پاسخ دفتر تالیف کتاب‌های درسی در خصوص حذف «بلوچستان» از کتب درسی

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درباره خبر منتشر شده «مبنی بر حذف عمدی یا سهوی عنوان بلوچستان از کتب درسی امری ناپسند است» به بیان توضیحاتی پرداخت.

«در کتاب‌های درسی، ذکر نام مناطق به صورتی روشمند انجام می‌شود. بر این اساس، در نقشه‌های جفرافیایی مبنای کار آخرین تقسیمات رسمی کشوری، و در نقشه‌های تاریخی مبنای ذکر نام، اسناد تاریخی است. نقشه مورد اشاره نمایندگان محترم (صفحه ۹۷ و ۹۵ درس تاریخ، کتاب مطالعات اجتماعی هشتم) یک نقشه تاریخی مربوط به قلمروی دوره ایلخانان وتیموریان است، نه یک نقشه جغرافیایی رسمی بر اساس تقسیمات کشوری در حال حاضر.

در مورد نقشه‌های تاریخی دوره‌های غزنویان، ایلخانان و تیموریان و غیره (برای مثال صفحه ۹۵ و۹۷ مطالعات اجتماعی پایه هشتم) که تنها نام سیستان ذکر گردیده است، باید گفت که در نقشه‌های تاریخی قرون گذشته، در اطلس‌ها و دیگر کتاب‌های مرجع نیز، نام‌ها به همین صورت آمده است. این نقشه‌ها طی سالیان متمادی و چند دهه در کتاب‌های درسی و کتابهای دانشگاهی و علمی به همین شکل چاپ شده و سابقه مغایری نیز نسبت به آن اظهار نشده است. مثال:

(مستند ۳: نقشه صفحه ۴۵ کتاب تاریخ سال دوم راهنمایی چاپ۱۳۹۰)

(مستند۴: نقشه ص۹۶ کتاب مطالعات اجتماعی پایه هشتم چاپ ۱۳۹۳)

در اطلس‌ها و نقشه‌های تاریخی این دوره‌ها نیز که توسط سازمان‌های رسمی یا علمی- پژوهشی کشور همچون اطلس ملی ایران و اطلس تاریخ اسلام سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح به چاپ رسیده وضعیت به همین منوال است و نام آن منطقه تنها به نام سیستان معروف بوده است. برای مثال:

(مستند۵: نقشه ص۲۷۰ اطلس تاریخ اسلام چاپ ۱۳۷۰ انتشارات سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح)

(مستند۶: نقشه‌های اطلس ملی ایران)

بدیهی است اگر کسی به منابع متفاوتی نیز دسترسی دارد، می‌تواند آن‌ها را در اختیار جامعه علمی مورخان کشور قرار دهد تا در مطالعات تکمیلی مورد استفاده قرار گیرد.

اصولا نقشه‌های تاریخی، ریشه‌ها و سیر تاریخی نامگذاری‌ها و جابجایی جمعیت و قلمرو‌ها و تقسیمات و توسعه سرزمینی را نشان می‌دهد و نسبت به دستکاری آن‌ها حساسیت نشان داده می‌شود. برای مثال، برای مقابله با تغییر نام خلیج فارس، وجود همین استنادات تاریخی در نقشه‌های مستند است که به استدلال جمهوری اسلامی ایران قوت و مقبولیت جهانی بخشیده و این نام در سازمان ملل متحد به رسمیت شناخته شده است.

بر همین اساس، در نقشه‌های تاریخی کتاب‌های درسی، به طور معمول نام یک یک استان‌های امروزی و اقوام درج نشده است، بلکه بر اساس تقسیم بندی‌های‌‌ همان دوره زمانی خاص مورد مطالعه است و منطقی و علمی به نظر نمی‌رسد که عناوین امروزی بر اسناد تاریخی تحمیل شود.

دفتر تالیف کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش همواره وحدت اقوام و یکپارچگی ایران عزیز را ارج نهاده و برای مثال درتایید احترام به قوم عزیز بلوچ و مردم شریف این خطه در کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم صفحه ۸۰ در معرفی لباس‌های محلی اقوام ایرانی، که با توجه به گنجایش کتاب، تنها به معرفی چهار نوع لباس محلی پرداخته شده، یکی از آن‌ها مر بوط به قوم بلوچ می‌باشد و این امرخود نشانه توجه مولفان کتابهای درسی به این موضوع است.

(مستند۷: لباس مرد بلوچ ص۸۰ کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم چاپ ۹۵-۹۶)

در اعتراض نمایندگان محترم از عبارت «حذف نام بلوچستان» به ذهن چنین متبادر می‌شود که این نام قبلا در نقشۀ صفحۀ ۹۵ وجود داشته و اکنون حذف شده است. این امر نادرست است و نام بلوچستان حدوداً در ۲۰ نقطه از کتابهای درسی مورد اشاره قرار گرفته است. علاوه بر این کتاب استان‌شناسی سیستان و بلوچستان به طور مبسوط به این استان اختصاص دارد. در همه نقشه‌های تقسیمات کشوری کتاب‌های درسی دوره‌های مختلف تحصیلی سال ۹۵-۹۶ نیز همانند سال‌های گذشته، نام رسمی استان یعنی سیستان و بلوچستان درج شده است. مثال:

(مستند۸: نقشه پراکندگی محصولات کشاورزی ص۲۹کتاب مطالعات اجتماعی ششم ابتدایی چاپ ۱۳۹۵)

(مستند۹و ۱۰: نقشه تقسیمات کشوری ص۴۸ کتاب پایه هفتم کتاب مطالعات اجتماعی متوسطه اول و ص۲۲ کتاب چهارم ابتدایی چاپ ۱۳۹۵).»