تابآوری نظام مالی و گذار به تأمین مالی هوشمند/ توکنسازی داراییها و هوش مصنوعی زیربنای نسل جدید تأمین مالی
به گزارش خبرگزاری آنا از کمیته محتوایی بورس؛ نشست تخصصی دوازدهمین نمایشگاه بینالمللی بورس، بانک، بیمه، خصوصیسازی و معرفی فرصتهای سرمایهگذاری کشور با محوریت تابآوری نظام مالی، تحول فناورانه در تأمین مالی و نقش هوش مصنوعی در آینده بازار سرمایه برگزار شد.
رضا عیوضلو، معاون نظارت بر نهادهای مالی، با تأکید بر ضرورت طراحی نظام مالی مقاوم در برابر شوکهای اقتصادی گفت: ساختار مالی کشور باید توان تحمل بیتعادلیها و بحرانهای احتمالی را داشته باشد تا اعتماد عمومی حفظ شود.
وی اظهار داشت: نظام مالی شبکهای از بازارها، واسطههای مالی و زیرساختهای نهادی است که هدف آن جلوگیری از بروز ریسک سیستمی است؛ ریسکی که از یک نهاد آغاز شده و به تمام اجزای بازار سرایت میکند.
وی افزود: ارتباط متقابل میان نهادهای مالی موجب میشود دارایی یک نهاد به بدهی نهاد دیگر بدل شود و هر اختلال در این زنجیره کل بازار را متأثر کند.
عیوضلو تصریح کرد: نهاد ناظر مأموریت دارد ریسکها را شناسایی، ارزیابی و از سرایت بحران جلوگیری کند. حفظ اعتماد عمومی و سلامت بازار اولویت نخست است.
وی با اشاره به سازوکارهای حکمرانی ریسک افزود: فرآیند مدیریت ریسک پنج مرحله دارد؛ شناسایی، ارزیابی، طراحی سیاست کاهش، اجرای پوشش ریسک و نظارت و گزارشدهی مستمر به هیئتمدیره.
وی تأکید کرد: هیئتمدیره باید نهایت مسئولیتپذیری را در حوزه ریسک بپذیرد و استقلال واحد ریسک با ارتباط مستقیم آن با مدیرعامل از الزامات اساسی حکمرانی ریسک است. عیوضلو ساختار سه خط دفاعی نظام مالی را تشریح کرد و گفت خط نخست مدیران عملیاتی هستند، خط دوم واحد مستقل مدیریت ریسک و خط سوم لایه بازبینی و ارزیابی نهایی که صحت اجرای اصول را تضمین میکند.
وی افزود: اجرای مدیریت ریسک نیازمند دو رویکرد است: هدایت از بالا توسط مدیران ارشد و مشارکت از پایین توسط سطوح عملیاتی. وحدت رویه میان این دو سطح شرط موفقیت است. عیوضلو مهمترین انواع ریسک را اعتباری، بازار، نقدینگی، عملیاتی و راهبردی دانست و استفاده از ابزارهای کمی از جمله تحلیل سناریو و آزمون فشار را ضروری خواند.
وی شاخصهای کفایت سرمایه و ذخایر نقدینگی را معیار اصلی تابآوری دانست و گفت: نظامهای مالی جهانی با تکیه بر چارچوب بازل ثبات بلندمدت را حفظ کردهاند.
وی در پایان تأکید کرد: دیجیتالیشدن فرآیندها ریسکهای فناورانه تازهای ایجاد کرده و نهاد ناظر باید برای مقابله با این تهدیدها و حفظ مقاومت نظام مالی آماده باشد.
در بخش دیگری از نشست، علیرضا ناصرپور، مدیرعامل تأمین سرمایه تمدن، با اشاره به تحولات فناورانه در بازار سرمایه گفت: بازار سرمایه ایران در آستانه ورود به مرحلهای تازه از تحول ساختاری است که بر ایجاد سکوی معاملاتی ابزارهای نوین مالی تمرکز دارد.
وی افزود: یکی از محورهای اصلی این تحول بررسی ابعاد فنی توسط بانک مرکزی است که میتواند مسیر جدیدی برای نهادهای تأمین مالی بگشاید. ناصرپور تأکید کرد تأخیر در ورود به فناوریهایی، چون بلاکچین موجب از دست رفتن فرصتهای کلان خواهد شد. به گفته وی، نظام تأمین مالی آینده باید بر فناوری دفتر کل توزیعشده و استقلال دادهها استوار شود.
وی توضیح داد ساختار تأمین مالی جدید بر پایه ابزارهایی بنا شده است که شیوه تعامل سرمایهگذار با بنگاه اقتصادی را دگرگون میکند و نیازمند بازنگری کامل در نگرش نهادهای مالی است.
وی خاطرنشان کرد: موفقیت این مسیر مستلزم همکاری همزمان نهاد ناظر و فعالان بازار و تعریف استانداردهای مشترک فنی و قانونی است.
ناصرپور گفت: آینده تأمین مالی کشور بهطور طبیعی به سمت بلاکچین و زیرساختهای توصیفپذیر داده پیش میرود و تحقق این مسیر نیازمند هماهنگی کامل سیاستگذار و بازار است.
همچنین محسن خدابخش، عضو اسبق هیات مدیره سازمان بورس و رئیس هیئتمدیره بانک سینا، در سخنانی اظهار داشت: فناوری دیگر ابزار کمکی نظام مالی نیست بلکه زیربنای آن شده است. وی گفت مدل سنتی خدمات مالی جای خود را به ساختارهای فناورانه داده است و فعالان باید نظامهای خود را بر پایه فناوری بازتعریف کنند.
