افق ذخیره‎سازی ۳۰ میلیون بشکه نفت در پایانه جاسک 

به گزارش گروه اقتصادی آنا از شرکت ملی نفت ایران، نخستین بار خبر احداث پایانه صادراتی نفت خام جاسک در اسفندماه سال ۹۲ و در سفر استانی هیات دولت به هرمزگان از سوی رئیس جمهوری مطرح شد و از همان ابتدا به دلیل اهمیت استراتژیک آن در زمره برنامه های اولویت دار وزارت نفت قرار گرفت.

با وجود حساسیت زیاد وزیر نفت بر روی این پروژه و برگزاری جلسات مستمر به صورت هر دو هفته یک بار که با هدف نظارت دقیق بر جزئیات مربوط به روند اجرایی آن انجام می شد، اما اجرای این پروژه با دشواری های فراوانی روبرو شد.

محمد سقایی، مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) در این خصوص می گوید: احداث پایانه صادرات نفت خام جاسک از مهمترین پروژه های صنعت نفت است که تمامی فرآیندهای اجرایی آن به صورت موازی در حال انجام است.

وی اضافه کرد: وزیر نفت از ابتدا تاکید زیادی بر بومی سازی این پروژه زیربنایی و تامین اعتبارات توسط بخش خصوصی داشت که به دلیل تجهیزات خاص مورد استفاده و ناتوانی سازندگان داخلی از تامین تجهیزات، روند انجام مناقصه و انتخاب پیمانکار با کندی مواجه شد.

به گفته سقایی، به دلیل اهمیت این پروژه و نوع نفت انتقالی و عبور نفت از مناطق گرمسیر با میانگین درجه حرارت بالای ۵۰ درجه در سال، انتخاب جنس لوله های استفاده شده از اهمیت بالایی برخوردار بوده و زمان زیادی به خود اختصاص داده است؛ به طوری که تیمی کارشناسی از استادان دانشگاهی و کارشناسان صنعت نفت در یک برنامه مطالعاتی یک ساله موفق به معرفی جنس لوله مورد نیاز (ازنوع نایس) شدند.

در گزارش ۱۰ صفحه ای تیم کارشناسان، تمامی جزئیات مربوط به جنس ورق لوله، میزان خوردگی و مقاومت فلز مورد استفاده در مقابل گرما و ترکیبات نفت خام صادراتی لحاظ شده بود.

در کنار انجام مطالعات تخصصی زمان‌بر، انتخاب پیمانکاری که توان ساخت این نوع خاص از لوله ها را داشته باشد، با دشواری های زیادی مواجه بود.

فناوری ساخت این نوع لوله هنوز در کشور بومی نشده بود و بیژن زنگنه نیز تاکید زیادی بر بومی سازی ساخت این تجهیزات داشت. سرانجام پس از کشمکش های فراوان ۲ شرکت از بخش خصوصی برای ساخت آن اعلام آمادگی کردند که بناست در آینده ای نزدیک امور مربوط به تهیه اسناد مناقصه و انتخاب پیمانکار انجام شود؛ فرآیندی که حداقل ۶ ماه زمان خواهد برد.

تعیین برنده ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام تا ۳ هفته آینده

سقایی همچنین از انجام همزمان و موازی فعالیت های توسعه ای احداث پایانه صادراتی نفت خام جاسک خبر داده و می گوید: این پروژه مشتمل بر ساخت ۲ پالایشگاه، پتروشیمی ومخازن ذخیره سازی نفت خام با ظرفیت نهایی ذخیره سازی ۳۰ میلیون بشکه است که البته ذخیره سازی ۱۰ میلیون بشکه نفت در فاز اول آن دیده شده است.

وی اضافه می کند: انجام مطالعات اولیه و تهیه اسناد مناقصات مربوط به انتخاب پیمانکاران اصلح در این پروژه بزرگ ملی بسیار زمانبر است؛ با این وجود مناقصات مربوط به ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام برگزار شده که تا ۳ هفته آینده برنده آن مشخص خواهد شد.

