«خلّاقیت در پژوهش» به کمک مرکز تحقیقات آمد؛
ابراهیم زاهدی‌مطلق در گفت‌وگو با آنا:
نویسندگان دفاع مقدس باید صلاحیت نوشتن از این رویداد بزرگ را داشته‌باشند
نویسنده «نسل باروت»، «رضای زهرا»، «یک جعبه پر از دروغ»، «سقوط در سکوت» معتقد است یکی از آسیب‌های ادبیات دفاع مقدس، سپردن نگارش کتاب‌ها به نویسندگان درجه چندمی است.
ابراهیم زاهدی‌مطلق؛ نوینسده و منتقد ادبی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا، درباره آموزش نویسندگان دفاع مقدس توضیح داد: «نویسنده در وهله اول باید نویسنده باشد! وقتی یک نفر استعداد ذاتی نوشتن دارد، باید سایر اسباب کار نویسندگی برایش فراهم شود که با آموزش محقق می‌شود. اما من با این تعریف که آموزشی، نویسنده می‌سازد هم موافق نیستم. آموزش تنها راه‌های مختلف را پیش پای نویسنده باز می‌کند که با کسب مهارت‌های ویژه، ژانر مورد نظر خود را انتخاب کند که ادبیات دفاع مقدس نیز یکی از این انتخاب‌هاست.»
وی گفت: «کار کردن در حوزه دفاع مقدس؛ مثل هر حوزه نویسندگی دیگری نیاز به اطلاعاتی خاص است. به عبارت دیگر نویسنده که قطعا دارای استعداد ذاتی است، بعد از پیمودن مسیرهای آموزشی و انتخاب ادبیات دفاع مقدس، باید در صدد افزایش اطلاعات خود درباره دفاع مقدس برآید؛ اطلاعاتی که بعضا در کتاب‌ها وجود دارد یا در اسناد یا کلام شاهدان عینی به دست می‌آید. بنابراین چیزی به اسم آموزش ویژه برای تربیت نویسندگان دفاع مقدس، وجود ندارد و من به چنین نگاهی، اعتقاد ندارم.»
این نویسنده دفاع‌مقدسی با انتقاد از برخی مراکز و نهادها تولید کنند کتاب اظهار داشت: «یک سری از نهادها و مراکز انگار بر خودشان تکلیف دانسته‌اند به عرصه دفاع مقدس ورود کنند و در این حوزه، کتاب‌هایی در حوزه‌های داستان، خاطره، شعر و ... تولید کنند.»
وی افزود: «بسیاری از این‌ها یا بر اثر مد و وقتی دیدند فلان سازمان کتاب دفاع مقدسی منتشر می‌کند، چشم و هم‌چشمی کردند و به این سمت آمده‌اند یا صرفا مساله‌شان ارائه آمار و بیلان کاری در این حوزه است. به همین خاطر سعی می‌کنند با کمترین هزینه و زحمت، به تولید برسند؛ بنابراین سراغ نویسندگان شناخته شده نمی‌روند و از قلم‌های حرفه‌ای استفاده نمی‌کنند. به هر حال خریدن ناز نویسنده حرفه‌ای، سخت‌تر و زمان‌برتر است و به همین خاطر اکثر تولیدات دفاع مقدسی در سال‌های اخیر، توسط نویسندگان غیر حرفه‌ای تولید شده‌اند و لاجرم از کیفیت پایینی برخوردارند.»
نویسنده کتاب «تسبیح و بولدوزر»؛ بر اساس زندگی شهید محمدتقی رضوی ادامه داد: «مساله بسیاری از این نهادها، تولید مثلا 15 عنوان کتاب دفاع مقدسی در سال است. بعضی‌هاشان هم به تعبیر «پیرو فرمایشات مقام معظم رهبری» را وسیله قرار می‌دهند که تولیدات خود را موجه کنند، در حالی که تنها به کمیت تقید دارند و کیفیت و تاثیرگذاری کتاب‌ها، مساله آن‌ها نیست.»
وی با تاکید بر صلاحیت لازم برای نگارش آثار دفاع مقدسی، گفت: «فرض کنید قرار است زندگی‌نامه شهدایی مانند شهید تندگویان که وزیر بوده، یا شهید باکری که فرمانده بوده، شهید رجایی و... نوشته شود و در قالب کتاب‌هایی به انتشار برسد. این‌ها افراد رده اول کشور بودند؛ بنابراین باید نوشتن زندگی‌نامه‌هاشان هم به افراد تراز اول سپرده شود. اما این اتفاق نمی‌افتد و در بازار شاهد تعدد کتاب‌هایی هستیم که به زندگی شهدای شاخص اختصاص دارد اما کسی نویسنده آن را نمی‌شناسند.»
این نویسنده افزود: «راویان دفاع مقدس باید صلاحیت این رویداد بزرگ را داشته باشند. این رفتارها، ظلم به ساحت و جایگاه شهدای ما است. مثل این است که نوشتن زندگی‌نامه امام خمینی (ره) به یک نو قلمِ بی‌تجربه و کم‌مطلع سپرده شود! نمی‌شود که تاریخ انقلاب و دفاع مقدس را به کسی بدهیم بنویسد که توانایی ندارد.»
نویسنده کتاب «ترکش حرف‌شنو» که بر اساس زندگی شهید ولی‌الله چراغچی نوشته شده، درباره آسیب‌های پدید آمده اظهار داشت: «مهمترین آسیب این رویکرد این بوده که در سال‌های اخیر شاهد تولید انبوهی از کتاب‌های نخواندی بوده‌ایم. اینگونه است که بازار کتاب، پر شده است از کتاب‌های سطحی و ضعیف که انتخاب معدود کتاب‌های خوب و اثربخش را نیز دشوار می‌کنند. ضمن اینکه این کتاب‌ها اعتماد مخاطب را به آثار دفاع مقدسی زائل می‌کنند.»
وی گفت: «باید بپذیریم که در طول سال‌های انقلاب، بزرگترین افتخار ما دفاع مقدس بوده است. افتخار ما این است که 8 سال با 53 کشور دنیا جنگیده‌ایم. بنابراین آثار و اسنادی که قرار است از این افتخار بزرگ تولید شوند، بسیار اهمیت دارند اما بزرگترین ظلم به این افتخار بزرگ، این است که افراد کم‌صلاحیت را برای ثبت و انتشار کتاب‌های مربوط به آن انتخاب کنند.»
زاهدی‌مطلق توضیح داد: «روایت‌گری واقعه‌ای به بزرگی عاشورا را چه کسی بر عهده دارد؟ حضرت زینب (س) و امام سجاد (ع). وگرنه در میان اسرا، افراد رده پائین‌تری هم بوده‌اند! حالا درباره دفاع مقدس هم تنها راویان صاحب صلاحیت هستند که می‌توانند رویدادهای آن را روایت کنند، نه افراد درجه دو و سه.»
انتهای پیام/
دایرةالمعارف دانشبنیانها ۹۶؛
