کمبود بودجه یکی از موانع عمده پیشرفت جشنواره موسیقی فجر است

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، در آیین اختتامیه سی‌ودومین جشنواره موسیقی فجر که شب گذشته 1 بهمن ماه در تالار وحدت برگزار شد، علی مرادخانی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متنی از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی قرائت کرد. در این پیام آمده است:

بسم الله الرحمن الرحمن الرحیم

میهمانان ارجمند آیین اختتامیه سی و دومین جشنواره موسیقی فجر

شهادت مظلومانه عده ای از آتش نشانان قهرمان کشور و جان باختن تعدادی از هموطنان عزیزمان در پی حادثه ناگوار فروریختن ساختمان تجاری، همه ما را در غم و اندوه عمیق فرو برده است. با وجود برنامه ریزی قبلی برای حاضر شدن در جمع فرهیخته شما گرامیان، به منظور ابراز همدردی با داغدیدگان این حادثه، توفیق حضور از این حقیر سلب شد.

جا دارد در ابتدای سخن از حضور و همراهی هوشمندانه اصحاب فرهنگ و جامعه هنری در مراسم بدرقه یار دیرین انقلاب و همراه همیشگی امام راحل و مقام معظم رهبری، آیت الله هاشمی رفسنجانی که آغاز این جشنواره را هم با تاخیر مواجه کرد، صمیمانه قدردانی کنم. از هنرمندان عزیزی هم که شب گذشته اجراهای خود را به روح بلند آتش نشانان قهرمانمان تقدیم کردند، تشکر می کنم.

سخن از موسیقی است. هنری فاخر، متعالی و ماندگار که ریشه در هویت تاریخی و تمدنی این مرزوبوم دارد. زبان انتقال ارزش ها و فضایل اخلاقی و انسانی. جلوه ای ناب از هنر غنی این سرزمین که در ضمیر همه مردمان از زن و مرد، پیر و جوان، روستایی و شهری و با هر ذائقه و سلیقه ای وجود دارد.

موسیقی، زبان گفت‌وگو است و گفت‌وگو نیاز امروز جامعه ایرانی است. موسیقی زبان تعالی، نشاط، همگرایی و همدلی است و جامعه امروز نیازمند نشاط است. موسیقی تقویت حس همبستگی، کار گروهی و خرد جمعی است و جامعه امروز بیش از هر زمان به وحدت و انسجام نیاز دارد.

جامعه موسیقایی کشور هم به وحدت و همدلی نیاز دارد. برای برداشتن موانع و عبور از تنگناها نیازمند همدلی و مدارا هستیم. در سایه وفاق و اتحاد می توان بر مشکلات فائق آمد و به آینده امیدوار بود. امید فردای ما در گرو اتحاد امروز ماست. از این رو انتظار می رود جشنواره ها از جمله جشنواره موسیقی نماد آشتی و اتحاد و انسجام باشد که اگر چنین شد، آن گاه می توان به برداشتن گام های جدی برای رفع مشکلات اندیشید. می توان سایه تصدیگری دولتی را از سر اصحاب فرهنگ دور کرد و کار هنر را به اهل هنر سپرد. اینجانب مصمم هستم تا در دوره مسئولیتم به تقویت نهادهای صنفی و کاهش تصدیگری دولتی در حد مقدور جامه عمل بپوشانم.

همچنانکه دفاع از کیان و ساحت مقدس فرهنگ و هنر را وظیفه خود می دانم. دفاع از کیان موسیقی، دفاع از هنر و هویت ملی ماست. هنر موسیقی نگاهبان آیین و سنت های ارزشمند این جامعه بوده است. این یک واقعیت غیر قابل کتمان است که هنر ایرانی درخشان ترین نقش را در ادوار تاریخی ایفا کرده است. بخش عمده ای از تاریخ و تمدن ما با هنر گره خورده است. معماری، هنرهای تجسمی همچون خط و نقاشی و هنرهای دیگر جلوه هایی از هنر اسلامی و ایرانی است. موسیقی آیینی، زبان حفظ سنت های اصیل و انتقال آن به نسل های بعدی بوده است. موسیقی نواحی، بازگو کننده آداب و رسوم و عنصر هویت بخش مناطق مختلف ایران زمین بوده است.

