رشد 20.7 درصدی تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در هشت ماهه امسال

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا از اداره کل روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پزشکی قانونی کشور، در هشت ماهه سال 95 از کل تلفات مسمومیت با گاز منوکسید کربن ۱۹۹ نفر مرد و ۷۵ نفر دیگر زن بودند.

در این مدت استان‌های تهران با ۶۱، آذربایجان شرقی و فارس هر کدام با ۲۲ و اصفهان با ۱۹ فوتی بیشترین تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن را داشته‌اند، این در حالی است که آمار تلفات گازگرفتگی در تعداد قابل توجهی از استان‌ها کمتر از ۱۰ نفر گزارش شده است.

بر اساس این گزارش آمار مرگ و میر ناشی از مسمومیت با گاز منوکسید کربن در آبان ماه سال 95 با کاهش 12.5 درصدی مواجه بوده و از ۵۶ فوتی در آبان سال قبل به ۴۹ فوتی در آبان امسال رسیده است.

بیشترین تلفات مسمومیت با گاز مربوط به نیمه دوم سال است

سازمان پزشکی قانونی کشور به استناد آمارهای موجود ضمن هشدار نسبت به افزایش تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه دوم سال بر رعایت نکات ایمنی در نصب و به کارگیری وسایل گرمایشی در فصل پاییز و زمستان تأکید کرد.

با توجه به استفاده از وسایل گرمایشی در نیمه دوم هر سال آمار تلفات مسمومیت با گاز منوکسید کربن در این مدت با رشد قابل توجهی همراه است به نحوی که در سال گذشته 75/1 درصد از کل تلفات مسمومیت با گاز منوکسیدکربن در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند.

در سال گذشته (۱۳۹۴) از کل تلفات مسمومیت با گاز که ۶۲۶ نفر بوده ۴۷۰ نفر در نیمه دوم سال ثبت شده و تنها ۱۵۶ نفر مربوط به نیمه اول سال است. همچنین ۴۸۲ نفر از این متوفیات مرد و ۱۴۴ نفر زن بودند.

بر اساس آمارهای موجود تعداد تلفات ناشی از مسمومیت با گاز منوکسیدکربن عمدتاً در فصل زمستان به دلیل استفاده از وسایل گرمایشی بیشتر از دیگر ایام سال است؛ بنابراین سازمان پزشکی قانونی با تأکید بر رعایت اصول ایمنی در نصب وسایل گازسوز به هم میهنان توصیه می‌کند: در فصل پاییز و زمستان و با سرد شدن هوا، شهروندان اقدام به نصب وسایل گرم کننده می‌کنند که بیشتر مصرف آن‌ها گاز شهری است. عدم رعایت اصول ایمنی باعث مسمومیت با گاز منوکسیدکربن می‌شود، لذا هم میهنان در استفاده از این وسایل ‌‌نهایت دقت را داشته باشند. به هم‌میهنان توصیه می‌شود ضمن استفاده بهینه از وسایل گرمازا، ‌ به توصیه‌های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی و مسیر خروجی گاز مونوکسید کربن از دودکش این وسایل توجه کنید.

چند توصیه پیشگیرانه

لازم به ذکر است گاز مونوکسید کربن گازی بدون رنگ و بو است. عمده‌ترین منبع تولید این گاز سوختن ناقص نفت و گاز است ولی اصولاً در اثر احتراق هر نوع ماده سوختنی خصوصاً در محیط‌های در بسته و فاقد اکسیژن ممکن است تولید شود. استفاده از آبگرمکن یا بخاری‌های مستعمل یا دارای نقص فنی و فاقد دودکش یا دارای دودکش بدون عملکرد مناسب در منزل بیشترین موارد ابتلا به مسمومیت را تشکیل می‌دهند.

از آنجا که تمایل این گاز برای ترکیب با هموگلوبین خون ما ۲۵۰ برابر بیش از اکسیژن است. لذا با بالا رفتن درصد آن در هوای اتاق، به سرعت باعث ایجاد مسمومیت خواهد شد و اکسیژن رسانی به بافت‌های مختلف بدن از جمله مغز و قلب را دچار اختلال می‌کند که به علت بی‌رنگ و بی‌بو بودن این گاز، ممکن است وجود آن در محیط تا زمان ایجاد علایم مسمومیت شدید مورد توجه واقع نشود.

علایم مسمومیت حاد با این گاز شامل سردرد، سرگیجه، تهوع و استفراغ و احتمالاً درد شکمی و سپس حالت بیهوشی، تشنج و اغما است. در بیماران مبتلا به ناراحتی‌های قلبی ممکن است تشدید بیماری یک علامت هشدار دهنده باشد.

