چرا کاغذ گران شده است؟/ تیمورزاده: ناشران کتاب‌های کنکوری، تعادل بازار را به هم زده‌اند
تغییر و تحولات در بازار کاغذ طی یک ماه گذشته، رفته رفته با اعتراض‌هایی از سوی ناشران همراه شد. این در حالی بود که بازار کاغذ تقریبا تا اواخر تابستان امسال، شرایط نسبتا تثبیت شده‌ای را تجربه می‌کرد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، مطابق با اطلاعات به دست آمده از بازار کاغذ (ظهیرالاسلام) در حال حاضر، کاغذ تحریری اندونزی 90×60 با گرماژ 70، بندی 77 هزار تومان فروخته می‌شود، در حالی که این نوع کاغذ در شهریور 61 تا 62 هزار تومان قیمت داشت.
همچنین قیمت همین نوع کاغذ در ابعاد 100×70 و گرماژ 70، به بندی 83 هزار تومان رسیده است؛ حال آنکه این نوع کاغذ پیش از این، حدود بندی 76 هزار تومان بوده است؛ و این یعنی 26 درصد. (توضیح اینکه کاغذ اندونزی در ایران، یکی از پرکاربردترین کاغذها برای انتشار کتاب است)
تاخیر در ترخیص کاغذ از گمرک
مهرداد میرزاحسینی، یکی از فعالان بازار کاغذ درباره تورم ایجاد شده در انواع کاغذ گفت: «بالا رفتن قیمت کاغذ در مهر ماه، دلایل مختلفی دارد. اولین دلیل این است که افزایش حساسیت مقابله با قاچاق، باعث شده محموله‌های کاغذ که قبل از این 5 روزه ترخیص می‌شدند، بیشتر از 20 روز در گمرک بمانند. این تاخیر، نظر بازار را به هم ریخته و بر قیمت‌ها تاثیر گذاشته است.»
وی اظهار داشت: «افزایش نرخ دلار نیز روی جو بازار کاغذ تاثیرگذار بوده. مضاف بر اینکه حرف‌وحدیث‌ها درباره تک‌نرخی شدن دلار نیز تبعاتی را در بازار داشته است.»
میرزاحسینی در پاسخ به این سوال که وضعیت نرخ کاغذ در ماه‌های آینده چطور پیش‌بینی می‌شود، توضیح داد: «کاغذ‌هایی که در حالا حاضر وارد و در بازار ارائه می‌شوند، با نرخِ دولتی دلار 3200 تومانی محاسبه می‌شوند. به نظر می‌رسد اگر نرخ ارز تغییر نکند، قیمت کاغذ نیز تغییرات فاحشی نداشته باشد.»
تک‌نرخی کردن دلار و تاثیراتی که بر بازار کاغذ می‌گذارد
وی یادآور شد: «اما اگر بحث تک‌نرخی شدن قیمت دلار عملی شود، قطعا قمیت نهایی دلار روی قیمت کاغذ تاثیر می‌گذارد. می‌شود گفت تقریبا به ازای افزایش 100 تومانی نرخ دلار، باعث افزایش نزدیک به 2500 تومانی در هر بند کاغذ می‌شود. با این حساب؛ مثلا اگر دلار روی قیمت 3400 تومان تک‌نرخی شود، هر بند کاغذ حدود 5 هزار تومان گران می‌شود.»
میرزاحسینی ادامه داد: «یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت هم این است که صرفه واردات کاغذ برای تاجران، چندان سودی نسبت به واردات سایر اقلام ندارد و به همین خاطر، به نظر می‌رسد به طور کلی واردات کاغذ نسبت به ماه‌های گذشته، با کاهش همراه بوده است.»
کمبود کاغذ 90×60 در بازار
وی در پاسخ به این سوال که چرا افزایش قیمتِ کاغذ 90×60 (که در تولید کتاب با قطع رقعی استفاده می‌شود) چند برابرِ افزایش قیمت کاغذ 100×70 بوده، گفت: «بازار کاغذ، تعادل ندارد و به همین خاطر، کاغذ 90×60 در بازار کم شده است.»