امروز هم موسیقی می تواند و باید معرفت عمومی، تفکر، آگاهی و اندیشه را در جامعه ارتقا ببخشد. موسیقی می تواند به کاهش آسیب های اجتماعی یاری رساند. موسیقی می تواند تنوع و تکثر فرهنگی جامعه را عینیت ببخشد. در جامعه متنوع و متکثر فرهنگی، همه سلایق و ذائقه ها باید بتوانند در چارچوب شرع و قانون، به موسیقی مورد علاقه خود دسترسی داشته باشند. نباید با ایجاد محدودیت و تنگ نظری، نشاط را از جامعه سلب کنیم که اگر چنین شود، هزینه زیرزمینی شدن هنر و تاوان آن سهمگین خواهد بود. به این خاطر است که دفاع از هنر و حفظ حقوق و کرامت همه هنرمندان را از اولویت های خود می دانم. اگر از ضرورت ثبات و آرامش و تعامل سخن می گویم، به هیچ وجه به معنای نادیده انگاشتن حقوق هنرمندان نیست. اگر از توسعه فضاهای موسیقی و افزایش بودجه این بخش سخن می گویم، نه از سر لطف یا منت، بلکه حق اولیه اصحاب فرهنگ و هنر بوده و همگان باید بپذیرند که ساحت هنر را پاس بدارند.

در پایان مراتب تقدیر و سپاسگزاری خود را از همه هنرمندان عزیزی که در طول برگزاری جشنواره با حضور و اجراهای زیبای خود، بر رونق این رویداد افزودند و نیز از مخاطبان فرهیخته بویژه جوانان و علاقه مندانی که پای این اجراها نشستند و شور و شعفی مضاعف بدان بخشیدند، ابراز می کنم و به دست اندرکاران این جشنواره که با تلاش شبانه روزی در برگزاری موفق جشنواره کوشیدند، خدا قوت و خسته نباشید می‌گویم.

به منتخبان این جشنواره هم صمیمانه تبریک می گویم و آرزو می کنم هنر آن ها ماندگار و در خدمت مردم و ارزش های والای انسانی قرار گیرد.

امیدوارم پایان این جشنواره نقطه آغازی برای گفت و گو، وحدت و همدلی بیشتر و برداشتن گام هایی موثر برای ارتقای وضعیت موسیقی کشور و طنین آن در جهان امروز باشد که به گفته حافظ شیرین سخن:

حسنت به اتفاق ملاحت جهان گرفت
آری به اتفاق جهان می توان گرفت»

در بخش دیگری از این مراسم حمیدرضا نوربخش مدیر سی و دومین جشنواره موسیقی فجر گفت: «در آغاز یادی می‌کنم از آتش‌نشانان جان برکف که حیات و سرمایه اصلی زندگی خودشان را برای هموطنان و همنوعان خویش فدا کردند و چه غریبانه از میان ما رفتند این شب عزیز را به یاد خاطره و آنها سپری می‌کنیم البته که جشنواره امسال با حوادث تلخی مواجه شد. در آستانه جشنواره با رحلت تاثر بار آیت الله هاشمی رفسنجانی مواجه شدیم و به احترام سوک ایشان جشنواره با دو روز تاخیر آغاز شد که تبعا لغو و جابجایی برنامه ها را در پی داشت. جا دارد در همین مجال از مخاطبان و شهروندان عزیزی که به علت این تغییرات برای شرکت و بهره بردای از برنامه ها دچار زحمت شدند عذرخواهی کنم.»

مدیر سی و دومین جشنواره موسیقی فجر بیان کرد: «کمتر از یکسال پیش در همین مکان و همین نقطه و در مقابل وزیر وقت علی جنتی از یک آغاز مبارک سخن گفتم. از یک ریل‌گذاری جدید جشنواره‌ای باسی سال سابقه به اجمال سخن گفته و به نکاتی اشاره کردم که اهمیت آنها ارتقای کیفی و استانداردسازی یک جشنواره در قالب و شکل و شمایلی بین‌المللی بود جشنواره‌ای که نفس حضور در آن افتخار و اعتبار باشد نه تبری جستن از آن.»

