی ایشان رخ داد زیرا به آن‌ها این باور را داد که باید بدون هرگونه چشم‌داشتی از خاک و مردم خود دفاع کنند.»

وی افزود: «همچنین توانست این حقیقت را به آن‌ها انتقال دهد که ما بدون چشم‌داشت به مال و خاک آن‌ها و تنها برای نجات‌شان از پدیده منحوس داعش به سوریه کمک می‌کنیم.»

وهب همدانی درباره رویکرد سردار همدانی به دفاع مقدس توضیح داد: «پدرم معتقد بود مدل دفاع مقدس برای برآورده کردن تمام نیازهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... ما کفایت می‌کند چرا که با اتکا به تعاون، مدیریت و تقوایی که در دفاع مقدس وجود داشت، می‌توان در تمام حوزه‌ها به موفقیت رسید. بنابراین این فرهنگ را باید به نسل‌های آینده انتقال داد.»

فرزند شهید همدانی، با تاکید بر تاثیرات اقدامات فرهنگی آن شهید، اظهار داشت: «به قول سرلشکر باقری در واقعه شهادت شهید حججی؛ شهید حججی‌ها رویش‌هایی‌اند که از شهید همدانی‌ها برمی‌خیزند. به عبارت دیگر این نگاه فرهنگی است که در جوانان اثرگذار می‌شود و آن‌ها را به تداوم راه شهدا ترغیب می‌کند.»

وی افزود: «از طرف دیگر، شهید همدانی موسس کانون بسیج در سال 1368 و در سراسر کشور بود. او به محض اتمام جنگ، جوانان را با تاسیس این کانون، به فعالیت‌های فرهنگ ترغیب کرد و در این راه حتی از جوان‌هایی که ظاهر مذهبی هم نداشتند، غافل نمی‌ماند چراکه به قول مقام معظم رهبری، در پی جذب حداکثری بود.»

همدانی با بیان این‌ که پدرش در سوریه نیز همین نگاه را دنبال کرد، ادامه داد: «در سوریه تعالیم دینی آنطور که در جامعه ما وجود دارد، نیست؛ خیلی‌ها نماز نمی‌خوانند و مسائل شرعی را رعایت نمی‌کنند. اما سردار ستاری برخورد قهری با جوانان سوری را ممنوع کرده بود و معتقد بود باید با رفتار درست و سنجیده آن‌ها را تحت تاثیر قرار داد؛ نه با برخوردهای سلبی و قهری.»

وی خاطر نشان کرد: «یکی از فرماندهان سوری نقل کرده بود که سردار همدانی با یک خودرو معمولی به خط مقدم می‌آمد و وقتی نیروها می‌دیدند یک ژنرال چطور در جبهه‌ها حاضر می‌شود، دور او جمع می‌شدند و با جان و دل صحبت‌های او را می‌شنیدند. این یعنی تاثیر فرهنگی که شهید همدانی دنبال آن بود.»

همدانی گفت: «یکی دیگر از اقدامات سردار همدانی، تاسیس باغ‌موزه دفاع مقدس همدان است که یکی از زیبا‌ترین باغ‌موزه‌های کشور به شمار می‌آید. ساخت این باغ‌موزه، 8-9 سال طول کشید و در حالی که دیگران پیگیری برپایی هرچه‌سریع‌تر کنگره شهدا بودند، ایشان کیفیت در کار فرهنگی را به کمیت ترجیح می‌داد.»

وی خاطرنشان کرد: «سعی می‌کرد در تمام یادواره‌های شهدا حضور پیدا کند و حتی اگر یک پایگاه بسیج او را دعوت می‌کرد، درصورتی که وقتش را داشت در مراسم حاضر می‌شد. در مجموع فکر می‌کنم شاید بیین فرماندهان نظامی‌مان، فرمانده‌‌ای که تا این حد نگاه عمیق فرهنگی داشته باشد، نداریم و از منظر فرهنگی، شهید همدانی بی‌بدیل است.»