از سایر علایم مسمومیت می‌توان به سفتی عضلات، افزایش تعداد تنفس، کاهش فشار خون و‌گاه تنگی مردمک‌ها اشاره کرد. باید توجه داشت که اگر فردی در اثر ابتلا به مسمومیت با گاز مونوکسید کربن جان خود را از دست ندهد؛ ممکن است دچار نواقص عصبی و روانی پیشرفته نظیر فلج عضوی یا اختلال قوای مغز می‌شود. مسمومیت شدید با این گاز می‌تواند کشنده باشد.

چگونه از مسمومیت با این گاز پیشگیری کنیم؟

۱. آگاه باشید که هر وسیله گرمازای سوختنی که به نحوی با سوخت‌های فسیلی (نفت، گاز، ذغال سنگ) کار کند به صورت بالقوه می‌تواند سبب تولید گاز مونوکسید کربن شود.

۲. از بخاری‌های مستعمل و فرسوده بدون دودکش یا دارای دودکش نامناسب و غیر استاندارد استفاده نکنید.

۳. توجه داشته باشید، استفاده از بخاری‌های بدون دودکش به هیچ وجه از تولید گاز مونوکسید کربن جلوگیری نمی‌کند.

۴. هرگز در فضای بسته و محدود که تهویه کافی و مناسب ندارد (نظیر اتاق، گاراژ و...) آتش روشن نکنید.

۵. هرگز در فضای بسته گاراژ موتور اتومبیل را روشن نگذارید.

۶. قبل از راه اندازی وسایل گرمایشی، از سلامت مسیر دودکش ساختمان و بدون ترَک و نشتی بودن آن اطمینان حاصل کرده و از اتصال مناسب و صحیح لوله بخاری و آبگرمکن به دودکش دیواری اطمینان حاصل کنید.

۷. تمام دودکش‌ها باید وسیله انتهایی ضد باد (کلاهک) مناسب داشته باشد.

۸. در محیط‌های شغلی و منازل که در آن‌ها از کوره و مشعل استفاده می‌شود از سلامت دستگاه و سیستم تخلیه دود اطمینان حاصل کنید.

۹. هر وسیله گازسوز باید دارای یک دودکش مستقل و منتهی به فضای بیرون باشد و لذا به کارگیری آب گرمکن‌های دیواری در فضاهای بسته یا مکان‌های فاقد جریان هوا مجاز نیست.

۱۰. شیب لوله‌های افقی در داخل واحد‌ها باید مثبت و روبه بالا و ارتفاع عمودی لوله در بیرون حداقل سه برابر طول افقی آن باشد.

۱۱. توجه به داغ بودن دودکش پس از روشن کردن وسیله گرمایشی به اطمینان شما از تخلیه گاز کمک خواهد کرد. اگر لوله دودکش بخاری شما سرد است دلیل آن خارج نشدن محصولات احتراق و گازهای سمی از دودکش است در این صورت باید ضمن رفع نقص، به طور موقت با بازکردن قسمتی از در یا پنجره تهویه در محیط ایجاد کنید.

۱۲. ضمن ایجاد تهویه مناسب جهت آشپزخانه و حمام منزل، از نصب آبگرمکن در حمام و نیز روشن کردن شعله‌های اجاق گاز در آشپزخانه جهت گرم نگه داشتن محیط داخل خانه جداً خودداری کنید.

۱۳. اگر فضای منزل خود را با شوفاژ و سیستم حرارت مرکزی گرم می‌کنید، درز بندی و بستن منافذ در‌ها و پنجره‌ها به منظور جلوگیری از اتلاف حرارتی بلاملانع است اما درصورتی که از بخاری‌های گازسوز به منظور گرمایش محیط استفاده می‌کنید، حتماً مختصری تهویه از طریق در یا پنجره در فضا ایجاد و از درز بندی و بستن کامل منافذ خودداری کنید.

۱۴. در صورت احساس علایم سردرد و سرگیجه و تهوع در مکانی که احتمال وقوع مسمومیت وجود دارد فورا آن مکان را ترک کرده و به فضای آزاد پناه ببرید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

۱۵- در صورت تداوم علایم فوق برای چند روز متوالی احتمال مسمومیت خفیف با این گاز وجود دارد که بهتر است در این مورد با پزشک خود مشورت کنید.

۱۶- رانندگان وسایل نقلیه سنگین، از روشن کردن گاز پیک نیک در اتاق وسیله نقلیه خود جهت استراحت و خواب جدا خودداری کنند.

در برخورد با موارد مسمومیت با گاز مونوکسید کربن چه باید کرد؟

۱. در صورت مواجهه با مصدومان، سریعا آن‌ها را از محیط خارج کنید.

۲. پس از خارج ساختن مصدوم از محیط آلوده فورا با اورژانس تماس بگیرید.

علائم حیاتی مصدومان را کنترل و از باز بودن راه‌های هوایی مصدوم اطمینان حاصل کنید.