توازن اقبال مخاطبان به انواع موسیقی

نوربخش تاکید کرد: «خوشبختانه در دوره پیشین موفقیت‌هایی به دست آمد و اتفاقات خجسته‌ای رقم خوردکه اعطای جایزه باربد به آلبوم‌های منتشر شده در طول سال یکی از آن موارد بود. موردی که استمرار آن قطعا موجب شور و شوق و تحرک و پویایی در صنعت نشر موسیقی و مهمتر از آن دیده شدن فعالان و هنرمندان و انگیزه بخشی بالایی به آنان خواهد شد.»

مدیر جشنواره موسیقی فجر ادامه داد: «نکته پر اهمیت دیگر که با نگاهی گذرا به دوره قبلی محسوس و قابل نتیجه‌گیری و کارشناسانه است توازن اقبال مخاطبان به انواع موسیقی از جمله توجه بیشتر به موسیقی‌های جدی هنری و به طور کلی موسیقی ملی کشورمان بود. جالب‌تر آنکه به لحاظ مالی نیز فاصله فروش این نوع موسیقی ها با انواع موسیقی‌های پاپ کاهش معناداری پیدا کرد و تعداد مخاطبان موسیقی ملی و جدی کشور به ویژه در جشنواره کاهش نیافت.»

نبود بودجه مناسب و مکفی از سوی وزارت ارشاد

وی تاکید کرد: «اینجا فرصت را مغتنم می‌شمارم تا بگویم یکی از موانع عمده شتاب‌گیری جشنواره به سمت اعتلا و رشد و پیشرفت نبود بودجه مناسب و مکفی از سوی وزارت ارشاد است و نباید کتمان کرد که هرساله جشنواره برای جبران بخش مهمی از کسری بودجه خود ناگزیر به فروگذاری از برخی اصول هنری است.»

وی اظهار کرد: «جشنواره پیشین به عنوان اولین منزل در مسیر جدید و نوپا قطعا کاستی‌هایی هم داشت و با نقدهای مختلفی هم مواجه شد. برکات توجه به نقدهای سازنده جشنواره سی و یکم است که این دوره با ارتقای کیفی برتر نسبت به گذشته برگزار شد. توجه و اهمیت بخشیدن بیشتر به نسل جدید موسیقی ایرانی که غالبا از بین هنرمندان جوان و میانسال بوده و تحت عنوان (نسل دیگر) در جشنواره های گذشته برگزار می‌شد، باعث شد تا با برنامه‌ریزی مناسب به عنوان یک جشنواره مستقل پایه‌گذاری و تحت عنوان جشنواره موسیقی کلاسیک برگزار شود، که این امر نیز یکی از نکات مهم در این مسیر بود.»

مدیر سی و دومین جشنواره موسیقی فجر ز دیگر نکات مهم دومین دور جدید جشنواره موسیقی فجر را اصلاح آیین‌نامه داوری جایزه باربد معرفی کرد و افزود: «با هدف ارزیابی دقیق‌تر آثار و رفع هر گونه شائبه، توجه بیشتر به بخش بانوان، ارتقای کیفی بخش بین‌الملل با دعوت از هنرمندان شناخته در سطح جهان، نشان دادن ظرفیت‌ها و قابلیت‌های موسیقی نواحی با دعوت از هنرمندان تمامی اقوام و نواحی مختلف ایران با زبان‌ها و گویش‌های فرهنگی متفاوت، توجه به تنوع و تکراری نبودن گروه‌ها و هنرمندان شرکت‌کننده، دعوت از تمامی هنرمندان ارزشمند و برجسته برای حضور در جشنواره، وسعت بخشیدن به دایره همکاری‌ها در بخش‌های مختلف، مدرن‌تر کردن روش‌ها و بهره‌گیری از مدیاهای متنوع در اطلاع‌رسانی در جذابیت این بخش و در نهایت ایجاد تسهیلات بیشتر برای مخاطبان جهت انتخاب برنامه‌های مورد نظر، پخش آنلاین برنامه‌ها به منظور پوشش وسیع‌تر و اغنای علاقه‌مندان به موسیقی و جشنواره و مواردی از این دست از اهم تغییرات مثبت و مهم این دوره است. »

وی ادامه داد: «لازم می ‌دانم به یکی دیگر از شاخص‌ترین بخش‌ها که در ذیل تحولات محتوایی این دوره می‌گنجد و همانا سنخیت‌بخشی به عنوان «فجر» در این دوره از جشنواره بود، اشاره کنم. بازخوانی و اجرای آثار ماندگار اوایل پیروزی انقلاب تحت عنوان برنامه‌های چاووش در این دوره با استقبال خیلی خوب مخاطبان مواجه شد و رنگ و بوی دیگری به جشنواره سی و دوم بخشید. این بخش یکی از بخش‌های موفق این دوره بود، اساسا برای ایجاد تنوع و تحرک و افزایش جذابیت جشنواره به نوعی که ارزش‌ها و سرمایه‌های ملی و معنوی حفظ و حراست شده و در حوزه فرهنگی هم‌افزایی پیدا کند تفکر و بینش لازم و سرمایه ‌گذاری‌های مقتضی میسر است.»

