بازخوانی فرهنگ مراقبت و ارتباط انسانی در جامعه امروز

به گزارش خبرنگار آنا، عصمت شریفی‌سده دکتری علوم ارتباطات در یادداشتی به مناسبت میلاد حضرت زینب کبری (س) و روز پرستار نوشت: سالروز فرخنده میلاد حضرت زینب کبری (س) که در تقویم رسمی کشور با عنوان «روز پرستار» شناخته می‌شود، یادآور تجلی ناب محبت، فداکاری و صبر در سیره بانویی است که شکوه گفت‌و‌گو، پیام و مقاومت را در تاریخ بشر معنا کرد.

حضرت زینب (س) تنها پیام‌رسان واقعه عاشورا نبود؛ او با زبان حقیقت، مرز‌های سکوت را شکست و با شجاعتِ کلام، بنیانِ تفکر ظلم‌ستیز را در افکار عمومی زمان خود نهادینه ساخت. از منظر علوم ارتباطات، این کنش زبانی را می‌توان نمونه‌ای ممتاز از «ارتباط اخلاقی در بحران» دانست؛ الگویی که در آن فردِ آگاه، در دل شرایط بحرانی، نه با خشونت، بلکه با گفت‌وگوی مؤثر و معناگرا، حقیقت را بازتاب می‌دهد.

در نظریه‌های ارتباطات اجتماعی، چنین الگو‌هایی به «ارتباط نجات‌بخش» تعبیر می‌شوند؛ یعنی گفت‌وگویی که در زمانه‌ انقطاع معنا، به بازسازی اعتماد و بازآفرینی امید می‌انجامد.

حضرت زینب سلام‌الله علیها با انتخاب درست واژه‌ها، تنظیم پیام در زمان و مکان مناسب، و درک عمیق از مخاطب، به‌نوعی کاربست اصول ارتباط میان‌فرهنگی و بحران را پیش از شکل‌گیری علمی این حوزه‌ها به نمایش گذاشت.

روز پرستار نیز ادامه همان سیره زینبی است؛ مصادیق عینی ارتباط انسانی در عمل. پرستاران امروز، با زبان غیرکلامیِ مهربانی و با حضور آرامش‌بخش خود، همان پیامی را منتقل می‌کنند که زینب کبری سلام‌الله علیها در کربلا آغاز کرد: پیام شفقت، تسلّا و امید.

از این منظر، بزرگداشت روز پرستار تنها ادای احترام به یک قشر نیست، بلکه بازتعریف فرهنگ مراقبت در جامعه‌ای است که ارتباط را جوهر انسانیت می‌داند و رسالت دانشگاه‌ها و رسانه‌ها در چنین روزی، ترویج الگوی زینبی در عرصه ارتباط، اخلاق و مسئولیت‌پذیری اجتماعی است.