ترامپ، طعمه جدید نتانیاهو برای حمله به برجام

به گزارش خبرنگار گروه بین‌الملل آنا، ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، بنیامین نتانیاهو را امیدوار کرده است که بتواند توافق هسته‌ای ایران را از اعتبار بیاندازد.

او به دنبال صحبت‌هایی که در ماه جاری در واشنگتن داشت، به عنوان نخست وزیر محافظه کار اسرائیل در برنامه «60 ثانیه» به شبکه سی‌بی‌اس گفت: «راه‌های زیاد و مختلفی برای به هم زدن برجام وجود دارد.»

بر اساس گزارش رویترز،‌ رئیس‌جمهوری منتخب جمهوری خواه نیز هیچ علاقه‌ای به توافق بین ایران و 6 قدرت جهانی که براساس آن، تهران موافقت کرده است برخی از فعالیت‌های هسته‌ای‌اش را در قبال لغو تحریم‌ها معلق کند، ندارد.

در جریان رقابت‌های انتخاباتی، ترامپ این توافق (برجام) را یک «فاجعه» و بدترین مذاکراتی خواند که تاکنون انجام شده است. اما او همچنین گفت که از بین بردن توافقی که به عنوان قطعنامه در سازمان ملل متحد به تصویب رسیده، کار دشورای خواهد بود.

نتانیاهو در برنامه تلویزیونی سی‌بی‌اس در پاسخ به این سوال که آیا با وجود گذشت یک سال از اجرای برجام، راهی برای بر هم زدن این توافق وجود دارد، گفت که « بله، من 5 ایده در ذهن خود دارم.» او درباره جزئیات این موارد گفت: «در این مورد با رئیس‌جمهوری ترامپ صحبت خواهم کرد»

به نظر می‌رسد گفت‌و‌گو میان نخست‌وزیر اسرائیل و رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا در آینده نزدیک به محض ورود ترامپ به کاخ ریاست جمهوری در 20 ژانویه (1 بهمن) انجام خواهد شد. نتانیاهو در زمان کوتاهی بعد از انتخابات گفت که او و ترامپ توافق کرده‌اند که در اولین فرصت ممکن با یکدیگر دیدار کنند.

بر اساس این گزارش،‌ کمترین تأثیر نابود کردن توافق (هسته ای) پیچیده شدن شرایط است.

جاکوبا پاراکیلاس، کارشناس سیاست خارجی ایالات متحده در چاتم هاوس می‌گوید: «از بین بردن توافق هسته‌ای در این مرحله برای ایالات متحده بسیار دشوار خواهد بود.»

او ادامه می‌دهد: «متقاعد کردن اروپا، روسیه و چین برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران بدون ارائه شواهد روشن از نقض توافق از سوی ایران تقریبا غیر ممکن است. بنابراین هر تحریمی را که آمریکا به دنبال ترمیم آن است باید کمترین تأثیر را بر روی اقتصاد ایران داشته باشد.»

یائیر لپید، یکی از رهبران احزاب سیاسی اسرائیل که مخالف نتانیاهو است، می‌گوید که تردید دارد با توجه به اینکه روسیه، چین و اروپا این توافق را با ایران امضا کرده‌اند، امکان لغو توافق وجود داشته باشد. او می‌گوید که هر مذاکره‌ای در این باره باید « پشت درهای بسته» انجام شود.

به این ترتیب،‌ تا رسیدن به مراسم تحلیف ترامپ، نتانیاهو باید زمینه روابط نزدیک با ترامپ را فراهم کند.

پیش از انتخابات، زمانی که نتانیاهو برای شرکت در مراسم سالیانه مجمع عمومی به آمریکا سفر کرده بود در حاشیه این مراسم با ترامپ و کلینتون دیدار کرد. یک هفته بعد از انتخابات نیز نتانیاهو، ران درمر، سفیر خود در آمریکا را به دیدار ترامپ فرستاد.

درمر، رئیس‌جمهوری منتخب را به عنوان «دوست واقعی اسرائیل» مورد تمجید قرار داد. نتانیاهو نیز عبارات مشابهی برای اوباما استفاده کرده بود اما این ویژگی‌هایی که او بر می‌شمرد ناتوان‌تر از این بودند که فقدان وابستگی دو طرف و روابط شکرآبی را که به دلیل اختلاف سیاسی میان اسرائیل و آمریکا بر سر ایران و شهرک‌سازی در سرزمین‌های اشغالی پیش آمده بود پنهان کند.

در ماه‌های اخیر، ‌نتانیاهو در حالی که قرارداد نظامی به ارزش 38 میلیارد دلار را نهایی می‌کرد، به نحو گسترده‌ای از حمله به برجام خودداری کرد.

به هر حال، نتانیاهو برای برهم زدن برجام کار ساده‌ای ندارد و حتی ممکن است با مخالفت‌هایی در دولتش مواجه شود.

نزدیک به یک سال گذشته،‌ سرهنگ ژنرال قادی اسنکوت از فرماندهان ارشد ارتش اسرائیل می گوید که نتانیاهو در حال انجام یک اشتباه تاریخی درباره برجام است. ایسنکوت در یک سخنرانی گفته است که این توافق همچنان که خطراتی دارد «فرصت‌های زیادی» به همراه دارد.

جاکوب پاراکیلاس از چتم هاوس می‌گوید: «ممکن است در طول زمان، امکان ساخت و ترمیم تحریم‌های چند جانبه وجود داشته باشد. اما در حال حاضر این مکان وجود ندارد و پایان مشارکت آمریکا در توافق می‌تواند حل و فصل مساله هسته‌ای ایران آن‌را سخت‌تر کند نه آسان‌تر.»

سال گذشته، قبل از آنکه برجام امضا شود،‌ نتانیاهو عصابیت خود از کاخ سفید را با سخنرانی در کنگره نمایان کرد. او این ادعا را داشت که برجام مسیر سلاح‌های هسته ای ایران را هموار می‌کند.

به گزارش آنا،‌ بنیامین نتانیاهو از ابتدای مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای 1+5 به هر گونه دست‌اندازی در جلوگیری از به نتیجه رسیدن این مذاکرات دست زده است. چه بسا بسیاری از اخبار در زمان مذاکرات نیز حاکی از آن بود که در بسیاری از دوره‌های مذاکرات تنها لابی‌های اسرائیل مانع از به نتیجه رسیدن این توافق بود.

در حالی که نتانیاهو در طول 3 سال گذشته قادر نبوده است که مانع از این توافق تاریخی شود، به نظر می‌رسد او حضور ترامپ در کاخ سفید را فرصتی مناسب برای رسیدن به خواسته های خود می‌داند.

با وجود این، روشن است،‌ برجام علاوه بر آنکه حاصل توافق 5 قدرت دیگر به غیر از آمریکا با ایران است، قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد را به دنبال خود دارد و چنین توافقی هر چند هم که معاهده‌ای حقوقی نباشد که طرفین را ملزم به اجرا کند اما مسیر آسانی را برای نقض پیش روی نتانیاهو قرار نمی‌دهد.

گو اینکه مقامات ایرانی نیز همواره تأکید داشته‌اند که بازگشت برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران به قبل از برجام اقدامی است که ایران در صورت هر گونه نقضی در پیش رو خواهد داشت.