مهاجرت معکوس با عدالت فرهنگی؛ تأکید بر دسترسی برابر شهر و روستا به امکانات فرهنگی

به گزارش خبرگزاری آنا، آیین رونمایی از پوستر یازدهمین دوره جشنواره «روستا‌ها و عشایر دوستدار کتاب» و وب‌اپلیکیشن اختصاصی این رویداد، روز سه‌شنبه ۱۵ مهرماه با حضور محسن جوادی، معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام علی ملانوری، رئیس ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، علیرضا نوری‌زاده، مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی، ابراهیم حیدری، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، آزاده نظربلند، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مروجان کتاب، مدیران نهاد‌های فرهنگی و اصحاب رسانه در سالن غدیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

در این مراسم، محسن جوادی با اشاره به اهمیت تقویت زیرساخت‌های فرهنگی در مناطق روستایی گفت: روستا از گذشته محل آسایش و آرامش بوده است و امروز نیز باید شرایطی فراهم شود که نسل آینده از امکانات فرهنگی در روستا‌ها بهره‌مند شود. تجهیز کتابخانه‌های روستایی با کتاب‌های نو، فناورانه و حرفه‌ای ضرورتی انکارناپذیر است و امیدوارم با همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و مؤسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، این امر هرچه زودتر محقق شود.

وی افزود: همواره مهاجرت از روستا به شهر وجود داشته است، اما باید اقداماتی صورت گیرد تا امکان دسترسی به فرهنگ و هنر در شهر و روستا به شکل برابر فراهم شود. هدف آن است که شرایطی ایجاد شود تا مردم تمایل به بازگشت به روستا‌ها پیدا کنند و توسعه فرهنگی در بستر‌های محلی تداوم یابد.

علیرضا نوری‌زاده، مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی، نیز در سخنانی با اشاره به استمرار برگزاری این جشنواره در طول یک دهه گذشته گفت: جشنواره روستا‌ها و عشایر دوستدار کتاب نیازمند بازآفرینی بود و بر اساس تأکید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، این مهم در دستور کار قرار گرفته است.

وی در ادامه با اشاره به پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: روستاییان تنها هویت‌ساز نیستند، بلکه ریشه فعالیت‌های فرهنگی، هنری و صنایع دستی در کشور به شمار می‌روند و آثار ارزشمند آنان میراثی ماندگار برای نسل‌های آینده است.

در ادامه مراسم، حجت‌الاسلام والمسلمین علی ملانوری، رئیس ستاد کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد، نیز ضمن تبریک روز ملی روستا و عشایر، با اشاره به ظرفیت گسترده کانون‌های فرهنگی گفت: حدود ۱۲ هزار کتابخانه بسته و باز در کانون‌ها فعال است که بسیاری از آنها نیازمند تقویت منابع کتابی هستند. در این راستا، طرح‌های ترویجی متعددی از جمله حلقه‌های کتاب‌خوانی یا «شنبه‌های کتاب‌خوانی» اجرا شده که با استقبال مردم همراه بوده است.

وی با اشاره به محدودیت منابع کتابی در مناطق روستایی افزود: با وجود کمبودها، جریان‌های تازه‌ای در زمینه ترویج کتاب‌خوانی در حال شکل‌گیری است و انتظار می‌رود با حمایت نهاد‌های فرهنگی، روند تجهیز و توسعه کتابخانه‌های کانونی تسریع شود.

در بخش دیگری از این آیین، ابراهیم حیدری، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران، با تأکید بر ضرورت کیفی‌سازی این رویداد گفت: نباید جشنواره به فعالیتی اداری و تکراری تبدیل شود. روح این جشنواره در برنامه‌محوری و کیفیت اجرا نهفته است. باید از روستا‌ها خواسته شود که با برنامه‌های مدون و خلاقانه، مسیر ترویج کتاب‌خوانی را در طول سال دنبال کنند. همچنین ضروری است از ظرفیت دهیاری‌ها و وزارت کشور برای گسترش فعالیت‌های کتاب‌خوانی بهره‌گیری شود.

وی افزود: اجرا و برنامه‌ریزی در این حوزه باید متناسب با تحولات اجتماعی و فرهنگی امروز کشور بازطراحی شود تا روستا‌ها نقش مؤثرتری در گسترش فرهنگ مطالعه ایفا کنند.

آزاده نظربلند، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور نیز در ادامه با اشاره به فعالیت بیش از چهار هزار و ۲۲۰ کتابخانه در سراسر کشور گفت: در حال حاضر ۷۶۰ کتابخانه روستایی و ۴۴۰ کتابخانه سیار در کشور فعال است و خدمات آنها به بیش از هزار روستا ارائه می‌شود. علاوه بر این، طرح «کوله‌کتاب» با هدف ارسال حدود ۵۰ عنوان کتاب به مناطق عشایری اجرا می‌شود که با استقبال ویژه کودکان و نوجوانان روبه‌رو شده است.

وی افزود: گرچه کتابخانه‌های روستایی از نظر منابع و تجهیزات با محدودیت‌هایی مواجه‌اند، اما انتخاب یک روستا به عنوان «روستای دوستدار کتاب» مایه افتخار و انگیزه‌ای برای توسعه فرهنگی در آن منطقه است. امیدوارم با همکاری نهاد‌های فرهنگی، گام‌های موثری در جهت تقویت زیرساخت‌های کتاب‌خوانی در مناطق روستایی و عشایری برداشته شود.

در پایان این مراسم، از وب‌اپلیکیشن اختصاصی جشنواره روستا‌ها و عشایر دوستدار کتاب رونمایی شد. این نرم‌افزار با هدف تسهیل مشارکت روستاها، ثبت ایده‌ها و فعالیت‌های ترویجی و ایجاد شبکه‌ای تعاملی میان شرکت‌کنندگان طراحی شده است. همچنین در این دوره برای نخستین‌بار مفهوم «بازی‌وارسازی» (Gamification) در حوزه کتاب و کتاب‌خوانی به‌کار گرفته شده تا با ایجاد جذابیت بیشتر و افزایش مشارکت نسل جدید، زمینه تحقق عدالت فرهنگی و دسترسی برابر به کتاب در سراسر کشور فراهم شود.