زنگ خطر این بار برای آب

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی آنا، شاید کم‌تر کسی باشد که نسبت به وضعیت اقلیمی کشور و خشکسالی‌های پی در پی آن در سال‌های اخیر بی‌اطلاع باشد. ایران به لحاظ اقلیمی کشوری خشک بوده و بیش از 15 سال است که در خشکسالی به سر می‌برد. در چنین شرایطی سطح آب سفره‌های زیرزمینی هم به شدت کاهش یافته است و وضع منابع آبی سطحی هم تعریف چندانی ندارد.

بر اساس آمار شرکت مدیریت منابع آب ایران، حجم بارش‌های کشور در حوضه‌های آبریز اصلی کشور از ابتدای مهرماه تا امروز به 229 میلی‌متر رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 5 درصد کاهش داشته است.

آخرین اطلاعات و آمار ثبت شده حاکی از آن است که بارش‌های پایان هفته گذشته تغییر چندانی در جدول‌های کشور نداده و از ابتدای مهرماه گذشته تا 19 شهریورماه جاری، درمقایسه با مدت مشابه سال گذشته، میزان بارش‌ها در حوضه‌های آبریز اصلی کشور روند رو به کاهش را تجربه کرده است.

مجموع بارندگی کشور از ابتدای سال آبی، 229 میلی‌متر بوده که در مقایسه با مدت زمان مشابه سال آبی گذشته 240 میلی‌متر، 5 درصد و نسبت به متوسط بلندمدت، 3 درصد کاهش داشته است.

حوضه‌های آبریز اصلی خلیج فارس و دریای عمان با 367 میلی‌متر بیشترین و مرزی شرق با 62 میلی‌متر کم‌ترین بارش‌ها را داشته‌اند.

بر همین اساس، چهار حوضه آبریز اصلی باقیمانده به ترتیب، حوضه دریای خزر 338 میلی‌متر، دریاچه ارومیه 208 میلی‌متر، قره قوم 181 میلی‌متر و فلات مرکزی 159 میلی‌متر بارش داشته‌اند.

اما گرمای هوا در پایتخت طی روزهای اخیر هم موجب شد تا تهرانی با مصرف 3 میلیون و ۴۲۵ هزار مترمکعب آب در یک روز رکورد جدیدی را ثبت کنند.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران در حالی از تامین و توزیع سالیانه یک میلیارد و ۲۴ میلیون مترمکعب منابع آبی برای تهران گزارش می‌دهد که ۷۶ درصد آب مورد نیاز تهران از منابع سطحی و ۲۴ درصد از منابع زیرزمینی تامین شده است.

به گفته محمد پرورش، آب‌های سطحی و زیرزمینی دو منبع اصلی تامین کننده آب مورد نیاز پایتخت هستند که در سال جاری به دلیل وضعیت مناسب‌تر ذخایر سدها، بیشتری از منابع سطحی استفاده شده است.

اما در روز ۲۰ تیرماه سال جاری شهر تهران با مصرف سه میلیون و ۴۲۵ هزار مترمکعب آب رکورد جدیدی را در استفاده از مایع حیاتی به ثبت رساند که این رقم با توجه به شرایط منابع آبی کشور تامل برانگیز است.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران همچنین از لزوم وارد شدن تصفیه‌خانه ششم به مدار خبر می‌دهد و می‌گوید: با توجه به توسعه شهری پایتخت به ویژه در مناطق ۲۱ و ۲۲ لازم است تا به منظور تامین هر چه بهتر آب این مناطق تصفیه‌خانه ششم وارد مدار شود تا بتوانیم از این بخش نیز برای تامین آب تهران استفاده کنیم.

با این حال با توجه به روند رشد جمعیت شهر تهران یکی از اولویت‌ها کنترل پیک مصرف سال آینده قرار گرفته تا با رشد میزان مصرف در سال آتی مواجه نشویم.

البته بخشی از منابع آبی از سوی شهرداری و برای آبیاری فضای سبز هم استفاده می‌شود که شاید لازم باشد تا به جهت صیانت از منابع آبی از چاه‌های بی‌کیفت برای آبیاری فضای سبز استفاده شود.

البته اکنون سیاست کلی دولت و وزارت نیرو جداسازی انشعاب آبیاری فضای سبز از شبکه آب شرب شهری و روستائی، استفاده از آب خام تصفیه نشده و آب چاه‌های بی‌کیفیت برای آبیاری فضای سبز است که باید سریع‌تر به مورد اجرا گذاشته شود.

چاه‌های غیرمجاز هم نقش کلیدی در سرکشیدن آب سفره های زیر زمینی دارند که در این ارتباط هم وزارت نیرو سال گذشته با بستن نزدیک به ۱۳ هزار حلقه چاه غیرمجاز، از برداشت ۸۰۰ میلیون مترمکعب آب از آنها جلوگیری کرد.

اما باید در سال جاری سه هزار حلقه چاه در محدوده عملکرد شرکت آب منطقه ای تهران پر و مسلوب المنفعه شود که 112 حلقه از آن تا پایان تیرماه مسدود شده است.

اکنون 741 چاه های مجاز در استان تهران وجود دارد که شرکت آب منطقه ای استان هم از ابتدای سال قریب 500 حلقه چاه های کشاورزی فاقد پروانه را شناسایی کرده و مشمول قانون تعیین تکلیف می‌شوند.