وعدهای تازه در آغاز سال تحصیلی؛ توزیع شیر با اولویت کارخانجات استانی آغاز میشود
به گزارش خبرنگار آنا، با آغاز سال تحصیلی جدید، یکی از برنامههای قدیمی، اما پرچالش آموزش و پرورش بار دیگر به صدر اخبار بازگشته است؛ طرحی که سالها با فراز و فرود همراه بود و بارها به دلیل مشکلات بودجهای و اجرایی متوقف شد. علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در گفتوگو با آنا خبر داد که با تأکید رئیسجمهور و معاون اول، مقدمات اجرایی توزیع شیر در مدارس از ماهها قبل فراهم شده و قرار است از ابتدای مهر، دانشآموزان سراسر کشور بار دیگر از این برنامه تغذیهای بهرهمند شوند. او تأکید میکند که کیفیت محصول و سلامت دانشآموزان خط قرمز این طرح است و تنها شیر تولیدی کارخانجات گرید A در مدارس توزیع خواهد شد.
برنامه توزیع شیر در مدارس، یکی از طرحهایی است که در دهههای اخیر همواره مورد توجه دولتها، وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت قرار داشته است. هدف اصلی آن، بهبود وضعیت تغذیهای و سلامت جسمی دانشآموزان، بهویژه در سنین رشد و دوران تحصیل است. با این حال، کمبود اعتبارات، ضعف در شبکه توزیع، ناهماهنگی بین دستگاههای اجرایی و حتی گلایههایی از کیفیت شیر مصرفی باعث شد که این طرح در مقاطع مختلف متوقف یا محدود شود.
بازگشت یک برنامه قدیمی به مدارس
اکنون، اما به نظر میرسد با جدیت دولت سیزدهم، موضوع شیر مدارس دوباره در دستور کار جدی قرار گرفته است. سخنگوی وزارت آموزش و پرورش در گفتوگو با آنا تأکید دارد که زیرساختهای لازم از ماهها پیش فراهم شده و با شروع مهرماه، مدارس کشور شاهد اجرای این برنامه خواهند بود.
فرهادی با اشاره به روند آمادهسازی زیرساختهای توزیع شیر در مدارس توضیح داد: اعتبار توزیع شیر در بودجه سالانه قید شده و از همان ابتدا، تأکید ویژه رئیسجمهور و معاون اول بر اجرای این طرح وجود داشت. از شش تا هفت ماه پیش نیز وزارت آموزش و پرورش اقدامات اجرایی لازم را آغاز کرد. بخشنامه مربوط به توزیع شیر برای استانها ارسال شد و متن قراردادها نیز تدوین گردید. حتی قیمت هر بسته شیر ۲۰۰ سیسی با ۲.۵ درصد چربی در بستهبندی تتراپک مشخص و به کارخانجات اعلام شد.
وی افزود: در حال حاضر، قراردادها با ستاد تنظیم بازار به توافق رسیده و اولویت در هر استان این است که با کارخانه و شرکت تولیدی همان استان قرارداد ببندند. اگر استانی ظرفیت نداشت، استانهای همجوار وارد عمل میشوند. در بسیاری از استانها قراردادها بسته شده و تلاش ما این است که از مهرماه توزیع آغاز شود.
حساسیت ویژه بر کیفیت؛ فقط شیر گرید A
یکی از انتقاداتی که در گذشته نسبت به برنامه شیر مدارس مطرح بود، کیفیت محصولی بود که به دست دانشآموزان میرسید. برخی گزارشها حاکی از نارضایتی خانوادهها یا حتی مشکلات بهداشتی ناشی از نگهداری یا حملونقل شیر بود.
فرهادی در اینباره با تأکید بر حساسیت وزارت آموزش و پرورش گفت: ما در کشور چند سطح کیفی برای محصولات لبنی داریم: گرید A، B و C. اما برای مصرف در مدارس فقط شیر گرید A مورد تأیید وزارت آموزش و پرورش و وزارت بهداشت است. لیست کارخانجات دارای این گرید نیز ابلاغ شده تا هیچ ابهامی در انتخاب تولیدکننده وجود نداشته باشد. سلامت دانشآموزان خط قرمز ماست و به هیچوجه اجازه نمیدهیم محصولی با کیفیت پایین در مدارس توزیع شود.
چرا شیر؟ اهمیت تغذیه سالم در دوران تحصیل
پرسش مهمی که ممکن است برای افکار عمومی مطرح شود این است که چرا دولت و آموزش و پرورش بر توزیع شیر در مدارس اینچنین تأکید دارند؟ پاسخ این سؤال در نیازهای تغذیهای کودکان و نوجوانان نهفته است. شیر بهعنوان منبعی غنی از کلسیم، پروتئین و ویتامینهای ضروری، نقش مهمی در رشد استخوانها، سلامت دندانها، تقویت سیستم ایمنی و افزایش تمرکز ذهنی دارد.
کارشناسان تغذیه همواره تأکید دارند که مصرف منظم شیر میتواند ضریب هوشی و سطح یادگیری دانشآموزان را افزایش دهد. همچنین، در شرایطی که برخی خانوادهها ممکن است به دلایل اقتصادی یا فرهنگی، میزان کافی لبنیات را در سبد غذایی خود قرار ندهند، برنامه شیر مدارس فرصتی برای کاهش این شکاف تغذیهای و حمایت از نسل آینده است.