این فعال بازار کاغذ اضافه کرد: «مشکل این است که اعطای کارت بازرگانی به بازرگانان، بدون نیازسنجی کاغذ و وضعیت بازار انجام می‌شود. در حالی که به نظر من باید به تناسب نیاز بازار، برای واردات انواع کاغذ با تعیین کف و سقف، اجازه واردات به بازرگانان داده شود.»
خرید‌های کلان ناشران کنکوری بازار را متشنج کرده است
در تبیین و ریشه‌یابی تورم در بازار کاغذ، فرهاد تیمورزاده؛ مدیر و صاحب امتیاز نشر تیمورزاده بر یکی دیگر از آسیب‌های جدی در نشر کشور تاکید دارد که حضور پررنگ ناشرانی است که به انتشار کتاب‌های تست و کنکورمحور اشتغال دارند.
وی در اینباره به خبرنگار فرهنگی آنا گفت: «متاسفانه ناشران بزرگ و قدرتمند کتاب‌های کنکور، تعادل بازار نشر و به تبع آن بازار کاغذ را مخدوش می‌کنند. البته این انتقاد، تنها متوجه نشر نیست بلکه به سیاست‌های غلط در سیستم آموزشی کشور و کنکور محور بودن آن است.»
خرید 100 هزار بند کاغذ از سوی یک ناشر
تیمورزاده در توضیح تورم اخیر بازار کاغذ افزود: «یکی از بزرگترین ناشران کتاب‌های کنکور، بعد از مدتی، از دو ماه قبل دوباره فعالیت خود را آغاز کرده و مطابق با شنیده‌ها، به تنهایی 100 هزار بند کاغذ خریداری و انبار کرده است.»
وی توضیح داد: «خرید‌های کلان اینچنینی از سوی چند ناشر، بدون شک توازان بازار کاغذ را به هم می‌ریزند و طبیعی است که در چنین شرایطی، نرخ کاغذ افزایش پیدا کند.»
مدیر انتشارات تیمورزاده خاطرنشان کرد: «از یک طرف، وزارت فرهنگ و ارشاد در مقابله با این آسیب، کاری از دستش ساخته نیست و البته از طرف دیگر، توسعه نشر کنکورمحور وسیله‌ای شده برای اینکه با اعلام آمارهای رو به افزایش، صنعت نشر را روبه‌جلو و در حال پیشرفت نشان بدهند.»
50 درصد صنعت چاپ، کتاب کنکور چاپ می‌کند
وی گفت: «آن طور که من از فعالان قدیمی صنعت چاپ شنیده‌ام، گستره نشر کتاب‌های کنکور تا حدی زیاد شده که تقریبا 50 درصد کار صنعت چاپ در کشور به تولید این دست کتاب‌ها اختصاص پیدا کرده است.
تیمورزاده در پاسخ به این سوال که چرا کاغذ 90×60 نسبت به کاغذ 70×100 گران شده، توضیح داد: «به نظر من دلیلش این است که بخش قابل توجهی از کتاب‌های کنکور، در قطع رحلی منتشر می‌شود و کاغذ مورد استفاده برای این قطع هم مانند قطع رقعی، کاغذ 90×60 است.»
وی ضمن بیان این مطلب که بیشتر کتاب‌های نشر تیمورزاده که بیشتر در حوزه انتشار کتاب‌های پزشکی اختصاص دارد، در قطع وزیری است، گفت: «با اینکه برخی از متون پزشکی مناسب قطع رحلی است اما استفاده از قطع وزیری به صرفه‌تر از قطعِ رحلی است؛ چراکه هزینه چاپ و صحافی در این قطع کمتر است.»
انتهای پیام/
دایرة المعارف دانشبنیانها ۱۱۱؛
