AFD ابزار خیرخواهانه یا استراتژی نفوذ ژئوپلیتیکی فرانسه؟
به گزارش خبرگزاری آنا، آژانس توسعه فرانسه (AFD) بازوی اصلی کمکهای توسعهای فرانسه است که با بودجهای حدود ۱۵ میلیارد یورو در سال، بیش از ۴۰۰۰ پروژه در ۱۱۵ کشور را اجرا کرده است. این نهاد با تمرکز بر آموزش، تغییرات آبوهوایی، تنوع زیستی و سلامت جهانی، بهعنوان ابزاری برای پیشبرد سیاست خارجی فرانسه عمل میکند. AFD از طریق پروژههای آموزشی، از بازسازی مدارس در عراق تا بورسیههای تحصیلی در آفریقا، نقش کلیدی در گسترش قدرت نرم فرانسه ایفا میکند. اما این فعالیتها صرفاً بشردوستانه نیستند؛ بلکه بخشی از استراتژی پاریس برای تقویت نفوذ سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در مناطق استراتژیک مانند خاورمیانه، آفریقا و آسیای مرکزی هستند.
پروژههای آموزشی AFD و نفوذ فرهنگی
AFD در مناطق مختلف جهان، بهویژه آفریقا و خاورمیانه، پروژههای آموزشی گستردهای اجرا کرده است. در عراق، از سال ۲۰۱۴، با همکاری صلیب سرخ، فرانسه ۱۰ مدرسه را بازسازی کرده، ۱۵۶ معلم را در زمینه حمایت روانی-اجتماعی آموزش داده و ۱۰ انجمن والدین و معلمان برای کاهش ترک تحصیل ایجاد کرده است.
این آژانس در آفریقا، از طریق برنامههایی مانند مراکز عالی آفریقایی، کیفیت تدریس را بهبود بخشیده و بورسیههایی برای اشتغالزایی در سال ۲۰۲۳ ارائه کرده است. این پروژهها، بهویژه در کشورهای فرانسویزبان مانند سنگال و مالی، زبان و فرهنگ فرانسه را ترویج میکنند، که به حفظ پیوندهای تاریخی و فرهنگی با مستعمرات سابق کمک میکند. این اقدامات، مشابه استراتژیهای TIKA ترکیه، به فرانسه امکان میدهد تا نسلهای آینده را با ارزشهای غربی و فرانسوی همسو کند.
منافع اقتصادی و دسترسی به بازارها
پروژههای AFD اغلب با منافع اقتصادی فرانسه گره خوردهاند. در ازبکستان، از سال ۲۰۱۸، AFD پروژههای زیرساختی در حملونقل و انرژی اجرا کرده که وابستگی اقتصادی این کشور به فرانسه را افزایش میدهد. این پروژهها فرصتهایی برای شرکتهای فرانسوی ایجاد میکنند تا در بازارهای جدید نفوذ کنند، مانند قراردادهای انرژی و فناوری اطلاعات. در خاورمیانه، AFD با سرمایهگذاری در عراق (۴۲۰ میلیون یورو طی پنج سال)، دسترسی به منابع نفتی و قراردادهای بازسازی را تضمین کرده است. این رویکرد، مشابه استراتژی فرانسه در مذاکرات با عربستان در ۲۰۱۵، نشاندهنده پیوند کمکهای توسعهای با منافع تجاری است. فارغالتحصیلان بورسیههای AFD نیز اغلب به شرکای تجاری فرانسه تبدیل میشوند، که بازارهای جدیدی برای صادرات فرانسه باز میکند.
دیپلماسی نرم و رقابت ژئوپلیتیکی
AFD ابزار اصلی دیپلماسی نرم فرانسه است که با ترویج ارزشهایی مانند دموکراسی و حقوق بشر، نفوذ این کشور را در برابر رقبایی مانند چین و روسیه تقویت میکند. در آسیای مرکزی، پروژههای AFD در ازبکستان بخشی از استراتژی فرانسه برای ایجاد توازن در برابر نفوذ تاریخی روسیه و گسترش چین است. در خاورمیانه، حمایت AFD از لبنان و سوریه، با توجه به پیوندهای تاریخی (مانند قرارداد سایکس-پیکو)، به حفظ نفوذ فرانسه در برابر رقبای منطقهای کمک میکند. با این اقدامات، فرانسه خود را بهعنوان شریکی قابلاعتماد جا میزند که میتواند در رقابت با قدرتهای جهانی، جایگاه خود را تثبیت کند.
تقویت خودمختاری استراتژیک فرانسه
AFD با حمایت از پروژههای آموزشی و زیرساختی، به خودمختاری استراتژیک فرانسه کمک میکند، مفهومی که در سالهای اخیر با بازگشت تنشهای جهانی پررنگتر شده است. این نهاد با ایجاد شبکههای آموزشی و فرهنگی، فرانسه را از وابستگی صرف به متحدان غربی مانند آمریکا بینیاز میکند و گفتمان مستقل این کشور را در صحنه بینالمللی تقویت میکند. برای مثال، پروژههای آموزشی در آفریقا، با تربیت نیروی انسانی ماهر، به فرانسه امکان میدهد تا شرکای بلندمدت در سیاست و اقتصاد ایجاد کند.
انتقادات و چالشها:
با وجود ادعاهای AFD مبنی بر توسعه پایدار و کمکهای بشردوستانه، این پروژهها در درجه اول منافع ژئوپلیتیکی و اقتصادی فرانسه را دنبال میکنند. سابقه استعماری فرانسه و اتهامات بهرهبرداری از منابع کشورهای در حال توسعه، مانند لیبی، اعتبار ادعاهای بشردوستانه AFD را زیر سؤال میبرد. علاوه بر این، تمرکز بیش از حد بر پروژههای زیرساختی ممکن است به وابستگی اقتصادی کشورهای هدف منجر شود، که در بلندمدت به نفع فرانسه است، اما توسعه واقعی را محدود میکند.
نتیجهگیری
آژانس توسعه فرانسه (AFD) فراتر از یک نهاد بشردوستانه، ابزاری استراتژیک برای پیشبرد منافع ملی فرانسه است. پروژههای آموزشی و بورسیهای AFD، ضمن ترویج فرهنگ و ارزشهای فرانسوی، نفوذ اقتصادی و ژئوپلیتیکی این کشور را در مناطق کلیدی جهان تقویت میکنند. با این حال، سابقه استعماری فرانسه و اولویت منافع اقتصادی، سؤالاتی درباره نیت واقعی این پروژهها مطرح میکند.
انتهای پیام/