وی افزود: فناوری علاوه بر افزایش کارایی، موجب ارتقای اعتماد عمومی، کاهش هزینه و بهبود مدیریت ریسک شده است. خدابخش امنیت اطلاعات را دغدغه اساسی دانست و گفت سرمایهگذاری پیشگیرانه در حوزه امنیت سایبری ضرورتی اجتنابناپذیر است.
وی بر تجهیز نهاد ناظر به ابزارهای نظارتی هوشمند تأکید کرد و افزود: هماهنگی میان نظارت و نوآوری شرط موفقیت در عصر فناوری است.
وی خاطرنشان کرد: تضاد میان رویکرد متمرکز نهادهای ناظر و ماهیت غیرمتمرکز فناوریهای نو شکاف ساختاری ایجاد کرده است. خدابخش راهکارهای کشورهای پیشرفته مانند سندباکسهای نظارتی و نظارت فعالیتمحور را الگوهای مناسب برای مدیریت این شکاف دانست و گفت ترکیب مقررات پویا و همگرایی بینالمللی علاوه بر کاهش ریسک، رشد اقتصادی را افزایش میدهد.
وی تأکید کرد: آینده نظام مالی به پیوند هوشمندانه میان فناوری و اعتماد وابسته است؛ فناوری بدون اعتماد ناکارآمد و اعتماد بدون فناوری ناپایدار خواهد بود.
صدرایی، مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه، آینده نظام مالی را مبتنی بر نوآوری و رفع انحصار دانست و گفت: روند هوشمندسازی با ورود هوش مصنوعی و کلانداده در حال گسترش است و پذیرش رمزداراییها به عنوان اوراق بهادار گام بعدی این تحول خواهد بود.
وی افزود: تحول دیجیتال موجب شده مرز میان ارائهدهنده و مصرفکننده خدمات مالی از میان برود و فعالان جدید با سهولت بیشتری وارد بازار شوند. وی تأکید کرد برنامهریزی برای پذیرش رمزداراییها با مصوبه شورای عالی بورس دنبال میشود تا داراییهای دیجیتال در چارچوب قانونی قرار گیرند.
صدرایی رشد تأمین مالی پلتفرمی از چند ده میلیارد به بیش از چهارده هزار میلیارد تومان را نماد شتاب تحول دیجیتال در بازار سرمایه دانست و گفت: سرعت پایین مقرراتگذاری چالش اصلی این حوزه است. وی افزود امنیت داده و حفظ حریم خصوصی باید همگام با نوآوری تقویت شود تا اعتماد عمومی پایدار بماند.
میثم فدایی، مدیرعامل گروه خدمات بازار سرمایه آبان، نیز گفت: بازار سرمایه ایران از مرحله بدون ابزار بدهی به بازاری با بیش از یکهزار و چهارصدهزار میلیارد تومان اوراق بدهی رسیده است. وی افزود این رشد نشانه بلوغ بازار است، اما آینده وابسته به توکنسازی داراییها و ورود هوش مصنوعی به فرآیندهای مالی خواهد بود.
وی توضیح داد: توکنسازی داراییها جریان نقدی را شفاف و قراردادها را خودکار میکند و هزینههای انتشار و نقلوانتقال اوراق را کاهش میدهد. فدایی افزود هوش مصنوعی قادر است هماهنگی میان نهادهای متعدد را خودکار کند و زمان انتشار اوراق را از چند روز به چند ساعت کاهش دهد. وی خواستار طراحی مدلهای رتبهبندی اعتباری مبتنی بر دادههای واقعی شد تا تصمیمهای سرمایهگذاری دقیقتر باشند.
اخوان، کارشناس اقتصادی، در بخش دیگر نشست گفت: ظرفیت بازار سرمایه برای تأمین مالی بسیار فراتر از سطح فعلی استفاده است و ساختار بانکمحور باید اصلاح شود. وی فقدان شفافیت اطلاعات مالی را مانع شکلگیری نظام تأمین مالی هوشمند دانست و افزود هماهنگی میان دادههای بانکی، مالیاتی و بورسی لازمه این تحول است.
وی تأکید کرد: تشکیل نهادی هماهنگکننده برای اتصال دادههای مالی کشور ضروری است و اصلاح قانون تأمین مالی میتواند مسیر جذب سرمایههای جدید را هموار کند. وی گفت موفقیت نظام هوشمند در گرو پیوند فناوری و اعتماد است و اعتماد حلقه نهایی زنجیره تأمین مالی کشور محسوب میشود.
در پایان این نشست سید محسن موسوی، کارشناس بازار سرمایه، اظهار داشت تصمیمگیری هوشمند در بازار سرمایه اجتنابناپذیر شده و دستیارهای دیجیتال میتوانند ساختار تصمیمسازی را متحول کنند. وی گفت شرکتهای بزرگ در آینده اطلاعات خود را مستقیم در سامانههای بازار سرمایه بارگذاری میکنند و بدون واسطه فرآیند تأمین مالی را انجام خواهند داد.
وی افزود: حذف واسطهگری غیرضروری اعتماد عمومی را افزایش میدهد و باید سازوکارهای جدید تأمین مالی بهگونهای طراحی شوند که مشارکت واقعی مردم را تضمین کنند. موسوی تأکید کرد همزیستی انسان و هوش مصنوعی مسیر آینده تصمیمگیری در بازار سرمایه است؛ هوش مصنوعی جایگزین انسان نیست بلکه یاریدهنده وی در تحلیل و تصمیمسازی مالی خواهد بود.
انتهای پیام/
