پروفسور گلشنی: علامه جعفری شصت سال جلوتر از زمان خود در فلسفه و علم بودند

به گزارش خبرگزاری آنا، پروفسور گلشنی در آغاز سخنان خود با اشاره به شخصیت علمی و فلسفی علامه جعفری اظهار کرد: متأسفانه شخصیت علمی علامه جعفری در جامعه ما مغفول مانده است، اما من این سعادت را داشتم که با ایشان معاشرت داشته باشم. من از دوره دبیرستان با کتاب ارتباط انسان-جهان آشنا شدم و مطالعه آن تجربه‌ای بسیار ارزشمند برایم بود.

وی تصریح کرد: این کتاب که بیش از شصت سال پیش منتشر شد، به موضوع پیوند فلسفه با علوم طبیعی و علم و دین می‌پردازد. علامه جعفری از پیشروان وحدت حوزه و دانشگاه بودند و همواره معتقد بودند که باید علوم طبیعی در پرتو اندیشه اسلامی پیش برود، علمی که ما را به خدا نزدیک کند.

پروفسور گلشنی به خاطره‌ای از تعامل علامه جعفری با دانشمندان برجسته جهان اشاره کرد: وقتی در سال ۱۳۶۷ دوره دکتری فیزیک را در دانشگاه صنعتی شریف راه‌اندازی کردیم و از پروفسور عبدالاسلام، اولین برنده فیزیک در دنیای اسلام، دعوت کردیم، اولین سوال علامه جعفری از ایشان درباره اصل قطعیت هایزنبرگ بود. علامه سریع وارد بحث شدند و پروفسور عبدالاسلام را به سکوت واداشتند. ایشان با دانشمندان غربی از جمله راسل مکاتبه داشتند و برخی از سوالاتشان به صورت کتاب منتشر شده است. همچنین در سمپوزیوم مقایسه شرق و غرب در انگلیس شرکت کردند.

وی افزود: در آن زمان فلسفه در دانشکده‌های فیزیک مطرح نبود، اما علامه جعفری آغازگر تغییر بزرگ بودند. ایشان معتقد بودند باید با زبان روز آشنا باشیم و سوالات فلسفی و علمی را پاسخ دهیم. نگاه کل‌نگر علامه باعث شد علوم پزشکی انسانی و دیگر رشته‌ها در دانشگاه‌ها احیا شوند و ارتباط علم، فلسفه و دین به صورت عملی ملموس شود.

گلشنی درباره نزدیکی فلسفه غرب به فلسفه اسلامی گفت: وقتی کتاب‌های فلاسفه غربی را مطالعه می‌کنید، خواهید دید که دیدگاه‌های آنان بسیار به فلاسفه دینی و اسلامی ما نزدیک است، اما نفوذ فرهنگی و علمی غرب در کشور مانع شده که نوآوری‌هایی که توسط دین اسلام در غرب اتفاق افتاده، بازتاب مناسبی در کشور داشته باشد.

وی درباره نقد پوزیتیویسم توسط علامه جعفری گفت: علامه با نگاه پوزیتیویستی که فقط به تجربیات حسّی ارزش می‌دهد، مخالف بودند. علم تجربی نمی‌تواند ارزش اخلاقی یا پاسخ به سوالاتی مانند از کجا آمده‌ایم و به کجا می‌رویم را ارائه کند. این دیدگاه، که امروز حتی در دانشگاه‌های تراز اول جهان پذیرفته شده، پیش‌تر توسط علامه مطرح شد.

وی با اشاره به آثار علمی و فلسفی علامه افزود: علامه جعفری کتاب‌های زیادی را به زبان‌های فارسی و عربی مطالعه کردند و با دانشمندان غربی در ارتباط بودند. کتاب ارتباط انسان-جهان یکی از آثار شاخص ایشان است که فلسفه و علم را با هم پیوند می‌دهد. همچنین بحث حیات معقول، که تلفیقی از علم، دین و فلسفه است، از دستاورد‌های کلیدی علامه است.

در پایان، پروفسور گلشنی تأکید کرد: نگاه کل‌نگر علامه جعفری، آغازگر مسیر علمی و فلسفی بود که امروز در دانشگاه‌ها و علوم مختلف دنبال می‌شود. انتشار ویراست جدید کتاب ایشان فرصتی است تا جامعه علمی و دانشگاهی با دیدگاه‌های برجسته این فیلسوف بیشتر آشنا شود و مسیر نوآوری و پژوهش‌های بین‌رشته‌ای را دنبال کند.