تجربههای گذشته؛ از توزیع گسترده تا توقفهای مکرر
نگاهی به تاریخچه اجرای این طرح در ایران نشان میدهد که شیر مدارس سابقهای چند دههای دارد. در دهههای ۷۰ و ۸۰ شمسی، برنامه توزیع شیر در مدارس بهطور گسترده اجرا شد و حتی در برخی سالها، دانشآموزان بهطور روزانه سهمیه شیر دریافت میکردند. اما در سالهای اخیر، بهدلیل محدودیتهای مالی و افزایش هزینهها، این طرح یا متوقف شد یا در مقیاس محدودتری ادامه یافت.
بسیاری از والدین و معلمان هنوز خاطره صفهای صبحگاهی توزیع شیر را در مدارس به یاد دارند؛ اما برخی نیز از مشکلات اجرایی، نظیر دیر رسیدن شیر، فساد زودهنگام یا نبود امکانات مناسب برای نگهداری گلایه داشتند. همین تجربههای تلخ و شیرین نشان میدهد که موفقیت اجرای مجدد این طرح نیازمند برنامهریزی دقیق، نظارت مستمر و همکاری همه دستگاههای ذیربط است.
اجرای طرح شیر مدارس، صرفاً یک اقدام بهداشتی یا آموزشی نیست، بلکه ابعاد اقتصادی گستردهای نیز دارد. از یکسو، تولیدکنندگان لبنی کشور با افزایش تقاضا مواجه میشوند که میتواند به رونق صنعت لبنیات و تثبیت اشتغال در این حوزه کمک کند. از سوی دیگر، دولت باید منابع مالی کافی برای خرید و توزیع شیر در مقیاس ملی را فراهم کند.
فرهادی در همین باره توضیح داد: قیمت هر بسته شیر در قراردادها مشخص شده و با ستاد تنظیم بازار به توافق رسیدهایم. این کار به شفافیت کمک میکند و جلوی نوسانات غیرضروری را میگیرد. ما اولویت را به کارخانجات استانی دادهایم تا هم هزینه حملونقل کاهش یابد و هم اقتصاد محلی تقویت شود.
یکی از چالشهای مهم در اجرای برنامه شیر مدارس، موضوع ذائقه و پذیرش شیر در میان دانشآموزان است. برخی کودکان به دلایل مختلف تمایل چندانی به مصرف شیر ندارند. از این رو، خانوادهها، معلمان و رسانهها باید در زمینه فرهنگسازی و تشویق کودکان به مصرف شیر نقشآفرینی کنند.
کارشناسان معتقدند که اگر مصرف شیر در قالب برنامهای مستمر و همراه با آموزشهای بهداشتی و تغذیهای ارائه شود، میتواند به شکلگیری عادت مثبت غذایی در نسل جدید منجر شود. این موضوع نهتنها سلامت دانشآموزان را تضمین میکند، بلکه هزینههای درمانی جامعه را در آینده کاهش میدهد.
برخی متخصصان آموزش و سلامت معتقدند که بازگشت شیر مدارس میتواند گامی مؤثر در بهبود کیفیت زندگی دانشآموزان باشد، اما به شرطی که همراه با نظارت دقیق و رفع نواقص گذشته اجرا شود.
سارا محمدی، کارشناس تغذیه کودکان در گفتوگو با آنا توضیح داد: شیر یک ماده غذایی کامل است و مصرف آن در دوران رشد اهمیت زیادی دارد. اما اگر کیفیت شیر پایین باشد یا در شرایط نامناسب نگهداری شود، نهتنها مفید نیست بلکه میتواند خطرساز هم باشد. بنابراین، تمرکز بر گرید A اقدامی درست و ضروری است.
وی افزود: بهتر است این برنامه با آموزشهای همزمان به دانشآموزان درباره اهمیت تغذیه سالم همراه باشد تا کودکان نهتنها شیر مصرف کنند، بلکه سبک زندگی سالمتری نیز بیاموزند.
هرچند سخنگوی وزارت آموزش و پرورش از آمادگی کامل برای اجرای طرح سخن میگوید، اما برخی چالشها مانند تأمین پایدار بودجه در طول سال تحصیلی، نظارت بر کیفیت و سلامت شیر در تمام مراحل تولید تا مصرف، مشکلات احتمالی در حملونقل و نگهداری در مناطق محروم و دورافتاده، همکاری بین بخشی میان آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، استانداریها و کارخانجات و فرهنگسازی در میان دانشآموزان و خانوادهها همچنان باقی است.
کاظمی: توزیع شیر در مدارس در دستور کار است
با همه این چالشها، به نظر میرسد که عزم جدی دولت و وزارت آموزش و پرورش برای اجرای دوباره این برنامه وجود دارد. اگر این بار، طرح شیر مدارس با برنامهریزی دقیق، نظارت مستمر و همکاری همه جانبه اجرا شود، میتواند به الگویی موفق برای سایر برنامههای تغذیهای و بهداشتی در مدارس تبدیل شود.
فرهادی تأکید کرد: وظیفه ما این است که فضایی سالم و پرنشاط برای دانشآموزان فراهم کنیم. تغذیه سالم بخشی از این مسئولیت است و توزیع شیر در مدارس، اقدامی در جهت ارتقای سلامت و آینده نسل جدید محسوب میشود. امیدواریم با همکاری همه دستگاهها، امسال شاهد اجرای موفق این طرح باشیم.
علیرضا کاظمی نیز چهارشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴ در حاشیه جلسه هیأت دولت در پاسخ به پرسشی درباره وضعیت توزیع شیر در مدارس اظهار کرد: در این زمینه بحثها انجام شده و به بخشهای مربوطه ارسال شده و در دستور کار قرار گرفته است.
انتهای پیام/