مشاور وزیر نفت در ادامه بر سرمایه بر بودن احداث پایانه صادرات نفت خام جاسک تاکید کرده و می گوید: با توجه به نوع قرارداد که از نوع BOT است، لازم است اعتبارات مربوط به اجرای آن از سوی سرمایه گذاران بخش خصوصی و از محل منابعی خارج از نفت تامین شود؛ در همین راستا در حال حاضر هشت سرمایه گذار داخلی برای انجام آن ابراز آمادگی کرده اند.

اگرچه تلاش برای پیشبرد ساخت دومین پایانه صادرات نفت خام کشور در جاسک همچنان ادامه دارد، اما باید توجه داشت که بروکراسی حاکم بر نظام اداری صنعت نفت که در راستای تحقق سلامت مناقصات و انتخاب نفرات اصلح صورت می گیرد، زمانبر است؛ به طوری که پس از مشخص شدن برنده مناقصه، مسیر انجام تشریفات قانونی، بازگشایی LC و ضمانتنامه های کاری، ارائه طرح مهندسی و در نهایت تایید کارفرما و تصویب هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران حداقل به ۶ ماه زمان نیاز خواهد داشت.

پروژه ای با ۲ میلیارد دلار سرمایه گذاری

پروژه احداث دومین پایانه صادراتی نفت خام ایران در جاسک، گذشته از ابعاد بزرگ کاری به سرمایه گذاری قابل توجهی نیز نیاز دارد؛ سقایی حجم برآورد مالی مربوط به این پروژه را چیزی در حدود ۲ میلیارد دلار تخمین می زند و می گوید: اعتبار مورد نیاز برای خرید لوله های نایس حدود ۶۰۰ میلیون دلار و پیش بینی اولیه برای ساخت مخازن ذخیره سازی نفت خام چیزی بیش از ۲۰۰ میلیون دلار است.

مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره- جاسک و پایانه مربوطه (مکران) در ادامه فرآیند سرمایه گذاری را در قالب ۲ بخش سازنده و تامین کننده اعتبار معرفی می کند و می گوید: ارزیابی کیفی در خصوص منابع مالی تامین این پروژه انجام شده و برنده مناقصه پس از تایید هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران، فعالیت اجرایی خود را آغاز خواهد کرد.

وی ادامه می دهد: در بخش ساخت پالایشگاه نیز بررسی های لازم در حال انجام است و از میان ۲ گزینه موجود یک شرکت خصوصی داخلی انتخاب خواهد شد.

سقایی در ادامه از برگزاری مناقصه ای برای ساخت پمپ استیشن‌ها خبر داده و می گوید: در طول مسیر ۱۰۰۰ کیلومتری گوره به جاسک، ساخت پنج پمپ استیشن پیش بینی شده است؛ البته پیش بینی اولیه برای ایجاد تاسیسات خط انتقال نفت خام بالغ بر هشت ایستگاه خواهد بود.

وی همچنین با تاکید بر انجام چهار مناقصه دیگر در این طرح بزرگ ملی می گوید: این مناقصات بخش هایی چون عملیات اجرایی، راهسازی، حفرکانال و لوله گذاری را شامل می شود.

مشاور وزیر نفت در خصوص روند فعلی انجام پروژه نیز می گوید: در حال حاضر محوطه سازی و جانمایی پتروشیمی و نیروگاه ها انجام شده و ۳ شرکت نیز برای احداث نیروگاه اظهار آمادگی کرده اند.

وی اضافه کرد: برنده مناقصه مربوط به ساخت نیروگاه تا یک ماه آینده اعلام می شود.

به گفته مشاور وزیر نفت با توجه به روند کنونی برگزاری مناقصات به نظر می رسد در صورت تحویل به موقع تجهیزات و انجام پروژه در زمان انجام شده از سوی پیمانکاران، این پروژه زیربنایی تا ۳.۵ سال آینده به اتمام برسد؛ پروژه ای ملی که توان ذخیره سازی ۳۰ میلیون بشکه نفت خام را داراست و صادرات روزانه یک میلیون بشکه نفت را تضمین می کند.