پویایی و ماندگاری جشنواره در گرو برنامه‌ریزی دقیق و حمایت مدیران فرهنگی

نوربخش ادامه داد: «جشنواره موسیقی فجر برای پویایی و ماندگاری و مبدل شدن به جشنواره‌ای معتبر و مطرح در سطح ملی و بین‌المللی نیازمند تفکر و تدبر و برنامه‌ریزی دقیق با بهره‌مندی از مشاوران‌ و صاحب‌نظران در این حوزه و البته با حمایت لازم از سوی مدیران فرهنگی قابل دستیابی است.»

وی به عنوان نماینده صنف و نه مدیر جشنواره به چند نکته مهم اشاره کرد و افزود: «جشنواره موسیقی و اساسا هر نوع جشنواره و رویداد جمعی با موضوعی واحد، تابع رخدادها و اتفاقات هنری آن حوزه در طول سال است و طبیعتا چالش‌ها، موانع، تنگ نظری‌ها و مسائل و مشکلات اهالی موسیقی که بیش از سی سال است گریبان‌گیر آن‌ها است در جشنواره موسیقی نیز خودنمایی می‌کند و یک مانع اصلی در رشد و بالندگی مورد انتظار و نیازمند هنرمند امروز حوزه موسیقی است. تا زمانی که مسئولان و مدیران ارشد برای موسیقی و جریان هنری بستر مناسب توام با آرامش و امنیت شغلی ایجاد نکنند، تا زمانی که برخوردهای سلیقه‌ای و مخالفت با اجرای کنسرت‌ها و برنامه‌های کاملا فرهنگی و موسیقیایی برطرف نشود، نمی‌توان شاهد یک جشنواره باشکوه و بدون نقص داشت. تا زمانی که نیمی از ظرفیت هنر موسیقی کشور با روش‌های غیرفرهنگی و ممانعت‌های بی‌مورد دل‌سرد و بی‌انگیزه شده است، نمی‌توان جشنواره‌ای با ظرفیت بالا و جذابیت فراوان به نمایش گذاشت هر چند که با دلسوزی از جان خویش مایه بگذارند.»

اجرای قطعات چاوش توسط گروه همنوازان سایه و اجرای گروه خنیاگران پنج اقلیم در اختتامیه سی‌و‌دومین جشنواره موسیقی فجر، اجرای سه قطعه «آوار»، «شور عاشقانه» و «بهشت یاد» توسط ارکستر ملی به رهبری فریدون شهبازیان با خوانندگی علیرضا افتخاری سه قطعه موسیقایی از دیگر بخش‌های یان مراسم بود که قطعه «آوار» را به یاد حادثه دیدگان و آتش نشانان پلاسکو به اجرا در آمد.

در این مراسم همچنین ستاد برگزاری سی و دومین جشنواره موسیقی فجر از سید جلال محمدیان هنرمند پیشکسوت موسیقی استان کرمانشاه و پهلوان رسول زنگشاهی هنرمند پیشکسوت موسیقی نواحی منطقه بلوچستان تقدیر کردند. همچنین در بخش معرفی رسانه‌های برتر مینا آتشی، ندا رادمهر، علیرضا سعیدی خبرنگار موسیقی خبرگزاری مهر، حسین سلیمی، یاسر یگانه به عنوان خبرنگاران فعال معرفی شدند. در این بخش صفحه موسیقی روزنامه ایران به عنوان روزنامه برگزیده، برنامه رادیویی نیستان به عنوان برنامه برگزیده شنیداری، سایت موسیقی ما به عنوان رسانه فعال در حوزه فضای مجازی و خبرگزاری مهر به عنوان خبرگزاری برگزیده معرفی شدند.