سند محرمانه سازمان سیا: جنگ با ایران را عراق آغاز کرد + سند

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، یکی از این اسناد که در تاریخ 25 نوامبر 1987 (4 آذر 1366) تهیه شده است، به موضوع آغاز کننده جنگ میان ایران و عراق می‌پردازد.

دولت ایران از ابتدای این جنگ اعتقاد داشت عراق آغازگر مخاصمه 8 ساله میان دو طرف بوده و در مقابل صدام حسین ایران را متهم به این موضوع کرد.

عنوان سند سازمان سیا «ایران – عراق: تعیین اینکه چه کسی جنگ را آغاز کرد؟» است که از سوی یکی از کارمندان سیا در دفتر خلیج فارس تهیه شده است. بخش‌هایی از این سند قلم گرفته شده تا محتوای آن مشخص نباشد. این سند که پس از صدور قطعنامه 598 شورای امنیت تهیه شده در ابتدا ضمن توصیف وضعیت میدانی جنگ دو طرف، به استدلال‌های ایران و عراق درباره طرف آغازکننده جنگ می‌پردازد.

در این سند آمده است که عراق معتقد است تهران از ابتدای سال 1979 تلاش کرده است رژیم عراق را براندازد. «بغداد مدعی است تهران مکررا خواستار شورش علیه رئیس‌جمهوری صدام حسین در برنامه‌های رادیویی‌اش شده است و از ناراضیان شیعه و کُرد عراقی حمایت مالی می‌کند.»

این سند ادعای مقامات عراقی را مبنی بر اینکه شیعیان این کشور با حمایت ایران در ترور طارق عزیر، معاون وقت نخست‌وزیر و دیگر وزرای عراقی در آوریل 1980 (اردیبهشت 1359) دست داشته‌اند، تکرار کرده است. سپس این سند به استدلال‌های ایران پرداخته و می‌نویسد: «ایران همواره در این سال‌ها به سیاست‌های خصمانه عراق اشاره داشته و می‌گوید که این کشور با حمله به مناطق مرزی آغازگر جنگ بوده است.»

سپس مقام تهیه کننده این سند در ارزیابی دلایل دو طرف می‌نویسد که «بنا به گزارش‌های بخش حافظ منافع ایالات متحده در بغداد، دولت عراق در اثر وخامت روابط دو جانبه، در نیمه نخست سال 1980 برای جنگ آماده شد. اما عراق تا زمانی که ایران شهرهای خانقین، بدرا و زرباطیه را زیر آتش گرفت، نیروهای خود را حرکت نداد. اگرچه این یک درگیری مرزی گسترده [و نه جنگ] بود، اما سرعت حرکت ارتش عراق قویا مشخص می‌کند که بغداد در جست‌وجوی بهانه‌ای برای حمله بود. در روز 22 سپتامبر (31 شهریور) 9 لشگر عراقی به سوی 700 کیلومتر مرز با ایران حمله کردند.»

به این ترتیب مشخص است که مقام تهیه‌کننده این گزارش سیا، دولت عراق را آغازگر حمله به ایران و شروع جنگ 8 ساله می‌داند.

با وجود آنکه همه دلایل و شواهد از آغاز جنگ از سوی عراق حکایت داشت، اما شورای امنیت سازمان ملل متحد از اعلام عراق به عنوان متجاوز و آغازگر جنگ خودداری کرد. این دبیرکل وقت سازمان ملل متحد بود که تلاش کرد با معرفی عراق به عنوان متجاوز به ایران کم کاری شورای امنیت را حبران کند.