به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا، کتاب «خانوم ماه» به چاپ چهاردهم رسیده است. از این رو و با توجه به انتشار خبر تقریظ رهبر انقلاب بر این کتاب برآن شدیم تا با مسعود فرزانه مدیرعامل انتشارات بهنشر به گفت وگو بنشینیم.
این استقبال گسترده از اثری که به زندگی همسر شهید شیرعلی سلطانی میپردازد، چه پیامی برای حوزه ادبیات دفاع مقدس دارد؟
فرزانه: این استقبال نشاندهنده عطش مخاطب برای خواندن روایتی صادقانه و عمیق از زندگی شهدا، بهویژه از زاویه دید خانوادههایشان است. کتاب «خانوم ماه» نوشته دکتر ساجده تقیزاده، توانسته است با قلمی توانا، زندگی سردار شهید شیرعلی سلطانی و فراز و نشیبهای همسر ایشان را به تصویر بکشد. این اثر اخیراً مورد تحسین و تقریظ مقام معظم رهبری قرار گرفت که خود موفقیتی بزرگ و پشتوانه قوی برای ترویج سبک زندگی شهدا است.
شهید سلطانی به کرامات مزارشان و همچنین پیشبینیهایشان شهرت دارند. آیا این ابعاد در کتاب پررنگ شدهاند؟
فرزانه: بله، ما تلاش کردیم هر دو بُعد مهم زندگی ایشان را پوشش دهیم. شهید سلطانی از دو طریق شناخته میشوند؛ یکی مزار ایشان که به زیارتگاهی تبدیل شده و مردم از او حاجت میگیرند، و دیگری، روایتهای زندگی ایشان. یکی از نکات منحصر به فردی که در کتاب به آن پرداخته شده، پیشگویی ایشان درباره نحوه شهادت است؛ به طوری که ایشان قبری را از پیش آماده کرده و بر اساس وصیت، اندازه آن باید به اندازه بدن ایشان بدون سر میبود.
این موضوع بسیار تأثیرگذار است. آیا در متن به چرایی این خواسته خاص اشاره شده است؟
فرزانه: بله، روایت نشان میدهد که ایشان در مقطعی تا مرز شهادت پیش رفتند، اما به دلیل اینکه احساس کردند در مقابل حضرت سیدالشهدا (ع) با سر حاضر میشوند، از خداوند طلب حیات مجدد کردند و در مأموریتی دیگر، سرانجام به همان کیفیت مورد نظر خود به شهادت رسیدند.
تمرکز کتاب بر روی زندگی همسر شهید است. در ادبیات دفاع مقدس کمتر به نقش زنان پرداخته میشود، این اثر در این زمینه چه نقطهقوتی دارد؟
فرزانه: دقیقاً همین نکته است. پرداختن به زندگی همسران شهدا، از فرازهای مغفولمانده است. دکتر تقیزاده در این اثر به خوبی توانستهاند عواطف و روحیات زنانه همسر شهید را بازتاب دهند. همچنین، شخصیتپردازی عمیق، فضاسازی دقیق از منطقه زیستبوم شهید، و بیان تنشها و گرههای داستانی زندگی یک زن سرپرست خانواده پس از شهادت، از نقاط قوت کتاب است.
شنیدهها حاکی از آن است که این همسر شهید پس از شهادت با چالشهای مالی نیز مواجه بودهاند.
فرزانه: بله. در کتاب به این موضوع پرداخته شده است که بر اساس وصیت شهید، ایشان از دریافت هرگونه حقوق و مزایا از بنیاد شهید منع شده بودند. ایشان با وجود پنج فرزند، و در حالی که آخرین فرزند پس از شهادت پدر به دنیا آمد، بار مسئولیت تربیت و سر و سامان دادن به خانواده را به خوبی بر دوش کشیدند. این ایستادگی، بُعد دیگری از فداکاری را به نمایش میگذارد.
از منظر ادبی، چه عواملی باعث شده که این کتاب از سایر آثار متمایز شود و نظر رهبر انقلاب را جلب کند؟
فرزانه: ویژگیهای ادبی اثر بسیار قوی است. شخصیت شهید نه به صورت فراانسانی و کلیشهای، بلکه کاملاً واقعی و باورپذیر ترسیم شده است. استفاده از اشعار حافظ در ابتدای هر فصل، ایجاد تعلیق داستانی قوی، ریتم مناسب روایت و تقسیمبندی حرفهای مطالب، از عواملی هستند که نویسنده را در سراسر داستان جلوتر از مخاطب قرار داده و جذابیت اثر را دوچندان میکند. این توجه ویژه و متمرکز، امید ما را برای ترویج فرهنگ جهاد و شهادت بیشتر کرده است.
