لیلةالرغائب؛ شبی که آسمان به زمین نزدیکتر میشود/اعمال مستحبی امشب را از دست ندهید
به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، با فرارسیدن اولین شب جمعه ماه رجب، تقویم عبادی مسلمانان به شبی میرسد که نامش بیش از آنکه یک عنوان باشد، یک وعده است؛ وعده عطا، بخشش و اجابت. شبی که در روایات از آن با عنوان «لیلةالرغائب» یاد شده؛ شبی که میل دلها به عبادت بیشتر میشود و درهای رحمت الهی گشودهتر از همیشه است.
ماه رجب، ماه خدا و آغاز فصل آمادگی روح برای ورود به شعبان و رمضان است؛ ماهی که در روایات از آن به «رجبُ الأصَبّ» تعبیر شده؛ یعنی ماهی که رحمت الهی در آن به صورت پیدرپی فرو میریزد. در میان شبهای این ماه، اولین شب جمعه جایگاهی ویژه دارد؛ شبی که هم شرافت «شب جمعه» را در خود دارد و هم حرمت «ماه رجب» را و از همین روست که ارزش آن دوچندان شمرده شده است.
شبی که فرشتگان نامش را گذاشتهاند: لیلةالرغائب
بر اساس روایتی که در کتابهایی، چون اقبال الأعمال سید بن طاووس و مفاتیح الجنان نقل شده، پیامبر اکرم (ص) درباره این شب فرمودهاند که «از اولین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید؛ چرا که شبی است که فرشتگان آن را لیلةالرغائب نامیدهاند.»
در ادامه این روایت آمده است که وقتی یکسوم از این شب میگذرد، هیچ فرشتهای در آسمانها و زمین باقی نمیماند مگر آنکه در کعبه و اطراف آن گرد میآیند. آنگاه خداوند به آنان میفرماید: «هر چه میخواهید از من بخواهید» و فرشتگان عرض میکنند: «حاجت ما، آمرزش روزهداران ماه رجب است» و خداوند پاسخ میدهد: «پذیرفتم».
نمازی که پس از مرگ، تنهایت نمیگذارد
در میان اعمال توصیهشده برای این شب، نمازی نقل شده که توصیف پاداش آن توجه بسیاری از مؤمنان را به خود جلب کرده است؛ نمازی که بنا بر روایت، ثوابش پس از مرگ به سراغ انسان میآید.
در روایت آمده است: وقتی بندهای که این نماز را خوانده از دنیا میرود و در قبر گذاشته میشود، خداوند ثواب این نماز را به زیباترین صورت، با چهرهای نورانی، زبانی گویا و بویی خوش بهسوی او میفرستد. آن صورت نورانی به او میگوید: «ای دوست من! بشارت باد تو را که از هر سختی و شدتی نجات یافتی.»
میت با شگفتی میپرسد: «تو کیستی؟ من هرگز چهرهای زیباتر از تو ندیدهام و سخنی شیرینتر از سخن تو نشنیدهام.»
و پاسخ میشنود: «من ثواب همان نمازی هستم که در فلان شب، از ماه رجب، به جا آوردی. آمدهام تا مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو بزدایم؛ و در روز قیامت نیز سایهبان تو خواهم بود.»
اعمال اولین شب جمعه ماه رجب؛ چگونه لیلةالرغائب را احیا کنیم؟
عالمان شیعه، هرچند درباره سند برخی روایات لیلةالرغائب دیدگاههای متفاوتی دارند، اما بسیاری از فقها انجام اعمال این شب را به نیت رجاء و امید به مطلوبیت جایز و پسندیده دانستهاند. مهمترین اعمال این شب عبارتاند از:
۱. روزه گرفتن در اولین پنجشنبه ماه رجب
مستحب است مؤمنان روز پنجشنبه اول ماه رجب را روزه بگیرند. در روایات آمده است که فرشتگان در شب لیلةالرغائب برای روزهداران این ماه طلب آمرزش میکنند و خداوند نیز این درخواست را میپذیرد.
۲. نماز ۱۲ رکعتی لیلةالرغائب
این نماز بین نماز مغرب و عشاء خوانده میشود و کیفیت آن چنین است:
۱۲ رکعت نماز، هر دو رکعت با یک سلام
در هر رکعت:
یکبار سوره حمد
سهبار سوره «إِنّا أَنْزَلْناه»
دوازدهبار سوره «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَد»
پس از پایان نماز:
۷۰ مرتبه:
«اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ النَّبِیِّ الأُمِّیِّ وَ عَلی آلِهِ»
سپس سجده و ۷۰ مرتبه:
«سُبّوحٌ قُدّوسٌ رَبُّ المَلائِکَةِ وَ الرّوح»
بلند کردن سر از سجده و ۷۰ مرتبه:
«رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیُّ الأَعْظَم»
دوباره سجده و تکرار ۷۰ مرتبه ذکر
«سُبّوحٌ قُدّوسٌ رَبُّ المَلائِکَةِ وَ الرّوح»
در پایان، حاجت خود را از خداوند طلب کند.
۳. غسل
بر اساس نقل سید بن طاووس، غسل در شب لیلةالرغائب سفارش شده و از اعمالی است که زمینه پاکی ظاهری و باطنی برای ورود به این شب را فراهم میکند.
لیلةالرغائب؛ تمرین امید در آغاز راه
لیلةالرغائب شبی برای تمرین امید، بازگشت و شروع دوباره است. شبی که انسان میآموزد حتی یک نماز، اگر با توجه و اخلاص خوانده شود، میتواند در تاریکترین لحظهها حتی در شب اول قبر، همراه و مونس او باشد.
شاید راز تأکید پیامبر اکرم (ص) بر «غافل نشدن» از این شب، همین باشد؛ اینکه لیلةالرغائب یادآوری میکند هنوز راه باز است، هنوز میشود از خدا خواست، و هنوز میشود دل را به آسمان گره زد؛ آن هم در شبی که به روایت، آسمان از همیشه به زمین نزدیکتر است.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
